Tüketicilerin satın alma tarzları ile helâl sertifika algısı arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir araştırma

Abstract

Her geçen gün küreselleşen dünyada teknoloji giderek gündelik hayatın içine girmektedir. Bunun yanında, firmalar arasındaki rekabetin artması; tüketicilerin bireysel farklılık, beklenti, istek ve ihtiyaçlarının çeşitlenmesine yol açmıştır. İşletmeler için son derece önemli bir konu haline gelen tüketicilerin beklenti, ihtiyaç ve isteklerine karşılık verilebilmesi hususu, en önemli sermayesi müşteriler olan işletmelerin varlıklarını sürdürebilmeleri için bir gerekliliktir. Tüketiciler bir ürünü veya hizmeti satın alırken çeşitli etkenlere göre hareket ederler. Bir başka ifadeyle tüketici hem bireysel hem de sosyal faktörlerin etkisiyle satın alma kararını verir. Tüketici davranışlarını etkileyen faktörler, pazarlama faaliyetlerini ve satış arttırıcı çabaları etkileyen başlıca faktörler arasında kabul edilmektedir. Bunlar; sosyokültürel, kişisel ve psikolojik faktörler olarak ifade edilebilir. Tüketicilerin satın alma tarzlarına etki eden bu faktörlere kültür ögesinin bir parçası olan dini inançlar da eklenebilir. Zira tüketicilerin dini inançları satın alma faaliyetleri üzerinde etkilidir. Her din, mensuplarına çeşitli konularda kısıtlamalar getirmektedir. Bu durum tüketicilerin satın alacakları ürünler hakkında bilgi sahibi olma ihtiyacını doğurur. Tüketicilerin ihtiyaç duydukları bu bilgiler doğrultusunda ürünleri sertifikalama işlemleri ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda, İslami usullere uygunluğu gösteren `helâl sertifika`lar özellikle dindar olan Müslüman tüketiciler için çok etkili bir uyarıcı konumundadır. Dünya genelinde önemli bir yer işgal eden, yaklaşık iki milyar Müslümanı ilgilendiren ve yaklaşık dört trilyon dolara ulaşan sektör, işletmeler için çok önemli bir pazardır. Bu çalışma, tüketicilerin satın alma tarzlarıyla helâl sertifika algıları arasındaki ilişkinin belirlenmesi için Isparta ve Burdur örnek illerinde toplamda 558 katılımcıyla yapılmıştır. Elde edilen veriler, SPSS 20. paket programıyla `Güvenilirlik`, `Faktör Analizi`, `Bağımsız Örneklem T-Testi`, `Varyans Analizi` ve `Korelasyon Analizi` gibi analizler ve istatistiksel testler uygulanarak analiz edilmiştir. Araştırma neticesinde katılımcıların helâl sertifikası konusunda farkındalıklarının olduğu fakat kitle iletişim araçlarıyla helâl ürün reklamı yapılmasının kendileri için çok önemli olmadığı görülmüştür. Bunun yanında, gelir düzeyi ile eğitim seviyesi yüksek olan katılımcıların helâl ürün ve helâl sertifika konusunda duyarsız oldukları ortaya çıkmıştır.

In a world which is becoming more and more globalized day by day, technology is gradually becoming a part of daily life. Besides, the increasing competition among firms has led to the diversification of individual differences, expectations, demands and needs of consumers.Consumers act on a variety of factors when purchasing a product or a service. Namely, the consumer makes the purchase decision with the effect of both individual and social factors. Factors affecting consumer behaviors are considered to be among the main ones which influence marketing activities and sales-enhancing efforts. These factors may be stated as sociocultural, personal and psychological ones. Religious beliefs, which are part of culture, can also be added to those factors that influence consumers' purchasing styles. This is because consumers' religious beliefs have an impact on purchasing activities. Each religion imposes restrictions on its subjects. This situation leads to the need of consumers to be informed about the products they shall buy. In this context, `halal certificates`, which demonstrate compliance with Islamic procedures, are a very effective stimulus for Muslim consumers, especially those who are religious. This sector, which occupies an important place in the world, concerns about two billion Muslims and reaches approximately four trillion dollars, is a very important market for businesses. This thesis was conducted with 558 participants in Isparta and Burdur sample provinces in order to determine the relationship between consumers' purchasing styles and their perceptions of halal certificates. The data were analyzed by using SPSS 20 package program with analyzes and statistical such tests as `Reliability`, `Factor Analysis`, `Independent Sample T-Test`, `Analysis of Variance` and `Correlation Analysis`. As a result of the study, it was observed that the participants had awareness about the halal certificate but it was not very important for them to be advertised of halal products with mass media. In addition, participants with high levels of income and education have been found to be insensitive about halal product and halal certificates.