İttihatçıların millî mücadele`deki faaliyetleri

Abstract

Bu tezin ana amacı; Türk Milleti'nin işgale uğrayan ülkelerini kurtarmak için giriştiği Milli Mücadele Hareketi'nin başarıya ulaşmasında büyük fedakârlıklar gösteren ve bir zamanlar İttihat ve Terakki Cemiyeti (İTC)'ne üye olanların eylemlerini ortaya koymaktır. İTC üyeleri için 30 Ekim 1918'deki `kırılma noktası` şeklinde telakki edilebilecek Mondros Mütarekesi'yle yeni bir dönem başlamıştır. Zira bu tarihten itibaren İTC'nin önde gelen ricali yurt dışına çıkmış, geride kalanlar ise vatan müdafaasını sürdürmek adına gizli örgütlenme yoluna gitmiştir. Bu bağlamda, ittihatçıların bakiyelerinin bağımsızlık uğruna verdikleri mücadeleler, bu çalışmanın merak saikini hareketlendirmiştir. İttihatçılar, işgal güçlerine karşı giriştikleri Milli Mücadele'nin kazanılması için özellikle İstanbul'da etkin rol oynamışlardır. Osmanlı Devleti'nin başşehrinde bulunan subayların ve silahların Anadolu'ya kaçırılmasını sağlamışlardır. Halkın milli mefkûre halesinde buluşturulması adına kurulan Kuva-yı Milliye birlikleri, Müdafaa-i Hukuk, Muhafaza-i Hukuk ve Redd-i İlhak cemiyetleri gibi teşkilatlanmalara da ön ayak olmuşlardır. İttihatçıların Türkiye adına yaptıkları eylemlerin tetebbulu bir şekilde anlaşılması için Milli Mücadele döneminin komutanlarına bakmak yeterlidir. Çünkü bu dönemin komutanlarının büyük çoğunluğu İTC müntesibidir. Dolayısıyla, Balkan ve Birinci Dünya Savaşlarındaki başarısız diplomasi ve mücadeleleriyle imparatorluğu yıkılışa sürükleyen ittihatçılar, Mondros Mütarekesi'nden sonra vatanın istiklal ve selameti için yoğun bir çaba sarf etmişlerdir. I. Dünya Savaşı Osmanlı Devleti için yıkım olmuştur. Bazı çevreler bu durumun sorumlusu olarak İTC'yi görmüştür. Savaş sonunda cemiyete yönelik olarak İtilaf Devletleri ile beraber saldırılması üzerine cemiyet üyelerinin gizli cemiyetler kurmayı kararlaştırmalarına neden olmuştur. Bunların arasındaki Karakol Cemiyeti, Zabitan Grubu gibi oluşumlar, özellikle Anadolu'nun kurtarılmasında subayların ve silahların sevkinde görev almışlardır. Milli Mücadele Hareketi'nin başarıya ulaşmasında kilit rol oynayan komutanların eski ittihatçılar olması dikkate şayandır. Bu komutanlardan Musa Kazım Karabekir, Hüseyin Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy ve hatta Mustafa Kemal Atatürk'ün bir zamanlar ittihatçı olmaları tesadüf değildir. En azından Milli Mücadele'yi başarıya ulaştıran ruh ve tecrübenin vusulünde 'teşkilatçılık' özelliklerini İTC'den edindikleri söylenebilir.Bu çalışmanın hazırlanmasında Milli Mücadele'nin aktörlerinin hatıraları başta olmak üzere, dönemin basını, telif ve tetkik eserlerden faydalanılmıştır.

The main purpose of this thesis is to present the actions of the members of the Committee of Union and Progress (ITC), who showed great sacrifices in the success of the national war movement, which the Turkish Nation started to save their occupied country. A new era has begun with the Mondros Armistice Agreement signed on 30 October 1918, which can be considered as the `breaking point' for the members of the ITC. As of this date, the leading officials of the ITC went abroad and the remaining ones founded secret organizations in order to defend their homeland. In this context, the struggles of the remaining members of ITC for independence has motivated me to prepare this study. The ITC members played an active role especially in Istanbul in order to win the National war against the occupation forces. They organized the smuggle of the officers and weapons in the capital of the Ottoman Empire, Istanbul to Anatolia. They also initiated the establishment of Kuva-yı Milliye troops or communities such as Kuva-yı Milliye, Müdafaa-i Hukuk, Muhafaza-i Hukuk ve Redd-i İlhak in order to bring the people in Türkey together. To understand their actions on behalf of Turkish people elaborately, We should observe the commander of the National war period since the majority of the commanders of this period was connected to the ITC. After their failed diplomacy and struggles during the Balkans and World War I which led to the collapse of the empire, the ITC made an intensive effort after the Mondros Armistice agreement for the independence and future of the country.World War I was a destruction for the Ottoman Empire. Some circles had seen the ITC as responsible for this situation. At the end of the war, since the ITC was under attack besides the occupied nations, their members had decided to establish secret organizations and communities. Among them, organizations such as the Karakol Cemiyeti and the Zabitan Gurubu played a very important role in the transportation of officers and weapons in the rescue of Anatolia.It is remarkable that the commanders who played a key role in the success of the National War Movement were former members of ITC. It is no coincidence that Musa Kazim Karabekir, Huseyin Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy and even Mustafa Kemal Ataturk, was once a member of this community. At least, it can be claimed that they have acquired the skills of organizations which led to the victory in national war from ITC`s spirit and experience.In the preparation of this study, especially the memories of the actors of the National War, press records, researches and investigation works of the period, were used