Selçuklu-Mervanî ilişkileri (429-486/1038-1093)

Abstract

Selçukluların Anadolu'ya gelişi sadece Türk Tarihi açısından değil Dünya Tarihi açısından da çok önemli bir meseledir. 1040 Dandanakan savaşı öncesinde Orta Doğu'ya gelen Selçuklu Türkleri/Türkmenleri öncelikle Azerbaycan ve Irak bölgelerine yerleştiler. Daha sonra ise Anadolu'ya yönelen Selçuklu Türkleri ilk olarak Mervânîlerin hâkimiyetindeki Diyâr-ı Bekr bölgesine girdiler. 1038 yılında başlayan Selçuklu Mervânî ilişkileri 1040 yılından sonra daha fazla yoğunlaştı. Horosan'da Selçuklu Devleti'nin kurulması ile hız kazanan Oğuz-Türkmen göçü en fazla Mervânîleri etkiledi. Selçuklu Sultanlarının Anadolu'ya sefer düzenlemeleri ile beraber Selçuklu hâkimiyetini kabul etmek zorunda kalan Mervânîler Malazgirt Savaşından sonra yıkılış sürecine girdiler. Savaştan sonra Anadolu'ya akın akın gelen Türkmen boylarını yerleştirmek için Diyâr-ı Bekr bölgesinin idaresi Sultan Melikşah döneminde Selçuklulara geçti. Böylece 1038 yılında başlayan Selçuklu-Mervânî ilişkileri 1093 yılında son buldu.

The arrival of Seljuks to Anatolia is an important event not only in Turkish history but also in the history of the world. Seljukid Turks/Turkomans who came to Middle East before Dandanakan War in 1040 settled in the regions of Azerbaijan and Iraq first. Afterwards Seljuk Turks who turned to Anatolia initially entered the region of Diyâr-i Bakr which was under the rule of Mervanis then. The relationship between Seljuks and Mervanis that began in 1038 advanced after 1040.Oghuz-Turkmen migration escalated with the foundation of Seljuk State in Horasan affected the Mervanis most. Mervanis who had to accept the sovereignty of Seljuks after the campaigns of Seljuk Sultans to Anatolia entered into the stage of fall. The sovereignty of Diyâr-ı Bakr region hand over to Seljuks during Sultan Malik-Shah's rule in order to settle the Turkmen tribes that came to Anatolia after war continuously. Thus, the relationship between Seljuks and Mervanis ended in 1093.