Hemodiyaliz süresinin kan eser element düzeyleri üzerine etkisi

Abstract

Kronik böbrek yetmezliğinin (KBY) bir tedavi şekli olan hemodiyaliz (HD) işlemizamanla eser elementlerin de dahil olduğu inorganik bileşiklerin konsantrasyonundadeğişimlere neden olmaktadır. Böbrek fonksiyonlarındaki azalmaya aynı zamandaserbest oksijen radikalleri (SOR) üretiminde artış ve/veya antioksidan sistemlerdekiyetersizliklerin de eşlik ettiği gösterilmiştir.Bu çalışmamızda KBY' li hastaların HD tedavi sürelerinin eser elementdüzeyleri ve oksidatif stres markırları üzerine etkilerini incelemeyi amaçladık.Bu amaçla çalışmaya, haftada üç seans hemodiyaliz tedavisi alan, 51'i kadın,60'ı erkek, 111 KBY' li hasta alındı. Kontrol grubu 14'ü kadın 10'u erkek, 24sağlıklı kişiden oluşturuldu. Hastalar HD sürelerine göre dört gruba ayrıldı. I. grup 0-2 yıldır HD tedavisi alanlardan, II. grup 3-5 yıldır HD tedavisi alanlardan, III. grup6-8 yıldır HD tedavisi alanlardan ve IV. grup 9-11 yıldır HD tedavisi alanlardanoluşturuldu. Hastalardan HD tedavisi öncesi alınan kandan plazma malondialdehid(MDA), protein karbonil ve protein -SH (sülfhidril) düzeyleri, çinko (Zn), bakır (Cu)ve magnezyum (Mg) düzeyleri, eritrosit süperokit dismutaz (SOD) aktivitesi ölçüldü.Yaptığımız çalışmada, kontrol grubu ile kıyaslandığında SH düzeyleri veSOD aktiviteleri tüm hasta gruplarında anlamlı olarak düşük (tüm gruplardap<0.001) MDA düzeyleri anlamlı olarak yüksek bulundu (p<0.001). Gruplar arasındaSH düzeyleri ve SOD aktiviteleri anlamlı bir fark oluşturmaz iken, MDA düzeyininHD tedavisi uzadıkça daha fazla arttığı gözlendi. Grup III ve grup IV hastalarınınMDA düzeyleri hem grup I hastalarından (p<0.05, p<0.001) hem de grup IIhastalarında anlamlı olarak yüksek bulundu (p<0.001). Grupların plazma Zn, Cu veMg düzeyleri ve protein karbonil düzeyleri kontrol grubu ile ve kendi aralarındakıyaslandığında anlamlı bir fark bulunamadı.Sonuç olarak HD tedavi süresinin uzaması oksidatif hasarın artmasına yolaçarken, eser elementlerin konsantrasyonunu etkilememiştir.Anahtar Sözcükler: Antioksidanlar, eser elementler, hemodiyaliz, oksidatif stres

As a treatment method of chronic renal failure (CRF), hemodialysis (HD) causesaltering of inorganic components containing trace elements. It was shown thatdecreasement of renal function also accompanies with insufficiency of antioxidantsystems and/or increasement of free oxygene radicals.In this study, we aimed to investigate the effects of HD process onto traceelement levels and oxidative stress markers.We included 111 CRF patients who takes HD treatment tree times a week.(60male, 51 female). There were 14 female and 10 male, total 24 healthy people in ourcontrol group. Patients were divided into four groups according to HD duration. Firstgroup were getting 0-2 years of HD, second were 3-5 years, third group were getting6-8 years or HD treatment, the last group were getting 9-11 years of HD. Plasmamalondialdehydet (MDA), protein carbonyls and total SH levels, zinc (Zn), copper(Cu) and magnesium (Mg) levels and erythrocyte superoxide dismutase (SOD)activity were measured from blood taken from patients before HD.In our study, SH levels and SOD activities of all groups were significantlylower than those of control group (p<0.001). All groups had significantly higherplasma MDA levels than control (p<0.001). While there was no significantdifference of SH levels and SOD activities between groups, increasing periods of HDwere associated with increases in MDA. MDA levels of third and fourth groups weresignificantly higher than both first and second group patients (p<0.05, p<0.001).There was no significant difference of Zn, Cu and Mg levels and protein carbonyllevels in and between all groups.As a result, prolonged exposure to HD can cause increasement of oxidativedamage but take no effect on trace element concentration.Keywords: Antioxidants, hemodialysis, oxidative stres, trace elements