Kentsel bir sorun olarak `Çevre kirliliği`, kentsel ve kırsal alanlara etkileri: Hatay örneği

Abstract

Günümüzde hızlı bir şekilde artan kentleşmenin sonucunda ortaya çıkan çevresel sorunlar tüm toplum yaşamını önemli düzeyde etkilemektedir. Türkiye'de özellikle büyükşehirler başta olmak üzere, diğer kentlerde de çarpık yapılanma, ulaşım, çevre ve güvenlik sorunları ön plana çıkmaktadır. Bu sorunların çözümünde rol oynayan yerel ve merkezi kurumlar, çevresel sorunları tespit etmek ve çevresel sorunlara yönelik önlemler almak durumundadırlar.Bu çalışmanın amacı; Hatay ilinde kentleşme sorunlarının ve çevre kirliliği gibi çevresel sorunların belirlenmesi ve bu sorunların kentsel alanlara etkilerinin değerlendirilmesidir. Bu amaç doğrultusunda nitel araştırma yöntemlerinden görüşme ve yazılı belge-doküman analizi tercih edilmiştir. Hatay Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ve yerel yönetim birimlerinden Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyeleri olmak üzere toplamda on yedi birimde çalışan 56 uzman personel ile yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak kullanılan yapılandırılmış görüşme formu, 6 temel konu başlığı ve toplam 29 sorudan meydana gelmiştir. Çalışma bulgularına göre; Hatay ilindeki en büyük çevresel sorunun hava kirliliği olduğu görülürken, sanayileşmenin etkisiyle su ve hava kirliliklerinin yoğun olduğu, turizm bölgelerinde ise genellikle nüfus-insan kaynaklı sorunlar olduğu tespit edilmiştir. Büyükşehir Belediyesinin kurulmasının çevre sorunlarını önemli oranda olumlu etkilediği, ilçe belediyelerinin araç, personel ve ekipman gibi eksik kaldığı konularda büyükşehir belediyesinin desteği ile birlikte sorunları daha hızlı çözüldüğü vurgulanmıştır. Görüşmeciler ayrıca içme suyu kalitesinin düşük olduğunu, bu sorunun altyapı çalışmaları ve yeni arıtma tesisleri kurularak çözümlenebileceğini belirtmişlerdir. Sıvı atıkların bertaraf edilmesinde büyük oranda yetersizlik olduğu, arıtma tesisleri çevresinde meydana gelen koku, sinekler ve gürültünün olumsuz etkisi gözlemlenmiştir. Benzer şekilde yüksek oranda hava kirliliğinin olduğu ve özellikle sanayi bölgesi olan Körfez Bölgesindeki uzmanlar fabrikalar ve kış aylarında ısınma amaçlı yakılan soba ve türevleri nedeniyle yoğun kirliliğin olduğunu belirtmişlerdir.

Recently, environmental problems caused by rapidly increasing urbanization have a significant impact on the whole community life. Especially in metropolitans in Turkey, urban sprawl, problems related transportation, environment and security have been emphasized. Local and central institutions that play significant role in solving these problems have to identify environmental problems and take measures for these environmental problems. The purpose of this study is to determine the urbanization problems and environmental problems such as environmental pollution in Hatay and assessment of the effects of these problems on urban areas. For this purpose, interviews and written document-document analysis were preferred. Face-to-face interviews were conducted with 56 expert personnel working in a total of seventeen units, including the Provincial Directorate of Environment and Urbanization of Hatay and the metropolitan municipality and district municipalities. The structured interview form used as a data collection tool which involved 6 basic topics and a total of 29 questions.Study findings have shown that the biggest environmental problem in Hatay is air pollution while water and air pollution have been intense by the effect of industrialization, and population-human problems have generally found in tourism regions. It was emphasized that the establishment of the metropolitan municipality had a significant positive impact on the environmental problems and that the municipalities can solve the problems faster with the support of the metropolitan municipality in trems of vehicles, personnel and equipment. The interviewees also stated that the quality of drinking water was low and that this problem can be solved by the establishment of infrastructure and new treatment plants. It has been observed that there is a significant inadequacy in the disposal of liquid wastes and the negative effect of odors, flies and noise occurring around the treatment plants. Similarly, experts in the Gulf Region, especially the industrial zone, where there is a high rate of air pollution, stated that there is intense pollution due to factories and stoves burned for heating purposes and derivatives during the winter.