Tayfur Sökmen Kampüs kazısı, Roma Dönemi günlük kullanım Seramikleri

Abstract

Tez kapsamında Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Tayfur Sökmen Kampüsü'nde yer alan çiftlik yerleşiminde 2012-2014 yılları arasında gerçekleştirilen kazı çalışmalarında ele geçen günlük kullanım seramiklerinden belirli bir grubu değerlendirilmiştir. Tayfur Sökmen Kampüs Kazıları, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Arkeoloji Bölümü ve Hatay Arkeoloji Müzesi tarafından yönetilmiştir. Yerleşim Amik Ovası ve Kilikya Bölgesi'ne uzanan yollar ile Amanos Dağları'nın doğu yamacına konumlandırılmıştır. Amanos Dağları'nın doğu yamacına konumlanmasından dolayı hem tarım için gerekli olan geniş arazi alanlarına hem de kıyı bölgelerine geçişi sağlayan ticaret yollarına yakın olmasına olanak tanımıştır. Kilikya bölgesinin en önemli kenti olan Antiokheia (Antakya) sınırları içerisinde bulanan Tayfur Sökmen Kampüs Kazı çalışmaları sırasında gerek bölgeye ait gerekse de kırsal yaşama ait bir takım yeni bilgiler açığa çıkarılmıştır. 2012 ile 2014 arasında sürdürülmüş olan kazılar sırasında dikdörtgen planlı, 3 evreli, çok odalı ve 500 m2 alanı kaplayan bir çiftlik yerleşimi ortaya çıkarılmıştır. Bu kırsal evde birçok oda ve mimari yapılar da ortaya çıkartılmıştır. Bu mimari yapılardan birisi de mola oleria'dır. Depolama ve ticaret yapabilmek amacıyla günlük kullanım ve depolama seramiklerine ihtiyaç duyulmuştur. Tez kapsamında değerlendirilen Roma-Erken Bizans Dönemi günlük kullanım seramikleri bölgede üretim ve buna bağlı olarak da ticaretin yapıldığını kanıtlar. Bu seramiklerin sayısal olarak en yoğun grubunu leğenler oluşturmaktadır. Diğer form grupları ise mortar, pithos, amphora, küp, testi, kapak ve diplerdir. Kazı çalışmaları sırasında M.S. 3.-7. yy. arasına tarihlenmiş olan leğen, mortar, pithos, testi ve küplerin yerel üretimlerinin yanı sıra yerel üretimli bazı amphora grupları da ortaya çıkarılmıştır. Sonuç olarak bu çalışmada Tayfur Sökmen Kampüs Kazısı'ndan ele geçen günlük kullanım seramiklerinin çevre bölgeler ve yerleşimlerde bulunan seramiklerle gerek form olarak gerekse de hamur-astar açısından benzerlik gösterdiği belirlenmiştir. Söz konusu çalışma Antakya ve teritoryumunda günlük kullanım seramikleri ve özellikle de depolama seramiklerine yönelik yayınların azlığı dikkate alındığında bölgenin seramik tipolojisine katkı sağlayacaktır.

Within the scope of the thesis, a specific group from common wares recovered during the excavations carried out between 2012 and 2014 was evaluated in the rural settlement located in Tayfur Sökmen Campus of Hatay Mustafa Kemal University. Tayfur Sökmen Campus Excavations were managed by Classical Archaeology Department of Hatay Mustafa Kemal University and Hatay Archaeology Museum between 2012 and 2014. The settlement was located on the east slope of Amanos Mountain with the roads which lead to Amuq Plain and Cilicia Region. Due to its location on the east slope of the Amanos Mountains, it has allowed it to be close to both the large land areas required for agriculture and the trade routes that provide the transition to the coastal areas.During The Tayfur Sökmen Campus Excavations located in borders of Antiocheia (Antioch), which is the most important city of the Cilicia Region, a lot of new information about the region as well as rural life were brought out. The rural settlement which covered 500 m2, with rectangular plan, multi-room and three phases were dig out during the excavations between 2012 and 2014. Many rooms and architectural structures have been uncovered in this rural house. One of these architectural structures is also a mola oleria. Mola oleria is known as the most documented workshop group which was uncovered during the excavations in Antiocheia and its territory. Common and storage wares were needed for storage and trade. Common wares dating to the Roman-Early Byzantine period, which were evaluated within the scope of the thesis, are evidence of production and based on trade in the region. Basins consist of the largest group of these ceramics as numerical. Other form groups are mortarium, pithos, amphora, jug, jar, lid and bottom. Local productions of basin, mortarium, pithos, jug and jar dated to between 3th and 7th centuries during the excavations, as well as some local amphorae groups were unearthed.Consequently, it was determined that common wares unearthed from Tayfur Sökmen Campus Excavation in this study showed similarity to the ceramics in the surrounding regions and settlements in terms of form and paste-slip. This study will contribute to the ceramic typology of the region considering the scantness of publications for common wares and especially storage wares in Antiocheia and its territory.