Ergenlerin algılanan anne baba tutumlarının benlik saygısı ve psikolojik iyi oluş ile ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Psikoljik olarak sağlıklı, benlik saygısı yüksek ve kendilerini ifade edebilen bireylerin yetişmesinde olumlu anne baba tutumları oldukça önemlidir. Bireyin sosyal beceri ve kişiler arası ilişkilerinin gelişmesi, olumlu benlik saygısı geliştirmesi, kendine ve hayatına yönelik pozitif bir bakış açısına sahip olması ve yaşamında bir anlam oluşturabilmesi güven, sevgi ve paylaşıma dayalı bir aile ortamıyla sağlanabilir. Bu araştırmada amaç ergenlerin algılanan anne baba tutumlarının benlik saygısı ve psikolojik iyi oluş ile ilişkisinin incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini 2015-2016 öğretim yılında Gümüşhane ilinin Kelkit ilçesinde, 11. ve 12. sınıflarda öğrenim gören toplam 486 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma verilerini elde etmek amacıyla Anne baba tutum ölçeği, Benlik Saygısı ölçeği, Psikolojik İyi Oluş ölçeği ve araştırmacı tarafından geliştirilen kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde SPSS 22 Paket Programından yararlanılmış, t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Korelasyon ve Çoklu Regresyon Analizi kullanılmıştır. Verilerin yorumlanmasında p<.05 anlamlılık düzeyi kabul edilmiştir.Araştırmada ergenlerin algılanan anne baba tutumlarının ve benlik saygılarının psikolojik iyi oluşları arasındaki ilişkisinin anlamlı olduğu görülmüştür. Ergenlerin psikolojik iyi oluşları ile algılanan demokratik anne baba tutumları arasında pozitif yönlü (r=.46) anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır. Algılanan koruyucu anne baba tutumları (r= -.27) ile algılanan otoriter anne baba tutumları (r= -.50) arasında negatif yönlü anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. Ergenlerin benlik saygıları ile algılanan demokratik anne baba tutumları arasında pozitif yönlü (r=.31) bir ilişki olduğu saptanmıştır. Algılanan koruyucu anne baba tutumları (r= -.10) ve algılanan otoriter anne baba tutumları (r= -.24) arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Ergenlerin benlik saygıları ile psikolojik iyi oluşları arasında (r=.46) pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Araştırmada ergenlerin algılanan anne baba tutumları, psikolojik iyi oluşları ve benlik saygıları çeşitli değişkenler açısından ilişkileri incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre ergenlerin algılanan demokratik anne baba tutumları cinsiyet, gelir düzeyi, kardeş sayısı değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar göstermektedir. Ancak; ergenlerin algılanan anne baba tutumlarının sınıf, lise türü ve anne- baba öğrenim düzeyine göre farklılaşmadığı saptanmıştır. Algılanan koruyucu anne baba tutumlarının, cinsiyet ve gelir düzeyine göre farklılaştığı ancak; sınıf, lise türü, anne-baba öğrenim düzeyi ve kardeş sayısı değişkenlerine göre farklılaşmadığı saptanmıştır. Algılanan otoriter anne baba tutumunun ise sadece cinsiyet ile ilişkisi olduğu bulunmuştur. Ergenlerin psikolojik iyi oluşlarının; yalnızca cinsiyet ile anlamlı ilişkisi olduğu saptanmıştır. Ergenlerin benlik saygılarının ise; lise türü, gelir düzeyi ve anne öğrenim düzeyine göre anlamlı olarak farklılaştığı; buna karşın cinsiyet, sınıf, baba öğrenim ve kardeş sayısı değişkenlerine göre farkın olmadığı görülmüştür. Yapılan bu çalışmanın farklı örneklemlerle çalışılması bu konu hakkında zengin bir literatür oluşmasına ve böylelikle yeni yorum ve görüşlere katkı sağlayacağı gibi, konu hakkında da farkındalık oluşmasına katkı sağlayacaktır. Anahtar Kelimeler: Ergenlik Dönemi, Aile, Tutum, Algılanan Anne Baba Tutumu, Benlik Saygısı ve Psikolojik İyi Oluş

Positive parental attitudes are very important in the education of individuals who have ahealty self esteem and who can express themselves. The development of social skills and interpersonel relations, positive self esteem , positive self-life and a positive view of his life and to create a meaning in life can be provided with a family atmosphere based on trust and love sharing.The aim of this study is to investigate the relationship between perceived parental attitudes of the adolescents with self-esteam and psycholojical well- being. The sample of the study consists of 486 students studying 11.and 12.grades in Kelkit disetrict of Gümüşhane province 2015-2016 academic year. İn order to datain the data of the research, The Parenting Attitude Scale self-esteam scale psyholojical well-being scale and the personal information form developed by the reresearcher were used .SPSS 22 package programe used in the analysis of the data obtamed t-test, oneway variance analysis, correlotion and multiple regression analysis were used. P<.05 significance level was accepted for the interpretation of the date.In this study, addescents perceived parental attitudes, psychological well-being and self esteam in terms of various variables in terms of various variables were exaimined. According to the research results perceived democratic parental attitudes of adoloscents vory significiantly according to gender.Income level towever it was found that perceveived parental attitudes of adolescents didn't differ according to the level of high school type and parents education level. Perceived protective parental attitudes differed according to gender and income level but didn't differ according to the level of educaiton and the number of sblings. Perceived authoritorion parental attitudes were found to be related only to gender. Psychological well being of adolescents has been found to have a significent relationship with sex. Adolescents self esteam was signicantly differentiated according to high school type fincome level and mother's level of education . The relationship between percevied parental attitudes of addescents and psychological well being of self esteam was found to be significant. It was found that, there was a significant positive correlation (r=48) between psychological well being of adolescents and perceived democratic parental attitudes.A significant negative correlation was found between the perceived protective parental attidues (r=46) and the perceived authoritorion parental attitudes (r=50). A positive relatioship between adolescent self esteam and perceived democratic parental attitudes (r=31). A significant negative correlation was found between perceived protective parental attitudes (r=24) and perceived authorition parental attitudes.The relationship between self esteem and psychological well being of adolescents was found to be positively positive (r=46). The study of this study with different samples will contribute to the formation of a rich literatüre on the subject and thus to contribute to new interpretations and opnions and to raise awareness about the subject.Keywords: Puperty, Family, Attitude, Perceived parent attitude, Self respect, Psychological well being