AB üye ülkelerinde ve Türkiye`de büyükşehir yönetimi

Abstract

6360 sayılı Kanun Büyükşehir belediyesini, `Sınırları il mülkî sınırı olan ve sınırları içerisindeki ilçe belediyeleri arasında koordinasyonu sağlayan; idarî ve malî özerkliğe sahip olarak kanunlarla verilen görev ve sorumlulukları yerine getiren, yetkileri kullanan; karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzel kişisi` olarak ifade etmektedir. Yerel yönetim alanında önemli düzenlemeler içeren 6360 sayılı Kanun, birçok tartışmayı da beraberinde getirmiştir. Bu Kanunla birlikte belediye mücavir alanı il sınırına bağlanmış, büyükşehirlerde il özel idarelerinin, belde belediyelerinin ve köylerin tüzel kişilikleri kaldırılarak, köyler mahalleye dönüştürülmüştür. Bu durum, coğrafî sınırları çok geniş olan illerde yerel hizmetlerin etkin, verimli ve ekonomik olarak yerine getirilmesi, siyasal katılımın sağlanması ve demokrasinin işlemesi ile ilgili problemler meydana getirmiştir. Özellikle 2014 yerel seçimlerinden sonra uygulanmaya başlayan yeni Büyükşehir modelinin, idarî, siyasî, sosyal ve kentsel etkileri görülmeye başlanmıştır. 1980'li yıllardan beri var olan `Büyükşehir Belediye Sistemi` yeni kurulan büyükşehirlerin de eklenmesiyle önemli gelişmeler göstermiştir. Yeni Büyükşehir Kanununun getirdiği uygulama `Türk Yerel Yönetim Sistemini` önemli ölçüde değiştirmiştir. Özellikle yeni kurulan büyükşehir belediyelerinin, büyükşehir v hizmetlerinin gerçekleştirilmesi hususunda yetki ve sorumluluk kazanarak tecrübe edinmelerinin zaman alacağı gözlenmektedir. Kentleşme ve küreselleşme olgusu çerçevesinde yerinden yönetim anlayışı da sürekli değişim sergilemiştir. Son yıllarda ortaya çıkan değişim ihtiyacı ve AB üyelik hedefi doğrultusunda Avrupa Konseyinin belirlediği yasal çerçeveye uyum çalışmalarını gündeme taşımıştır. Bu çerçevede belediyeler değişime uyum, yenileme, kendini geliştirme ve kurumsallaşma gibi konularda zorlu bir sınav vermektedirler. Türkiye'deki Büyükşehir yapısının 6360 sayılı Kanun kapsamında olumlu ve olumsuz yönleriyle ele alınarak mevcut yönetim modelinin Avrupa Birliğine üye ülkelerdeki büyükşehir yapısıyla karşılaştırmalı olarak analiz edilmesi bu çalışmanın temel konusudur. Tezimizin amacı öncelikle Türk Yerel Yönetim Sistemi içinde Büyükşehir Yönetim Modeli'nin tarihi gelişimi üzerinde ana hatlarıyla durarak, 6360 sayılı Kanuna yönelik eleştirileri ve değerlendirmeleri ortaya koymak ve mevcut modelin AB'ye üye ülkeler üzerinden karşılaştırmasını yapmaktır. ANAHTAR KELİMELER Büyükşehir Belediyesi, 6360 sayılı Kanun, Büyükşehir Yönetim Modeli, AB Üyesi Ülkeler, Türkiye Karşılaştırması.

The law no 6360 states Metropolitan Municipality, ` as a decision making body whose boundaries have provincial administrative boundaries and that ensures coordination between the county municipalities within its boundaries; that does its duties and responsibilities laid down by the laws by having a adminstrative and fiscal autonomy; whose public corporate entity is being elected and composed by electorate''. The law no 6360 contatining important regulations about local administration, comes with several discussions. With this law, municipal adjacent area has connected to provincial border; legal entities of provincial private administrations, muninicipalities in town and villages have been disincorporated and villages have been turned into district. This case causes problems in provinces whose geographical borders are very huge regarding the fulfillment of local services effectively, efficiently and economically, enlisting of the political participation and development of democracy. Particularly, the administrative, political, social and municipal effects of the new metropolitan pattern which comes into effect after local elections of 2014, has started to be seen. `Metropolitan Municipality System'' having existed since 1980s, has made important progress thanks to participation of the metropolitan municipalities newly established. The implementation coming with new metropolitan law, has changed dramatically `Turkish Local Administration System`. Particularly, it is monitored that it takes time for metropolitan municipalities newly established to gain experience vii about the fulfillment of metropolitan services while gaining authority and responsibility. Principle of local administration has also showed an alteration within the frame of urbanisation and globalisation. Need of alteration appeared in recent years has brought works of coherency to the agenda for legal framework determined by the European Council in line with the target of eu membership. Within this framework, municipalities pass a difficult test with regard to the adaptation to the alteration, renovation, self-development and institutionalisation. Dealing with the structure of metropolitan in Turkey from positive and negative sides under the Law no 6360 and analyzing of current administaration pattern comparatively with the metropolitan structure in Eu member states are the main subject of this study. Principally, the objective of our thesis is to outline the historical development of Metropolitan Management Pattern in Turkish Local Management System , to make criticism and make evaluations about the law no 6360 and to compare current pattern with Eu member states. KEY WORDS Metropolitan Municipality, Law No 6360, Metropolitan Management Pattern, EU Member States, Benchmarking of Turkey.