Türkiye Selçuklu Devleti`nde ulemâ ve umerâ ilişkileri

Abstract

Türkiye Selçuklu Devleti'nin kuruluşundan yıkılışına kadar varolan belli başlı âlimlerin, sultanlar ve devlet adamlarıyla olan ilişkileri ele alınmıştır. Çalışmada Sultanların ve devlet erkânının âlimler için yapmış olduğu ve dolayısıyla ülkenin ilmi ve kültürel açıdan gelişmesi için yapılan destek ve himayeleri ele alınmıştır.Türkiye Selçuklu sultanları ulemâ sınıfını tıpkı Büyük Selçuklu Devleti'nde olduğu gibi saygı, sevgi, hürmet iltifat ile karşılamışlardır. Ulemâya ülkenin ilmi ve kültürel kalkınmasına katkı sağlayacak en önemli bir etken oldukları için her türlü desteği sağlamışlardır. Türkiye Selçuklu Devleti sultanları ve yöneticileri ulemânın kıymetini anlamış, onları meclislerinde bulundurmuşlardır.Ulemâ medresede ders verip ülkeye fayda sağlayacak öğrenciler yetiştirirken bazıları gerek sultanlara gerekse devlet adamlarına eserler ithaf etmişlerdir. Bunun karşılığında sultanlarda bu eser ithaf eden ulemâya servet niteliğinde bağış ve hediyeler vermiştir. Türkiye Selçuklu Devleti'nde ulemâ sınıfına mensup olanlara ihtiyaç olduğunda devlet kademelerinde yer verilmiştir. ulemâ kadılık ve hatta diplomasi görevini üstlenerek elçilik yapmışlardır.Ulemâ, sultanlara siyasetnâme veya siyasetnâme niteliğinde devlet yönetimiyle alakalı tavsiyelerde de bulunmuştur. Sultanlar ise bu siyasetnâmelere değer vermiş bu eserleri yazanlara ikramlarda bulunmuşlardır. Bu nitelikteki eserler sadece yazıda kalmamış sultanlar tarafından okunmuş uygulanmış, bu eserler umerânın icraatlarına yön vermiştir.

In this research, from foundation to downfall Of Turkey Seljuk Empire, the affairs between emperor and some certain scholars who was exist at that era has been handled. In the study, protection and support that given to scholars by Sultans and statesmans, as well as indirectly to nation's scholarly and cultural development, has been examined.As such in Great Seljuk Empire, Turkey Seljuk Empire's rulers too showed their respect, love and courtesy to Ulemas. The rulers put their heart and soul into supporting to scholars so that they could care with science. Turkey Seljuk Empire's emperors and statesmans realised the value of Ulema and take them into assemblages. During those times some certain Ulemas have dedicated some of their works to rulers and as well as to statesmans. In return for those work Emperors gave donation and presents which was worth a fortune . In era of Turkey Seljuk Empire , Ulemas were not unilateral or simplex. If need be they participate and worked in statecraft too. Sometimes they worked as Qadıs , and sometimes as an ambassador in terms of international affairs.Ulemas were summiting politic books or some works that in the capacity of politic book , which were containing governance advises for rulers. In return for those works , emperors were giving them presents and value to their works. Those works never been throwing away, emperors red them all and took lessons from those works