Üstbilişe dayalı etkinliklerin 6. sınıf öğrencilerinin başarı, tutum ve üstbilişsel becerilerine etkisi (Kars ili Kağızman ilçesi Böcüklü Ortaokulu örneği)

Abstract

Bu araştırmanın amacı; üstbilişe dayalı etkinliklerle işlenen Fen bilimleri dersinin öğrencilerin akademik başarılarına, tutum ve üstbilişsel becerilerine olan etkisini incelemektir. Bu araştırmada, tek grup öntest-sontest deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 eğitim - öğretim yılında Kars Kağızman ilçesine bağlı bir ortaokulda 6.sınıfta okuyan 11 öğrenci oluşturmaktadır. Üstbilişsel etkinliklerden, günlükler, şematik düzenleyiciler ve çalışma yaprakları kullanılmıştır. Araştırmanın nicel verilerinin toplanmasında; `Vücudumuzdaki Sistemler` ünitesi için Başarı Testi (VSBT), Fen Bilimleri Tutum Ölçeği (FBDYTÖ), Derinlemesine Öğrenme Yaklaşımı Ölçeği (DÖYÖ), Yüzeysel Öğrenme Yaklaşımı Ölçeği (YÖYÖ), Biliş Üstü Ölçeği (BÜÖ) ön test ve son test olarak uygulanmıştır. Araştırmanın nicel verileri bir istatistik programı (SPSS) ile çözümlenmiştir. Nicel verilerin analizinde Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Karşılaştırmalarda anlamlılık düzeyi .05 olarak alınmıştır. Araştırmanın nitel verilerinin toplanmasında, üstbilişsel süreçlerdeki değişimin incelenmesi amacıyla öğrencilere uygulama uygulama süresince `Öğrenci Günlükleri` kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Üstbilişe dayalı etkinlikler ile yapılan araştırmada nicel verilerin sonuçlarına göre; öğrencilerin VSBT'den aldıkları puanlar anlamlı düzeyde artmıştır. FBDYTÖ ön test- son test puan ortalamalarının birbirine çok yakın olduğu ancak son test puan ortalamasında artış olduğu gözlenmiştir. BÜÖ'nin biliş bilgisi ve bilişin düzenlemesi alt boyutlarında ortalamalarının düştüğü gözlenmiştir. BÜÖ'nin Bilişin düzenlenmesi boyutunda son testte anlamlı bir fark çıkmazken, biliş bilgisi alt boyutunda ise son test ortalaması istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. DÖYÖ'nin son test puan ortalamasında artış olduğu gözlenmiştir. Bu fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. YÖYÖ için ise son test puan ortalamasında artış olmadığı gözlenmiştir. Bu fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Nitel verilerin sonuçlarına göre ise; öğrenciler Fen Bilimleri dersinin etkinlikler ile işlenmesi sürecini eğlenceli ve eğitici olarak bulmuşlar ve bu sürecin yaratıcı düşünme ve iletişim becerileri gibi bazı becerilerini geliştirdiğini ifade etmişlerdir. Ayrıca öğrencilerin bazı etkinliklerde grup olarak çalışmaları ve etkinlikte bazı fen kavramlarını öğreniyor olmaları, öğrencilerin etkinlikler ile ilgili olumlu görüşleri arasında yer almıştır.Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre, üstbiliş etkinlikleri dikkate alınarak eğitimcilere ve araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Üstbiliş, Fen Eğitimi, Üstbilişsel Süreç, Üstbilişsel Etkinlikler

The aim of this study is to investigate the effect of the Science lesson with metacognitive activities to the academic success, attitudes and metacognitive skills of the students. This study employs a Mixed Research Method, in which quantitative and qualitative research methods are used combined. The group of the study consists of 11 students of 6th grade in a middle school in Kağızman – Kars during 2018-2019 education year. Diaries, schematic editors and work sheets were used as the metacognitive activities. During the data collection, a success test for the unit `Bodily Systems`, Science Lesson Attitude Test, Deed Learning Approach Scale, Surface Learning Approach Test, Metacognitive Scale were used as pre-tests and post-tests. The quantitative data of the study was analyzed via a statistical software (SPSS). At the analysis of the quantitative data Wilcoxon Signed Rank Test were employed. In the comparisons, the meaningfulness level was taken as 0.05.In gathering the quantitative data of the study, the written opinions of the students were taken with the `open-ended survey form` after the application finished in order to analyze the changes in the metacognitive processes. Content analysis was used for analyzing the quantitative data.According to the results of quantitative data in the research conducted with activities based on metacognition, students' score from VSBT increased significantly.It was observed that Science Lesson Attitude Test pre-test post-test scores were very close to each other, although the pre-test score average increased. The average in the Metacognitive Scale's sub-dimensions of metacognitive knowledge and metacognitive regulation was observed to decrease. While there wasn't any significant difference in Metacognitive Scale's dimension of metacognitive regulation in the post-test, the pre-test average in the sub-dimension of metacognitive knowledge was statistically significant. It was observed that the average of Deed Learning Approach Scale's post-test score increased. This difference was determined to be significant. However, the average of Surface Learning Approach Test's post-test score decreased. This difference was not determined to be significant. According to the results of the qualitative data; They found science and science lessons enjoyable and educational activities and activities and stated that this design developed 21st century skills such as for creative thinking and communication. Also, working as a group for events and learning some science concepts in the event were among the positive opinions about the events.According to the results obtained from the research, the researchers and educators were advised considering the metacognitive activities.Keywords: Metacognition, Science Teaching, Metacognitive Process, Metacognitive Activities