İneklerde ovaryum fizyolojisinin mevsim sıcaklığı ile ilişkisinin postmortem belirlenmesi

Abstract

Bu arastırmada mevsimle iliskili olarak çevre sıcaklıgı ve nispi nemde meydanagelen degisimlerin ovaryum follikül sayısı, follikül çapı ve korpus luteum çapınaetkisinin belirlenmesi amaçlandı. Arastırma materyali olarak Elazıg yöresindeyetistirilen 400 adet sviçre Esmeri ve melezi inek kullanıldı. Kesimin hemensonrasında diger genital organlardan uzaklastırılan ovaryumlara ait fonksiyonelyapıların morfolojik degerlendirilmesinde; iç ve dıs görünüs, follikül çapı, korpusluteum çapı ve vaskülarizasyon gibi kriterler kullanıldı. neklere ait 400 çiftovaryum üzerindeki 10.946 adet follikül; 3-5 mm (Grup I), 6-9 mm (Grup II) ve10 mm (Grup III) olarak sınıflandırıldı ve sayımları yapıldı. Dominant vesubordinat folliküller ile korpus luteum çapları ölçüldü. klimsel veriler ileSıcaklık/Nem ndeksi hesaplanmasında kullanılan çevre sıcaklıgı ve nispi nemoranları Elazıg'daki meteoroloji müdürlügünden temin edildi.Sıcaklık/Nem ndeksi düzeyleri ile ovaryum fizyolojisinin iliskili oldugu, buduruma baglı olarak folliküler dinamiklerin ve korpus luteumun çesitli derecelerdeetkilendigi belirlendi. Ovaryum fizyolojisi ile ilgili olarak incelenen mevsimseldegisimlerin bir kısmının sıcaklık stresi ile iliskili olmayan diger çevreselfaktörlerden de etkilendigi degerlendirildi.Sonuç olarak, Elazıg yöresinde yetistirilen sviçre Esmeri ve melezi ineklerinreprodüktif performanslarının mevsim sıcaklıgı ile iliskili olumsuz etkilerdenkorunması maksadıyla; yaz süresince serinletme programlarının uygulanmasının,mevsim geçisleri sırasında ani bakım, besleme degisikliklerinden kaçınılmasının veyıl boyunca rasyonun enerji dengesine dikkat edilmesinin faydalı olacagıdegerlendirildi. Konuyla ilgili olarak yapılacak yeni çalısmalarda özellikleilkbahardan yaz mevsimine geçis dönemi üzerinde durulması ve bulguların hormonanalizleriyle desteklenmesinin, yaz aylarında azaldıgı bildirilen gebelik oranlarınınbilinmeyen sebeplerinin ortaya çıkarılmasında yararlı olacagı kanaatine varıldı.

It?s aimed that clarifing the changes of the number of ovarian follicles, folliclediameters and CL diameters which is happened on effects to relative humidity andambient temperature related to season in this research. A total of 400 multiparousBrown Swiss and their hybrid cows from Elazıg were used as material in the study.Ovaries were immediately separated from other genital organs after slaughtered ofcows. Some criters were used like; vascularisation, internal and external appearance,diameters of follicles and corpus luteum for determine of cyclic phases andmorphological evaluation of functional structure on ovaries of cows. There were10.946 follicles on 400 double ovaries and this follicles were classificated as;3-5 mm (Group I), 6-9 mm (Group II), 10 mm (Group III) and then each groupsfollicles were counted. Diameters of DF, SF and CL were measured. Ambienttemperatures and relative humidity for use in calculating of THI and climatic datawere obtained from reports prepared at the Department of Meteorology in Elazıg.Temperature/Humidity Index level and ovarian physiology are releated to eachother, so it?s connected to this case that follicular dynamics and corpora lutea areaffected in kinds of degrees. In parts of seasonal changes which is researchedreleated with ovarian physiology that they are also effected by the otherenviromental factors which is not related whit heat stress was evaluated.In conclusion; in purpose of protecting from negative effects related withseasonal temperature and reproductive performances of Brown Swiss and theirhybrid cows which are grown in the area of Elazıg that it?s useful to pay attention toapplication of cooling programme on summer, avoiding from sudden chances ofcare or nourishment during season passing and be careful to energy balance ofration on throughout of year was evaluated. At the new studies which is related withthe subject that it?s useful to consider especially passing from spring to summer andproping up diagnosis with hormon analysis appearing unknown reasons ofpregnancy rate which is noticed that it decreased was believed.