Öğretmen adaylarının algıladığı özerklik yeterlik ve ilişkili olma: Yaratıcı drama atölyelerinin kullanıldığı bir öz belirleme uygulaması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, sınıf öğretmeni adaylarına öz belirleme kuramı temelli psikolojik ihtiyaçlarla ilgili örnek yaşantılar sunmak ve öğretmen adaylarının kendileriyle ilgili algıladıkları `özerklik, yeterlik ve ilişkili olma` durumunu olumlu yönde geliştirmektir. Bu yolla doyurulan özerklik, yeterlik ve ilişkili olma ihtiyaçlarının, beraberinde `iyi olma` halini getireceğiyle ilgili sezinleme yapılmasını sağlamak, ikincil bir hedef olarak düşünülmüştür. Çalışma kapsamında söz konusu amaçlara ulaşmak maksadıyla öz-belirleme kuramı temelli atölyelerden oluşan 12 haftalık bir eylem planı uygulanmıştır. Bu araştırmanın yöntemi, bilimsel araştırma yöntemlerinden nitel araştırma yöntemidir ve eylem araştırmasına göre desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2017-2018 Eğitim-Öğretim yılında Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği Bölümünde eğitim gören 13 kişilik 3. Sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu soruları ve günlükler kullanılmıştır. Araştırmada verileri analiz etmek için içerik analizinden faydalanılmıştır. Araştırmanın bulguları analiz edildiğinde şu sonuçlara ulaşılmıştır: Öğretmen adaylarının, kendi davranışlarıyla ilgili `aidiyet` hissettiklerinde yani davranışlarını sahiplendiklerinde sorumluluk aldıkları fakat dışardan bir müdahaleye maruz kaldıklarında davranışlarının sorumluluklarını üstlenmedikleri sonucuna varılmıştır. Öğretmen adaylarının drama atölyeleri vasıtasıyla yeteneklerini keşfetme fırsatı yakalayarak kendilerini tanımlama konusunda kişisel özellikleriyle yüzleşerek bir özgüven geliştirdikleri görülmüştür. Süreç genel olarak değerlendirildiğinde, öğretmen adaylarında grupla iş birliği yapma becerisinin geliştiği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Yaratıcı Drama, Öz Belirleme Kuramı, Özerklik, Yeterlik, İlişkili Olma

The aim of this study is to provide prospective classroom teachers with exemplary experiences about psychological needs based on self-determination theory and to positively improve the perceived autonomy, competence and relevance of pre-service teachers. It is considered as a secondary objective to ensure that the needs of autonomy, competence and relevance that are saturated in this way will bring about the olma goodness inde. In order to achieve these objectives, a 12-week action plan consisting of workshops based on self-determination theory was implemented. The method of this research is a qualitative research method which is one of the scientific research methods and it is designed according to the action research. The study group of the research consists of 13th grade students studying in Erzincan Binali Yıldırım University Classroom Teaching Department in 2017-2018 academic year. In the study, semi-structured interview form questions and diaries were used as data collection tools. Content analysis was used to analyze the data. When the findings of the study were analyzed, the following conclusions were reached: It was concluded that pre-service teachers took responsibility when they felt `belonging` about their own behaviors, that is, they assumed responsibility, but did not assume responsibility when they were subjected to external intervention. It was seen that teacher trainees had the opportunity to explore their talents through drama workshops and developed a self-confidence in defining themselves in terms of their personal characteristics. When the process was evaluated in general, it was concluded that the ability to cooperate with the group was improved among the prospective teachers. Keywords: Creative Drama, Self-Determination Theory, Autonomy, Competence, Relation