Ekonomik büyüme-cari açık ilişkisi: Türkiye örneği

Abstract

Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler, ekonomik büyüme hedeflerini gerçekleştirebilmeleri için sermaye ve tasarruflara ihtiyaç duymaktadır. Yeterli düzeyde olmayan bu tasarruf ve sermaye kaynakları, ülkeleri, dış kaynağa yöneltmektedir. Bu ise, cari açığın artmasına neden olmaktadır. Son zamanlarda artan cari açık sorunsalı makroekonomik sorunların başında gelmektedir. Çünkü cari açığın sürekli artması, daha önceki deneyimlerden yaşanabilecek krizler için bir sinyal olarak algılanmaktadır. Cari açığın artmasının nedeni olarak; artan döviz kuru, ithalatın ihracatı karşılayamaması, enerji ihtiyacı, bütçe açıkları, tasarruf yetersizliği ve ekonomik büyüme gibi sebepler gösterilmektedir. Fakat ekonomik büyüme, cari açığın artmasının belki de en önemli sebeplerinden birisidir.Çalışma, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası EVDS'den alınan reel GSYH, cari açık ve reel efektif döviz kuru değişkenlerinin 2005Q4 – 2018Q2 dönemlerini kapsayan üç aylık verileri ile yapılmıştır. Çalışmada, serilerin durağan olup olmadıkları Augmented Dickey-Fuller (ADF) ve Kwiatkowski – Phillips – Schmidt - Shin (KPSS) birim kök testi ile sınanmıştır. Değişkenler arasında kısa ve uzun dönemli ilişkiyi tespit etmek amacıyla ARDL analiz yöntemi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen bulgulara göre, ekonomik büyümenin cari açığı etkilediği ve ekonomik büyüme ile cari açık arasında hem kısa hem de uzun dönemde ilişki tespit edilmiştir. Türkiye'de ekonomik büyüme arttıkça cari açığında arttığı görülmektedir.

Underdeveloped and developing countries need capital and savings to attain their economic growth targets. These savings and capital resources, which are not sufficient, direct countries to external sources. This leads to an increase in the current account deficit. The problem of current account deficit that has recently been on the increase is the main macroeconomic problem. Because the constant increase in the current account deficit is perceived, through previous experiences, as a signal for crises that may be experienced. Increasing exchange rate, inability of imports to meet exports, energy need, budget deficits, lack of savings and economic growth, etc. are shown as a reason for the increase in the current account deficit. However, economic growth might be one of the most important reasons for the increase in the current account deficit.The study was carried out with three-month data covering the periods between 2005Q4 – 2018Q2 regarding the real GDP, current account deficit and real effective exchange rate variables received from the Electronic Data Delivery System (EVDS) of the Central Bank of the Republic of Turkey. In the study, whether the series are stationary is observed through the Augmented Dickey-Fuller (ADF) and Kwiatkowski – Phillips – Schmidt - Shin (KPSS) unit root tests. ARDL analysis method has been used to determine short and long term relationship between variables. According to the findings of the study, it has been determined that economic growth affects current account deficit and there exists a relationship between economic growth and current account deficit in both short and long term. It is observed that the more economic growth increases in Turkey the more the current account deficit rises.