Afyonkarahisar ilinde yetiştirilen siyah alaca ineklerin süt ve döl verimleri üzerine farklı çevre faktörlerinin etkisi

Abstract

Bu araştırma, Afyonkarahisar'da mevsimin de dahil olduğu farklı çevre şartlarının Siyah Alaca ırkının süt ve döl verimi özelliklerine etkisini ortaya koymak, bu özellikler bakımından ırkın yetiştiriciliğinin Afyonkarahisar şartlarında ne derecede başarılı olduğunu tespit etmek ve Holştayn yetiştiriciliğine ışık tutmak amacıyla yapılmıştır. Araştırmada; süt verimi, laktasyon süresi gibi süt üretim özellikleri ile servis periyodu, buzağılama aralığı, gebelik süresi, bir gebelik için tohumlama sayısı gibi döl verimi özelliklerine işletme, laktasyon sırası, buzağılama mevsimi, yaş ve yılın etkisi incelenmiştirAraştırma materyalini, Afyonkarahisar ili, Bolvadin ilçesinde bulunan ve aynı havza içerisine yerleşmiş, 3 adet büyük işletmede yetiştirilen ve Afyonkarahisar ili Holstein ırkı damızlık sığır yetiştiricileri birliğine kayıtlı, 2003 doğumlu 175 baş sağmal ineğe ait 2005 ve 2006 yılları süt ve döl verim kayıtları oluşturmuştur.Araştırmamızda 305 günlük süt verimi, laktasyon süresi, kuru dönem, ilkine gebe kalma yaşı, ilkine buzağılama yaşı, servis periyodu, buzağılama aralığı, gebelik süresi ve gebelik başına tohumlama sayısı genel ortalamaları sırasıyla 6884,111 ± 162,880 kg, 358,571 ± 9,053 gün, 66,69 ± 2,43 gün, 17,13 ± 0,22 ay, 26,17 ± 0,22 ay, 146,519 ± 10,030 gün, 424,804 ± 9,898 gün, 274,026 ± 0,630 gün ve 1,317 ± 0,089 tespit edilmiştirAraştırma sonucunda 305 günlük süt verimine işletme gruplarının ve buzağılama yaşının etkisi önemli (P<0,05), laktasyon sırası, buzağılama mevsimi ve yılın etkisi önemsiz bulunmuştur. Laktasyon süresine, işletmenin etkisi önemli (P<0,001), laktasyon sırası, buzağılama mevsimi, yaşı ve yılın etkisi ise önemsiz tespit edilmiştirServis periyodu bakımından işletme grupları arasındaki farklar önemli (P<0,05), laktasyon sırası, buzağılama mevsimi, yaşı ve yılının etkisi ise önemsiz bulunmuştur. Buzağılama aralığı bakımından mevsim ortalamalarındaki farklar önemli (P<0,05), işletme, laktasyon sırası, buzağılama yaşı ve yıl ortalamaları arasındaki farklar ise önemsiz tespit edilmiştirGebelik süresi bakımından mevsim grup ortalamaları arasındaki farklar önemli (P<0,05), işletme, laktasyon sırası, buzağılama yaşı ve yılının etkisi ise önemsiz bulunmuştur. Bir gebelik için tohumlama sayısı bakımından işletme, laktasyon sırası, buzağılama yaşı ve buzağılama yılı gruplarında önemli (P<0,05), buzağılama mevsiminde ise önemsiz farklar tespit edilmiştirSonuç olarak, farklı çevre faktörlerinin incelenen çoğu süt ve döl verimi özellikleri üzerinde önemli etkisinin olduğu gözlenmiştir. Ancak, incelenen bazı döl verim özellikleri yönünden optimum değerlerden uzaklaşılması, işletmelerde sürü idaresindeki problemlerin varlığını düşündürmektedir. Buna göre Afyonkarahisar ili Siyah Alaca sığır yetiştiriciliğine uygun bulunmuş olup, yetiştiricilerin sürü idaresi konusunda bilgi düzeylerinin arttırılması ile de problemlerin ortadan kaldırılabileceği ve il hayvancılığının daha da iyiye gidebileceği kanaatine varılmıştır.Anahtar Sözcükler : Afyonkarahisar, Çevresel Faktörler, Döl Verimi, Siyah Alaca, Süt Verimi.

This study was carried out to exhibit the influence of different environmental factors including the seasonal effects on milk yield and fertility of Holstein Cows reared in Afyonkarahisar, to determine the degree of success in terms of suitability of raising this breed with its mentioned characteristics and lighten the Holstein breeding for the region. The effects of enterprise, lactation turn, calving season, age and year on milk production parameters such as milk yield, lactation length and fertility parameters such as service period, calving interval, gestation length, insemination number per conception were examinedThe milk yield and fertility data of 175 lactating Holstein cows born in 2003 belonging to 3 big enterprises located in Bolvadin district and registered to Afyonkarahisar Holstein Cattle Breeders Union were used as study material of this research.The results regarding the average values of 305 days milk yield, lactation length, dry period, age at first conception, service period, calving interval, gestation length and insemination number per conception were 6884,111 ± 162,880 kg, 358,571 ± 9,053 days, 66,69 ± 2,43 days, 17,13 ± 0,22 months, 26,17 ± 0,22 months, 146,519 ± 10,030 days, 424,804 ± 9,898 days, 274,026 ± 0,630 days and 1,317 ± 0,089 respectivelyThe effect of enterprise groups and calving age on 305 days milk yield was found significant (P<0.05) while the effects of lactation turn, calving season, age and year were insignificantThe differences between the enterprise groups were significant in term of service period (P<0.05), while the differences regarding enterprise, lactation turn, calving age and year averages were insignificantThe differences between the seasonal group means were significant (P<0.05) while the effect of enterprise, lactation turn, calving age and year was insignificant. Significant differences were determined in enterprise, lactation turn, calving age and year groups in term of insemination per conception number (P<0.05), but the differences for calving season were insignificantConsequently, it was observed that different environmental factors had significant effects on most of the examined milk and fertility parameters. However, the divergence in the values of fertility from optimum values made us think about the problems in herd management. As a result, Afyonkarahisar Province was found to be suitable for Holstein breeding. In addition, it was thought that management related problems could be solved by informing the breeders about herd management issues. Hence, animal breeding and production of the region could proceed and get better.Key Words: Afyonkarahisar, Environmental Factors, Fertility, Holstein, Milk Yield