Ortaokul matematik eğitiminde başarıyı etkileyen faktörler ve geleceğe yönelik öngörüler

Abstract

Bu çalışmada, ortaokul 5,6,7 ve 8. sınıf matematik dersinde başarıyı etkileyen faktörlerin bulanık bilişsel haritalama (BBH) (fuzzy cognitive mapping) yöntemiyle belirlenmesi ve bu faktörlerin güçlendirilmesi ya da iyileştirilmesi ile elde edilecek sonuçlara yönelik öngörülerde bulunmak amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 2019-2020 eğitim öğretim yılında İç Anadolu Bölgesinde bulunan bir ilin 4 farklı ortaokulunda görev yapan 24 ortaokul matematik öğretmeni oluşturmaktadır. Öğretmenlere sonucu bağlanmamış (önü açık) `Matematik başarısını etkileyen faktörler, kriterler, değişkenler, şeyler nelerdir?` sorusu sorulmuş ve düşüncelerini ifade etmeleri istenmiştir. Soruya verilen cevaplar değişkenler olarak kabul edilmiş ve öğretmenlerden değişkenleri (cevapları) listelemeleri ve bu değişkenler arasındaki ilişkileri [-1,1] aralığındaki (-çok, -orta, -az, sıfır, +az, +orta, +çok) değerlerle ilişkilendirmeleri istenerek harita çizimleri tamamlanmıştır. Bu şekilde elde edilen BBH'ların yapısal analizi sonucunda toplam 67 değişken belirlenmiş ve bu değişkenlerden en merkezi değişkenlerin öğrencinin matematiksel zekâsı, ailenin ilgisi, ailenin sosyo-ekonomik durumu, öğrencinin matematiğe karşı tutumu, müfredatın zorluğu, düzenli ders çalışma ve konu tekrarının olduğu belirlenmiştir. BBH'ların sinir ağları simülasyonları sonucunda en merkezi değişkenlerden öğrencinin matematiksel zekâsının geliştirilmesi ile matematiği yapamama korkusunun, matematiğe karşı tutumunun iyileştirilmesi ile yine matematiği yapamama korkusunun azalacağı ve matematiksel zekasının gelişeceği; ailenin sosyo-ekonomik durumunun pozitif manada iyileştirilmesi (geliştirilmesi) ile ise matematiği yapamama korkusunun, müfredatın zorluğunun azalacağı ve matematiksel zekasının gelişeceği öngörülmüştür.

In this study, Fuzzy Cognitive Mapping is used to determine the factors that affecting success in primary school mathematics lessons. Also, predictions for the future are conducted by strengthening or improving these obtained factors. Although the difficulty of analyzing the qualitative data and the restrictive structure of the questionnaire which affects the interviewers, the fuzzy cognitive mapping method helps to reveal subjective thoughts without any constraints, without boring the interviewee. In addition, linguistic expressions are converted to standard variables and correlated between them to show cause-effect relationships. As a result of the structural analysis of the fuzzy cognitive maps, it was seen that the interviewees drew democratic and less dense maps and defined the factors affecting mathematics achievement with a total of 67 variables. Students 'mathematical intelligence, family interest and socio-economic status, students' attitude towards mathematics, the difficulty of the curriculum and regular study and repetition were the most central variables. As a result of the neural network simulations of the cognitive maps, if the mathematical intelligence of the student which is a central variable, improved; the student's fear of not being able to do mathematics is decreased; if the attitude of the student towards the mathematics is improved, as a same, the student's fear of not being able to do mathematics is decreased. In addition, if the socio-economic status of the family is improved, the student's fear of not being able to do mathematics and the difficulty of the syllabus is decreased, and the mathematical intelligence will be improved.