Ticari işlemlerde taşınır rehni kanunu uyarınca ticari işletme rehni

Abstract

Bir ayni teminat türü olan rehin, esas itibariyle Türk Medeni Kanunu'nun (TMK) eşya hukuku kitabında düzenlenmiştir. Taşınırın rehin verilmesinde ilke, zilyetliğin alacaklıya devri suretiyle gerçekleştirilmesidir (TMK m. 939/1). Ancak ticari yaşamın kendisine özgü gerekliliklerinden bahisle 21/7/1971 tarihinde kabul edilmiş olan 1447 sayılı (mülga) `Ticari İşletme Rehni Kanunu` (TİRK) taşınır rehnine bir istisna teşkil etmekte ve rehnin tesisi için rehin konusu taşınırın teslimini aramamaktaydı. Nitekim rehin konusu taşınırın tesliminin aranmaması bakımından benzer düşünce ile hareket eden kanun koyucu, küçük ve orta büyüklükteki (KOBİ) işletmelerin finansman ihtiyaçlarına katkı sağlamak ve piyasaların güncel ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla 20.10.2016 tarihinde kabul ettiği ve 01.01.2017 tarihinde yürürlüğe koyduğu 6750 sayılı `Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu` (TRK) ile 1447 sayılı Ticari İşletme Rehni Kanunu'nu ilga etmiştir. Çalışmamızda, 7099 sayılı Kanun (RG. 10.5.2018/30356) ve Resmî Gazete'de (RG. 22.5.2018/30428) yayımlanan yönetmelik değişiklikleri ışığında, ticari işletme rehni bahsi incelenecektir. Ayrıca TRK, mülga TİRK'den farklı olarak, sadece ticari işletme rehnini düzenleyen bir kanun değildir. Hatta TRK'da, doğrudan sadece ticari işletme rehinlerine uygulanabilecek sadece birkaç özel düzenleme yer almaktadır (TRK m. 5). Dolayısıyla TRK ve ikincil mevzuatında yer alan diğer hükümler, bünyesine uygun düştüğü takdirde ticari işletme rehinlerinde uygulama alanı bulabilecektir. Bu bağlamda çalışmada, TRK ve ikincil düzenlemeleri ekseninde bir ticari işletme rehninin tesisi, kapsamı, sözleşme hükümleri ve rehnin sona ermesi bahsi, uygulamada ortaya çıkabilecek muhtemel sorunlar eşliğinde değerlendirilecektir.Anahtar Kelimeler: Ticari İşletme Rehni, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu, Rehinli Taşınır Sicili

The pledge, a kind of collateral security, has been virtually regulated under the Law of Property Book of the Turkish Civil Code (TCC). It can be claimed that the main principle in mortgaging the chattel is that it is carried out by transferring actual possession. (TCC Art. 939/1) However, due to the specific requirements of commercial life, the Law of a Pledge Over a Commercial Enterprise numbered 1447, which was enacted on 21/7/1971 (former law), had an exception on the chattel mortgage and in order to establish the pledge it had not required transferring the chattel that was a subject of a pledge. As a matter of fact that the lawmaker, who acts with similar thoughts in terms of not to search for transferring the chattel that is a subject of a pledge, has enacted the Law on Chattel Mortgage in Commercial Transaction (CMCT) numbered 6750 on 20/10/2016 and has put in force on 01/01/2017 in order to contribute the financial needs of small and medium-sized enterprises (SMEs) and to meet with the current needs of the financial markets. Thus, the old Law of a Pledge Over a Commercial Enterprise numbered 1447 was abolished. In this study, a pledge over commercial enterprise will be evaluated within the light of the new changes on the Law numbered 7099 (O.G. 10.05.2018/30356) and the By-Law that is published on the Official Gazette (22.05.2018/30428). In addition, the Law on Chattel Mortgage in Commercial Transaction, as distinct from the former the Law of a Pledge Over a Commercial Enterprise numbered 1447, does not only regulate a pledge over commercial enterprise. As a matter of fact, there are a few special regulations about the pledge over commercial enterprise in the Law on Chattel Mortgage in Commercial Transaction (Article 5). In this respect, the Law on Chattel Mortgage in Commercial Transaction and the other regulations in the secondary legislations can be only implemented on the pledge over commercial enterprise, where it is appropriate. Therefore in this work, the establishment, scope, contractual provisions and the end of a pledge over commercial enterprise will be analysed within the framework of the Law on Chattel Mortgage in Commercial Transaction and the secondary legislations and the possible problems that may arise in practice will be examined in details. Keywords: The Law on Chattel Mortgage in Commercial Transaction, a Pledge Over a Commercial Transaction, the Chattel Mortgage Registry