Diyabetik ve diyabetik olmayan koroner arter hastalarında aerobik egzersizin kan glikoz değerleri laktat düzeyleri ve egzersiz kapasitesi üzerine etkilerinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Çalışmamızın amacı diyabetik ve diyabetik olmayan koroner arter hastalarında aerobik egzersizin egzersiz kapasitesi üzerine etkilerinin incelenmesi, diyabetik ve diyabetik olmayan koroner arter hastaların karşılaştırılması ve hiperglisemi, egzersiz ve laktat arasındaki ilişkinin incelenmesidir.Gereç ve Yöntem: Çalışmamıza Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Hafsa Sultan Hastanesi Kardiyoloji Kliniğinde tedavisi ve takibi yapılan 24 diyabetik koroner arter hastası ve 24 diyabetik olmayan koroner arter hastası dahil edildi. Diyabetik grupta 6 hasta, izole KAH grubunda 9 hasta çeşitli nedenlerle çalışmayı tamamlayamadı. Hastaların rehabilitasyon programı öncesi demografik özellikleri, özgeçmişi ve kullandığı ilaçlar sorgulandı. Kardiyoloji kliniğinde ekokardiyografileri çekildi. Egzersiz öncesi bazal EKG'leri değerlendirildi. Genel durum muayeneleri ayrıntılı olarak yapıldı ve egzersiz öncesi her hasta diyetisyene yönlendirildi. Hastalar; 6 dakika yürüme testi (6MWT), hayat kalitesi değerlendirme formu (SF-36), Egzersizin yararları/engelleri ölçeği (EBBS), Uluslararası fiziksel aktivite anketi (IPAQ), Sağlık değerlendirme anketi (HAQ) ile değerlendirildi. Hastaların rehabilitasyon programı öncesi koşubandında kardiyopulmoner egzersiz testi yapıldı ve Vo2 maksimum düzeyleri hesaplandı. Kardiyopulmoner egzersiz testi sonunda maksimal yorgunluğa ulaşıldığında laktat seviyeleri ölçüldü. Hastalar Vo2max'ın %40-80 arasında, egzersiz şiddeti kademeli arttırılarak haftada 3 gün olmak üzere 6 hafta boyunca toplamda 18 seans antrenman programına alındı. Egzersiz öncesi ve sonrası plazma glikoz parametreleri, kolesterol değerleri incelendi. Hastaların antrenman programı sonrası kardiyopulmoner egzersiz testi tekrar yapıldı ve sonuçlar karşılaştırıldı. Rehabilitasyon başlangıcından 3 ay sonra Hba1c ölçümü yapıldı ve başlangıç değerleriyle karşılaştırıldı.Bulgular: Tüm hastalarda KPET verilerinden egzersiz süresi, eğim ve hızda (iş yükünde) ve 6 dakika yürüme testinde anlamlı artış saptandı. Vo2max ve diğer KPET parametrelerinde anlamlı artış saptanmadı. Gruplar birbiriyle karşılaştırıldığında izole KAH grubunda yürüme testi mesafesinde anlamlı daha fazla artış saptandı (p=0,026*). Tüm hastalarda total kolesterol değerlerinde anlamlı azalma saptandı (0,017*). Diyabetik grupta açlık kan şekeri ve Hba1c değerlerinde anlamlı azalma saptanmadı. Diyabetik grupta tedavi sonrası anlamlı olmasa da kardiyopulmoner egzersiz testi sırasında maksimal yorgunluğa ulaşıldığında ölçülen laktat değerlerinde azalma saptandı. Bazal FEV1, FVC değerleri diyabetik grupta anlamlı olmasa da daha düşük saptandı (p = 0.16, p = 0.09). Tüm hastalarda SF-36 total skor, ağrı ve vitalite alt başlıklarında artış saptandı (p=0,001*, p=0,015*, p= 0,005*). Gruplar kendi içinde değerlendirildiğinde izole KAH grubunda ağrı alt skalasında anlamlı artma saptandı (p=0,03*).Sonuçlar: Bu çalışmada aerobik egzersiz ile KAH'lı hastaların egzersiz testi süresi, iş yükü ve yürüme mesafesinin arttığını gösterdik. Fakat fonksiyonel kapasitedeki bu artışı Vo2max'da gösteremedik. Koroner arter hastalığı değiştirilebilir risk faktörlerinden hiperkolesterolemide iyileşme sağladık. Hba1c değerlerinde anlamlı iyileşme saptayamadık. Hastaların diyetine dikkat etmemiş olmamalarının sonuçlarımızı etkilediği düşüncesindeyiz. Egzersiz tedavisi sonrası diyabetik grupta kardiyopulmoner egzersiz testi sırasında maksimal yorgunluğa ulaşıldığında ölçülen laktat değerlerinde düşme saptadık. Aerobik kapasite artışının laktat seviyelerindeki gerilemeye sebep olabileceği düşüncesindeyiz. Diyabetik hastalarda sıkı glisemik kontrol ve düzenli egzersiz ile akciğer fonksiyonel kapasitesi iyileştirilebilmektedir. Kardiyak rehabilitasyonla tüm koroner arter hastalarının yaşam kalitesinde iyileşme sağladık, ek olarak diyabetik olmayan hastalarda ağrı hissinde iyileşme sağladık. Anahtar kelimeler: koroner arter, aerobik egzersiz, diyabet, laktat

Objectives: The aim of this study was to investigate the effects of aerobic exercise on exercise capacity with diabetic and non-diabetic coronary artery patients and comparison of diabetic and non-diabetic coronary artery patients. Another aim of our study was to investigate the relationship between hyperglycemia, exercise and lactate.Methods: 24 diabetic coronary artery patients and 24 non-diabetic coronary artery patients; treated and followed up the Cardiology Clinic of Hafsa Sultan Hospital, Faculty of Medicine, Manisa Celal Bayar University, were included in our study. 6 patients in the diabetic group and 9 patients in the non-diabetic group could not complete the study due to various reasons. Before the rehabilitation program, demographic characteristics, medical history and medications were questioned. Echocardiography was performed in the cardiology clinic. Basal ECG's were evaluated before exercise. General condition examinations were performed in detail and each patient was referred to a dietician before exercise. Patients were evaluated 6-minute walk test (6MWT), quality of life assessment form (SF-36), exercise benefits / barriers scale (EBBS), International physical activity questionnaire (IPAQ), Health assessment questionnaire (HAQ). Cardiopulmonary exercise test was performed on the treadmill before the rehabilitation program and Vo2 maximum levels were calculated. Lactate levels were measured when maximal fatigue was reached at the end of cardiopulmonary exercise test. The patients were enrolled in a total of 18 sessions of training for 6 weeks, 3 days a week; increasing the intensity of exercise gradually between 40-80% of Vo2max. Plasma glucose parameters and cholesterol levels were evaluated before and after exercise. Cardiopulmonary exercise test was repeated after the training program and the results were compared. Hba1c was measured 3 months after the beginning of rehabilitation and compared with baseline values.Results: In all patients CPET data showed an increase in exercise time, slope and speed (work load) and 6 minutes walking test. There was no significant increase in Vo2max and other CPET parameters. When the groups were compared with each other, there was a significant increase in walking test distance in isolated CAD group (p = 0.026 *). Total cholesterol levels were significantly decreased in all patients (0.017 *). There was no significant decrease in fasting blood glucose and Hba1c values in diabetic group. In the diabetic group, after exercise program, although it was not significant, the lactate values were decreased, measured when the maximum fatigue was reached during the cardiopulmonary exercise test. Baseline FEV1, FVC values were lower in diabetic group, although not significant (p = 0.16, p = 0.09). SF-36 total score, pain and vitality subtitles were increased in all patients (p = 0.001 *, p = 0.015 *, p = 0.005 *). When the groups were evaluated within themselves, there was a significant increase in pain subscale in non-diabetic CAD group (P = 0.03 *).Conclusion: İn this study we demonstrated that exercise test duration, workload and walking distance were increased in all CAD patient's with aerobic exercise. Despite the increase in functional capacity, we couldn't show it in Vo2max. We have improved hypercholesterolemia, one of the risk factors for coronary artery disease. We could not detect significant improvement in Hba1c values. We think that the lack of attention to the diet of the patients affects our results. After exercise therapy, we found a decrease in lactate values in diabetic group when maximal fatigue was reached during cardiopulmonary exercise test. We believe that the increase in aerobic capacity causes a decrease in lactate levels. Pulmonary functional capacity can be improved with diabetic patients with strict glycemic control and regular exercise. We improved the quality of life of all coronary artery patients with cardiac rehabilitation and in addition improved pain sensation with non-diabetic patients.Key words: coronary artery, aerobic exercise, diabetes, lactate