12 eylül 1980 askeri darbe sürecinde erzincan yerel basınına yansıyan siyasal gelişmeler (Öz erzincan, Erzincan`ın Sesi ve Birlik gazeteleri özelinden)

Abstract

Kamuoyu oluşturularak, sorunların ilgililere duyurulmasında ve bölgenin tanıtılmasında etkili olan yerel basın; il, ilçe veya belli bir bölgede doğmuş olsa da ulusal basının en büyük kaynağı ve dayanağı olmuştur. Yerel basın sayesinde ülke ve dünya gündeminden haberdar olduğumuz gibi, bölgenin ekonomi, sağlık, eğitim, sosyal ve özellikle siyasî özellikleri hakkında da bilgi sahibi oluruz. 1980 Askeri Darbe sürecinde her alanda yaşanan baskı, basın alanında da kendini fazlasıyla hissettirmiş; sansür, kapatma ve yasaklamalarla basın kontrol altında tutulmuştur. Bu baskı ortamından fazlasıyla etkilenen basın, tarafsızlığını yitirmiş, bir anlamda, darbecilerin yayın organı haline gelmiştir.Bu çalışmada, 12 Eylül 1980 Askeri Darbe Sürecinin, 1980 yılında Erzincan Yerel Basınına (Öz Erzincan, Erzincan'ın Sesi ve Birlik Gazeteleri) siyasal yansımaları üzerinde durduk. İlk sayısı 2 Nisan 1953 Perşembe çıkarılan Öz Erzincan gazetesinin 1 Ocak 1980 - 26 Aralık 1980 tarihleri arasındaki döneme ilişkin verilerin bulunduğu 312 sayı; 25 Şubat 1974 Pazartesi çıkarılmaya başlayan Erzincan'ın Sesi gazetesinin 1 Ocak 1980 - 27 Aralık 1980 tarihleri arasındaki döneme ilişkin verilerin bulunduğu 235 sayı; 19 Mayıs 1958 Pazartesi gününden itibaren Fırat adıyla çıkarılırken, 8 Ağustos 1961 Salı'dan itibaren Birlik adıyla çıkarılan Birlik gazetesinin 1 Ocak 1980 – 30 Eylül 1980 tarihleri arasındaki döneme ilişkin verilerin bulunduğu 229 sayısı olmak üzere, toplam 776 sayı incelenmiştir. Günlük, siyasi olarak çıkarılan Öz Erzincan, Birlik ve Erzincan'ın Sesi gazeteleri, ekonomik zorluklar ve kâğıda yapılan zamlardan sonra 1980 Ekim ayında birleşerek, Öz Erzincan gazetesinde yayın yapmaya başlarken, diğer 2 gazete ise haftalık çıkmaya devam etmiştir.Bu çalışmanın amacı; basın-siyaset ilişkisinden hareketle, öncesi ve sonrasıyla 12 Eylül 1980 Askeri Darbesinin, 1980 yılında Erzincan'da faaliyet gösteren Öz Erzincan, Erzincan'ın Sesi ve Birlik gazetelerine siyasi yansımalarını ortaya koymaktır. Bu amaçla, 12 Eylül darbe sürecinde, 1980 yılında Erzincan'da çıkarılmış olan bu 3 gazetenin, toplam 776 sayının tüm nüshaları incelenerek, birbirleriyle karşılaştırılmış, darbeden önceki 9 ve sonrasındaki 3 aylık sürecin Erzincan'a yansımaları doküman incelemesi yoluyla ortaya konulmaya çalışılmıştır.

The local press, which was effective in creating public opinion, publicizing the problems and publicizing the region; although it was born in a province, district or a certain region, it was the biggest source and basis of the national press. Thanks to the local press, we are aware of the country and the world agenda, as well as the economy, health, education, social and especially political characteristics of the region. The pressure experienced in every field during the 1980 military coup has made itself felt much in the field of the press, as well; the press was kept under control with censorship, closure and prohibitions. The press, which was heavily influenced by this printing environment, lost its neutrality and became the organ of the coup plotters.In this study, the political implications of the 12 September 1980 Military Coup Process to the Erzincan Local Press (Öz Erzincan, Erzincan'in Sesi and Birlik Newspapers) were emphasized. The first issue of Öz Erzincan, published on Thursday, April 2, 1953, contains 312 data for the period between January 1, 1980 and December 26, 1980; The issue of Erzincan'in Sesi newspaper, which started to be published on Monday, February 25, 1974, includes 235 issues with data for the period between January 1, 1980 and December 27, 1980; While it was published with the name of Firat on Monday, May 19, 1958, which was published under the name of Birlik from 8 August 1961 Tuesday, a total of 776 issues were examined, 229 of which were included in the data for the period between January 1, 1980 and September 30, 1980 of the Birlik newspaper. Daily, politically issued Öz Erzincan, Birlik and Erzincan'in Sesi newspapers united in October 1980 following economic difficulties and paper hikes, while the other two newspapers continued to be published weekly.The aim of this study; on the basis of the press-politics relationship, before and after the September 12, 1980 military coup, in Erzincan, operating in Erzincan Öz Erzincan, Erzincan'nin Sesi and Birlik newspaper to reveal the political reflections. For this purpose, all copies of 776 issues of these three newspapers published in Erzincan in 1980 during the coup process of September 12 were examined and compared with each other, and the reflections of the 9-month period before the coup and the 3-month period thereafter to Erzincan were tried to be revealed through document analysis.