Türkiye`de özelleştirme uygulamaları ve şeker fabrikalarında özelleştirmenin istihdam ve üretim üzerine etkileri

Abstract

Dünya genelinde özelleştirme uygulamaları genel itibari ile 1970'li yıllardan itibaren ortaya çıkmıştır. İlk başta İngiltere ve Amerika'da ortaya çıkan özelleştirmeler, daha sonraları ise gelişmekte olan ülkelerde ve Doğu Avrupa ülkelerinde uygulanmaya başlanmıştır. Türkiye'de ise 1980 yılından itibaren uygulanmakta olan özelleştirme uygulamaları sosyal, siyasal ve ekonomik anlamda birçok değişikliğe neden olmuştur. Sosyal, siyasal ve ekonomik anlamda yaşanan bu değişiklikler farklı yorumlara ve farklı anlamlara çekilmiş bazı karışıklıkların ortaya çıkmasına sebebiyet vermiştir. Özelleştirmeler ile ilgili en büyük karışıklık ise KİT'lerde yaşanmış ve yaşanmaya devam etmektedir.KİT'lerin Türkiye ekonomisinde giderek artan ekonomik, sosyal ve siyasal sorunlara neden olması hem Türkiye ekonomisini hem de KİT'leri olumsuz olarak etkilemektedir. Türkiye'de özelleştirme konusunda ortak bir görüşe varılamaması özelleştirme sürecini daha zor bir hale getirmektedir. Özelleştirme ile alakalı tarafsız, bilimsel ve Türkiye ekonomisine uygun bir özelleştirmenin Türkiye ekonomisi için ne kadar önemli bir olgu olduğu ortaya çıkmaktadır. Özellikle KİT'lerde gerçekleştirilen özelleştirme politikası hem özelleştirilen KİT'lerde hem de Türkiye ekonomisinde gerçek anlamda istihdam, üretim ve verimlilik artışı sağlayıp sağlamadığı tartışma konusu olmuştur. Bu çalışmada çeşitli tarihlerde özelleştirilen Amasya, Kayseri, Konya, Kütahya, Adapazarı, Erzurum ve Erzincan Şeker Fabrikalarında özelleştirmenin istihdam edilen kişi sayısında ve üretilen şeker miktarlarında nasıl bir değişime yol açtığı, özelleştirme öncesi ve özelleştirme sonrası üretim ve istihdam verileri ele alınarak analiz edilmiştir. Yapılan analizler neticesinde özelleştirme sonrasında bahsedilen yedi şeker fabrikasında istihdam ve üretim açısından arzu edilen olumlu bir sonuç elde edilmediği görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Özelleştirme, Şeker Fabrikaları, Kamu İktisadi Teşebbüsleri, İstihdam, Üretim

Privatization practices in the world have started to be seen especially since the 1970's. The privatizations, which were done in the UK and the United States, were later implemented in Eastern European countries and developing countries.The privatization practices applied since 1980 in Turkey has led to many changes in social, political and economic sense. These changes in the social, political and economic meaning have been drawn to different interpretations and different meanings, causing confusion. The biggest confusion has been and continues to be experienced in SOE's. As SOE's cause increasing economic, social and political problems in the national economy SOE's negative effects not only SOEs in national but also Turkey's economy Turkey's economy has become increasingly worse since there is no consensus of opinion on the privatization in Turkey. Presence of privatization that impartial, scientific and appropriate to Turkey's economy a very important phenomenon for Turkey's economy. Is privatization policy has provided a real sense of productivity growth in Turkey's economy and privatizated SOE's? Although this question has not find answer when 1980s that since start of the privatization process in Turkey studies on this subject are contining.The main purpose of this thesis is to determine how privatization in Amasya, Kayseri, Konya, Kütahya, Adapazarı, Erzurum and Erzincan Sugar Factories, which were privatized on different dates, leads to a change in the number of people employed for these factories and the amount of sugar produced.As mentioned in the conclusion section, privatization practices did not have a positive effect on employment and production in these seven sugar factories, which were privatized despite some exceptions.Key words: Privatization, Sugar Factories, State Owned Enterprises, Employment, production