Gülsün Erbil`in sanatı: Yaratıcılığın aşkınlığı ve özün ifadesindeki sırlar

Abstract

Gülsün Erbil'in, Türkiye'nin çağdaş sanat öyküsündeki ayrıcalıklı yanı, kendi tarihine, geçmişine, inancının felsefi zeminine yönelerek, modern plastik formlar ve evrensel sanat anlayışıyla güne taşıması, görsel dilde açıklayabilmesi ile yakından ilişkilidir. Sanatçı, yolunu çizerken, Doğu ve Batı'nın farklı kültürlerinden etkilense de, kendi kökleri sanatını besleyen en önemli kaynak olmuştur. Dışa ilişkin gözleminde, tinsel yaklaşımla, soyut bir kozmologyanın üzerine giderken, Doğu'nun içsel bilgisiyle de ilgilenen sanatçının, üretimlerinde Mevlana Celaleddin Rumi ile kurduğu derin ilişki her dönem diri kalmıştır. Bu felsefi öğretiyle özüne daha fazla yoğunlaşıp, yakınlaşan sanatçı, düşünce boyutunda `Mistik Döngü` kavramını geliştirirken, sanatsal üretim sürecinde, anlamı ilk planda tutan soyut ve kavramsal arayışları, minimal plastik ögelerle ortaya koymuştur. Yapıtlarının özündeki karakteristik nokta, giderek pekişen sufiyane düşünü ile zıtların uygunluklarını kavrayıştır. Görüntünün ardındaki anlamı bir ermiş gibi araştıran sanatçı, yaşam ve ölüm, dişi ve erkek, ışık ve karanlık gibi kontrastları, ironik bir biçimde birbirinin içinde eriterek, bir tüme varış yaratmıştır. Dolayısıyla, mistisizmin ötekileştirmelerin karşısında duran mecazlar âlemine atıflar yaparken, temsili gerçeklikten kopmuştur.Araştırma üç bölüm altında incelenmiştir. İlk bölümde araştırmanın içerik ve önemi hakkında açıklamalara yer verilmiştir. İkinci bölümde, Gülsün Erbil'in hayatı ve oluşum aşamalarıyla sanatsal dili, son ve üçüncü bölümde ise `Mistik Döngü` serisi üzerine çözümlemeye yönelik bir yaklaşım izlenerek, mistisizmdeki tinsel fikirlerin sanat üretimlerine etkileri incelenmiştir.ANAHTAR KELİMELERMevlana, Kavramsal Soyut, Gülsün Erbil, Mistik Spiral, Minimal Sanat

Gülsün Erbil is an artist who looks at towards her own history and philosophical grounds while creating her art and can express herself with modern plastic forms and universal artistic understanding, therefore she has a privileged space for the contemporary Turkish art history. Her own roots were the most important source for her art, while investigating her own path, even though she was influenced by eastern and western world art at the beginning of her studies, her engagement with the inner knowledge of the east stayed strong in her art and is always influenced by the Rumi's deep philosophy. She focuses on Sufism when she is dealing with an abstract cosmology through spiritual approach in her observations of the external world. The artist, with this philosophical teaching concentrated to her own `pure self` and for her the concept is always primary aspect of her art while she is creating her minimal paintings, named `mystical spirals`. The most characteristic points in the essence of her works are the unity and the consistency of the negatives and the positives (contrasts) and also the Sufi philosophy. She is always investigating the meaning behind the image like a Saint and searching for the opposites like life-death, male-female, light-darkness, etc.; in an ironic way and she is melting the contrasts and uniting and making them `ONE`.Therefore, in her mystical approach there is no otherness, her art concept contains field of new metaphors and she is not in the figurative art world anymore. In this context the research is done under three sections. The first part, explanations about the content and importance of the research. The second part examining the life and the artistic language and formation stages of Gülsün Erbil's style. The third part and the last section is the effects of the spiritual ideas in mysticism at the creativy of art.KEYWORDSRumi, Conceptual Abstract, Gülsün Erbil, Mystical Spiral, Minimal Art