Modernleşmenin kültürel araçlarından biri olarak müzik reformu

Abstract

Bu çalışma, Osmanlı'da Batılılaşma sürecinde başlayan çoksesli Batı tekniği ile müziğe geçişin ilk adımlarının Cumhuriyet döneminde Türk musiki inkılabı içerisinde nasıl görüldüğü ve uygulandığı modernleşme sürecinin müziğe, enstrümanlara ve enstrümanların kullanım alanlarına nasıl etki ettiğini konu almaktadır. Sürecin incelenmesine II. Mahmut dönemindeki ordu müziğindeki değişim ile başlanmış bu incelemenin sağlıklı olabilmesi adına Osmanlı'daki önemli musiki kurumları olan Enderun, Mevlevihaneler ve Mehterhane ele alınmıştır. Ardından tarihsel perspektif ile sürecin takip edilmesiyle beraber tarihsel kaynaklardan yararlanılarak Cumhuriyet döneminde yapılan inkılaplar ve bunlara dair Atatürk'ün fikirleriyle Cumhuriyet döneminde müziğin icrası için önemli olan köy enstitüleri, Halkevleri ve halkodaları, Musiki Muallim Mektebi de incelenmiştir.Türkiye'de kültür tarihi ile ilgili çalışmalar son yıllarda derinlik kazanmaya başlasa da müziğin tarihsel gelişimi, diğer inkılaplar ve modernleşme süreci ile ilişkisi, Türk Musiki İnkılabının toplumsal etkileri konusunda yapılan çalışmaların yeterli sayıda olduğu pek söylenememektedir. Özet olarak bu çalışmada müzik kültürü, inkılapların halka yansıması alanında bir parametre sayılarak bütünsel bir biçimde incelenmeye ve Atatürk'ün düşünceleri ile temellendirilerek anlatılmaya gayret edilmiştir. Bu süreçte inkılaplar ile ilgili yazılmış kaynaklar derlenmiş, döneme ait bazı gazete yazıları ve haberler gözden geçirilmiş, Atatürk'ün sözleri ile müzik inkılabının amaç ve hedefleri arasındaki bağlantılar incelenmiş, müziğin icra ve üretim merkezleri olan kurumlar Osmanlı ve Cumhuriyet sürecinde incelenerek bağlantıları gözlemlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Musiki İnkılabı, Müzik Reformları, Batılılaşma, Modernleşme, Cumhuriyet Dönemi.

This study focuses on how the first steps of transition to music with the polyphonic Western technique that began in the Westernization process in the Ottoman period were seen and practiced in the Turkish Music Revolution during the Republican period how the modernization process affects music, instruments and their use. The analysing of the process has began with the change in the army music during the II.Mahmut period; Enderun, Mevlevi lodges and Meterhane, which were important music institutions in the Ottoman Empire, were discussed in order to make this study reliable. Then, following the process with a historical perspective, the revolutions made during the Republic period and Atatürk 's ideas about them, village institutions, community centers and public chambers, Music Teaching School which are important for the performance of music during the Republican period were examined by using historical sources.The aim of the study is to investigate what the revolutions in the field of music mean outside of this field; how the change in music is related to the modernization process; the transition of music, which has been influenced by various cultures in the process before modernization; the change in the use of instruments as a social indicator in this process and the course of the national reforms in the field of music.Although studies on the cultural history of Turkey has started to gain depth in recent years, studies on the historical development of music, its relationship with other revolutions and modernization process, social effects of Turkish music revolution cannot be said to be sufficient in number. In summary, in this study, music culture is considered as a parameter in the field of reflection of the revolutions to the public and it is tried to be explained in a holistic way and based on the thoughts of Atatürk.In this process, the sources written about the revolutions were compiled, some of the newspaper articles and news of the period were reviewed, the connections between the words and the aims and objectives of the music revolution were examined, the institutions which were the performance and production centers of the music were examined in the Ottoman and republic period and their connections were observed.Key Words: Music Revolution, Music Reforms, Westernization, Modernisation, Republic Period