Erzincan, Bayburt ve Gümüşhane illerinde faktör analizi ve güvenilirlik yöntemi ile hidrolojik ve meteorolojik kuraklık değerlendirmesi

Abstract

Kuraklık, doğa olayları arasında hem insan yaşamı için hem de doğal kaynaklar ve diğer canlılar için oluşturduğu olumsuz etkilerden dolayı en yıkıcı olaylardan biri olmuştur. Bu yıkıcı olay birçok ülkeyi etkilemesinin yanı sıra ekonomik, sosyal, politik, çevre ve kültürel meseleleri de olumsuz etkilemektedir. Tüm bu etkilerden dolayı izleme sistemleri, kuraklık yönetimi ve sosyal planlamanın geliştirilmesi büyük önem arz etmekte ve kuraklık etkilerinin en düşük seviyeye getirilmesi gerekmektedir. Bu amaçla kuraklık düzeyi belirleme çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmada Standartlaştırılmış Yağış indisi (SPI), Normalin Yüzdesi İndisi (PNI), Yüzey Akışı Kuraklık İndisi (SDI), Keşif Kuraklık İndisi (RDI) ve Aridite İndisi (AI) kullanılarak; Erzincan, Gümüşhane ve Bayburt illeri için aylık olarak kuraklık analizi yapılmış aynı zamanda kuraklık durumu istatistiksel açıdan da irdelenmiştir. İndis bazlı olarak faktör analizi ve güvenilirlik düzeyinin belirlenmesi için Cronbach'ın alfa katsayısı yöntemi kullanılan bu çalışmada RDI, SPI, SDI ve AI indislerinin tek bir faktör altında toplanabileceği görülmüştür.

Drought has been one of the most destructive events among natural events due to the negative effects it has on both human life and natural resources and other living things. This devastating event affects many countries as well as negatively affects economic, social, political, environmental and cultural issues. Because of all these impacts, development of monitoring systems, drought management and social planning is of great importance and drought impacts should be minimized. In this study, standardized precipitation index (SPI), Percentage of Normal Index (PNI), Surface Flow Drought Index (SDI), Exploration Drought Index (RDI) and Aridity Index (AI) were used for monthly drought analysis in Erzincan, Gümüşhane and Bayburt provinces at the same time, the drought situation was analyzed statistically. In this study, Cronbach's alpha coefficient method was used to determine factor analysis and reliability level based on index, and it was syeen that RDI, SPI, SDI and AI indices could be collected under a single factor.