Ombudsman denetimi ve Türkiye için bir polis ombudsmanı model önerisi

Abstract

Ombudsman modern anlamda ilk uygulama alanı bulduğu İsveç'ten itibaren toplumların iç dinamikleri ve değişen ihtiyaçları doğrultusunda şekillenerek varlık bulmuştur. Ombudsmanın tanımlanmasında çeşitlilik yaşanmakla birlikte bu durum köken tartışmalarında ve uygulama türlerinde de kendisini göstermektedir. Ombudsman; temel hak ve özgürlüklerin korunması, kötü yönetimin önlenmesi, idarenin denetlenmesi, hakkaniyetin sağlanması gibi geniş bir alana yayılan son derece hassas görevler icra etmektedir. Genel itibariyle kamu yönetiminde yaşanan bürokratik sorunlar ve gelişmeler, vatandaş odaklı kamu hizmeti sunumu algısının ön plana çıkması, vatandaşa adaletin temini noktasında resmi, zaman alan, maliyetli süreçlerin dışında bir sistem sunulması arayışları ombudsmanın yayılım sürecini hızlandırmıştır. Ombudsmanın ülke uygulamalarında görev ve yetki düzeyleri değişkenlik arz etmekle birlikte bağımsızlığı, kararlarının bağlayıcı olmaması, erişim kolaylığı gibi temel vasıflarını muhafaza ettiği görülmektedir. Türkiye'de de ombudsman sistemi arayışları neticesinde 2012 yılında anayasal dayanağa sahip Kamu Denetçiliği Kurumu ihdas edilmiştir.Çalışma kapsamında irdelenen Kuzey İrlanda Polis Ombudsmanı modeli polisin sivil gözetimi bağlamında ülkeler nazarında özellikle bütünüyle bağımsız yapılanması ve sahip olduğu yetkileriyle özel bir konuma sahiptir. Türkiye için kendi özel koşulları çerçevesinde şekillendirilen polis ombudsmanı modeliyle Emniyet Teşkilatının daha modern, etkili ve verimli, şeffaf ve hesap verebilir bir yapıda hizmet sunmasına katkıda bulunulması hedeflenmektedir. ANAHTAR KELİMELEROmbudsman, İdarenin Denetlenmesi, Kamu Denetçiliği Kurumu, Polis Ombudsmanı

Ombudsman has been in existence by reconfiguration in accordance with the internal dynamics and changing demands of societies since it had the first modern roots in Sweden. Determining what is ombudsman offers diverse explanations and this situation can also be seen in the debates about the roots of ombudsman and its various kinds in practise. Ombudsman has profoundly sensitive functions available in a wide scope such as protection of fundamental rights and freedoms, preventing maladministration, audit of administration and securing equity. In general terms, the bureaucratic problems and developments in public administration, comefront of the perception of citizen centered public administration, a seeking for providing a system out of formal, time consuming, costly procedures for citizens who is hoping justice has an accelerator effect on the spread of ombudsman system. Although Ombudsman has different functions and authorities in practices of countries, nevertheless it is seen that core characteristics of its independence, non-binding decisions and easy access is preserved in similar conditions. In Turkey as a result of seeking a ombudsman system, constitutional based Ombusman Institution was founded in 2012.Within the scope this study, Northern Ireland Police Ombudsman scrutinized has a special position with both its wholly independent structure and impressive powers. Thanks to proposed police ombudsman model for Turkey it is envisaged that Turkish National Police provide security service in a more modern, efficient and effective, tranparent and accountable structure.KEYWORDSOmbudsman, Audit of Administration, Ombudsman Institution, Police Ombudsman