Avrupa Birliği`nin Orta Doğu politikası

Abstract

Orta Doğu bölgesi insanlık tarihinin başladığı zamandan günümüze kadar çeşitli yönleriyle hep gündemde olmuş, savaşlara ev sahipliği yapmış, medeniyetlerin ve üç büyük semavi dinin ortaya çıktığı bir bölge olarak önemini hiç yitirmemiştir. Güç mücadeleleri, iktidar savaşları, vekalet savaşları bölgenin rutini olagelmiştir. Bu tezin temel amacı Avrupa Birliği'nin kurulduğu günden günümüze, Orta Doğu bölgesine yaklaşımları ve bölgede yaşanan ihtilaflar karşısında takındığı tutum ve politikaları ortaya koymaktır.Avrupa Birliği'nin bölgeye yönelik bir politika oluşturma çabaları 1970'li yılların başından itibaren başlamıştır. Birinci bölümde, Orta Doğu bölgesi ve bölgenin sosyo-ekonomik, coğrafi ve stratejik konumu gibi özellikleri incelenmektedir. İkinci bölümde, kısaca Avrupa Birliği'nin dış politikası, dış politikasının dayandığı temel ilkeler, ortak dış politika oluşturma yolunda alınan kararlar, AB içinde dış politika konusunda gösterilen çabalar, oluşturulan kurumlar ve dış politika yapım aşamaları tarihsel süreci içinde ele alınmaktadır.Üçüncü bölümde ise Orta Doğu coğrafyasında yaşanan önemli olaylara yönelik olarak Avrupa Birliği'nin politikaları, yaklaşımları, olaylar hakkında takınılan tavırlar ele alınmaktadır. Çalışmamızda bölgeyi derinden etkileyen örnek siyasal meselelere yönelik Avrupa Birliği'nin yaklaşımları da ele alınmaktadır. ABD'nin Irak'ı işgali ve AB'nin bu işgale karşı tutumu, İran'ın nükleer faaliyetleri ve bu bağlamda AB ile olan ilişkileri, Katar ve Suudi Arabistan arasında yaşanan kriz de yine çalışmada odaklanılan diğer konulardandır.Son olarak, 2010 yılında patlak veren ve Orta Doğu'da yoğun çatışmalar ve iç savaşlara yol açan, adına `Arap Baharı` denilen süreç ve bu süreçte yine Avrupa Birliği ve Avupa ülkelerinin bölgeye olan yaklaşım ve politikaları da alınmaktadır.Anahtar Kelimeler: Orta Doğu, Avrupa, Avrupa Birliği, Avrupa Birliği'nin dış politikası, Avrupa Birliği'nin Orta Doğu politikası, İsrail-Filistin meselesi, Arap Baharı.

The Middle East region has always been on the agenda from the beginning of human history to the present and has hosted the wars and has never lost its importance as a region where civilizations and three great celestial religions have emerged. Power struggles, power wars, and proxy wars have been the routine of the region. The main aim of this thesis is to reveal the attitudes and policies of the European Union from the day it was founded to the Middle East region and the conflicts in the region.The efforts of the European Union to form a policy towards the region have begun since the early 1970's. In the first part, the characteristics of the Middle East region and the region's features such as socio-economic, geographical and strategic location are examined.In the second part, the foreign policy of the European Union, the basic principles on which the foreign policy is based, the decisions taken on the way to create a common foreign policy, the efforts on foreign policy within the EU, the institutions formed and the stages of foreign policy-making are handled in the historical process.In the third chapter, the policies, approaches and attitudes of the European Union towards the important events in the Middle East are discussed. The US occupation of Iraq and the EU's attitude towards this occupation, Iran's nuclear activities and its relations with the EU, and the crisis between Qatar and Saudi Arabia are also other issues focused on the study.Finally, in the name of the ''Arab Spring'', which took place in 2010 and which led to intense conflicts and civil wars in the Middle East, the process of Arab Spring, and the approaches and policies of the European Union and European countries to the region are also handled.Key Words: Middle East, Europe, European Union's Foreign Policy, European Union's Middle East Policy, Israel-Palestine Conflict, Arab Spring.