Şehbâl Mecmuasına göre XX. yüz yıl başlarında Osmanlı kadınının entelektüel dünyası

Abstract

Osmanlı entelektüel dünyasının önemli bir unsuru olan Şehbâl mecmuası (1909-1914), çok sayıda kadın entelektüelin de kendini ifade etme olanağı bulduğu popüler bir süreli yayın organıdır. `Elit babaların entelektüel kızları` ortak paydasında birleşen Osmanlı kadın entelektüelleri, Şehbal'de eğitim, bilim, sanat, edebiyat, kültür ve sosyal yaşam alanlarında dikkat çekici boyutta makale ve eserlerle yer almışlardır. Yabancı basın ve edebiyat dünyasından yaptıkları çevirileri de Şehbal'de yayınlanan bu aydın kadınlar, dünyanın değişik yerlerindeki entelektüel gelişmeleri takip etmişlerdir.Şehbal mecmuasında; Düşünce, El İşleri, Ev İşleri, Fekahat, Fezahat, Hanımlar İçin, Hanımlarımıza, Her Şeyden, Hikâye, İlimler İle Fenler, İsveç Hatıraları, Moda, Musahabe, Musahabe-i Edebiye, Musahabe-i İctimaiye, Sıhhat-i İtina, Spor, Şiir, Tarihe Dair, Teracim-i Ahval, Tiyatro adlı yirmi iki sütunda yüz yirmi bir, herhangi bir sütunu olmaksızın ise seksen sekiz başlıkta kadın temalı içeriklere yer verilmiştir. Bu içerikler yalnızca kadın yazarların değil erkek yazarların da imzasını taşımıştır. Ayrıca yirmi yedi kadın temalı içerik de imzasız yayınlanmıştır. Handan, Prenses Kadriye Hüseyin, Salime Servet Seyfi, Nigâr Binti Osman, Halide Salih (Halide Edip), Fatma Aliye, Sadiye Vesile, Aişe Bedia, Behice A., Kadriye Semra, Belkıs Seyfi, Halide Fatma ve Aziz Neriman Şehbal'de eserleri bulunan kadın entelektüellerdir. Ahmed Refik, İzzet Melih, Alfred Kabus, Jimnastik Mu'allimi Selim Sırrı, Ali Rıza Seyfi, Bedii Nuri, Hasan Sabri Ayvazof, Tayyareci Yusuf Kenan, Rauf Yekta ve Halil Nihad adlı yazarlar ise Şehbal'de kadın temalı eserleri ile yer almışlardır. Kadın ve erkek yazarlar tarafından kaleme alınan bu yazılarda Osmanlı kadınının entelektüel birikimlerinin derinliğini ve kamusal alanda var olma mücadelesi adına önemli talepleri görmek mümkündür.

The Ottoman magazine Şehbal (1909-1914) which is an important element of the Ottoman intellectual world, is a popular periodical magazine, in which a large number of women intellectuals are able to express themselves. The intellectual Ottoman women, who met on common ground of `intellectual daughters of elite fathers`, took part in Şehbal with remarkable articles and works in the fields of education, science, art, literature, culture and social life. These intellectual women, who also published their translations from the foreign press and literature world in Şehbal, followed the intellectual developments in different parts of the world.The contents in the theme of women are included under one hundred twenty one headings in the twenty two columns named Thought, Handicrafts, Housework, Playfulness, Rudeness, For Ladies, To Our Ladies, Everything, Story, Knowledge and Science, Swedish Memories, Fashion, Conversation, Literary Conversation, Social Conversation, Sports, Poetry, History, Biographies, Theatre as well as under eighty eight headings without any column in the Şehbal magazine. These contents did not only bear signatures of woman writers but also male writers. In addition, twenty seven woman-themed contents were also published without signature.Handan, Prenses Kadriye Hüseyin, Salime Servet Seyfi, Nigâr Binti Osman, Halide Salih (Halide Edip), Fatma Aliye, Sadiye Vesile, Aişe Bedia, Behice A., Kadriye Semra, Belkıs Seyfi, Halide Fatma and Aziz Neriman are intellectual women who have works in Şehbal. The writers named Ahmed Refik, İzzet Melih, Alfred Kabus, Gym Teacher Selim Sırrı, Ali Rıza Seyfi, Bedii Nuri, Hasan Sabri Ayvazof, Tayyareci Yusuf Kenan, Rauf Yekta and Halil Nihad took part in Şehbal with their woman-themed works. In these articles written by male and female writers, it is possible to consider the depth of the intellectual knowledge of the Ottoman woman and the important demands for the struggle for existence in the public sphere.