Hemodiyaliz hastalarında masajın yorgunluğa etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma; hemodiyaliz hastalarında masajın yorgunluğa etkisinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır.Araştırma Ekim 2007-Ocak 2008 tarihleri arasında Ege Üniversitesi Hemodiyaliz Ünitesinde ve Ege Nefroloji Özel Diyaliz Merkez'inde hemodiyaliz tedavisi uygulanan, 30'u kontrol , 30'u deney grubunda yer alan 60 hasta önceden saptanmış ölçütlere uyularak araştırmanın örneklemini oluşturdu.Araştırmada veri toplama yöntemi olarak hemodiyaliz uygulanan hastalar ile ilgili tanıtıcı bilgiler (Ek-1) ve hastaların yorgunluk düzeylerini saptamak amacıyla Piper Yorgunluk Ölçeği (Ek-4) kullanılmıştır.Verilerin değerlendirilmesinde, yüzdelik dağılımı tek yönlü (ANOVA) ve çok yönlü (manowa) varyans analizinde t-testi uygulanmıştır. Deney grubundaki hastalara ilk görüşmede soru formu uygulanarak tanıtıcı ve hastalığa ilişkin bulgular elde edilmiş ve diyaliz seansı öncesi ?Piper Yorgunluk Ölçeği? ile yorgunluk düzeyleri belirlenmiştir. Hastalara tedavisi sonrasında on dakika süresince, sırt masajı uygulanmıştır.Bu uygulama haftalık 3 diyaliz seansında da tekrarlanmıştır. Masaj uygulamasından sonra tekrar yorgunluk değerlendirilmesi yapılmıştır. Kontrol grubundaki hastalara masaj uygulanmamış, haftalık üç diyaliz seansından önce ve sonra Piper Yorgunluk Ölçeği ile değerlendirilip yorgunluk düzeyleri belirlenmiştir. Kontrol ve deney grubundaki hastaların yorgunluk düzeyleri Piper Yorgunluk Ölçeği sonuçlarına göre karşılaştırılarak masajın yorgunluğa etkisi değerlendirilmiştir.Elde edilen sonuçlara göre; araştırma kapsamındaki kontrol grubu hastalarının diyaliz sonrası total yorgunluk puanlarının arttığı, deney grubundaki hastaların masaj uygulamasından sonraki total yorgunluk puanlarının azaldığı saptandı.Kontrol grubundaki hastaların cinsiyet değişkenin algılanan yorgunluğu etkilediği; yaş grubu, eğitim durumu gibi özelliklerinin algılanan yorgunluğu etkilemediği bulundu.Deney grubundaki hastalarının cinsiyet, yaş grubu özelliklerinin algılanan yorgunluğu etkilemediği, eğitim durumu değişkeninin algılanan yorgunluğu etkilediği belirlendi.Kontrol grubundaki hastaların hastalık süresi, var olan diğer hastalıklar hastalık, tedavi süresi gibi hastalığa ilişkin özelliklerinin algılanan yorgunluğu etkilemeyen faktörler arasında yer aldığı belirlendi.Deney grubundaki hastaların hastalık süresi, diğer hastalıklar gibi özelliklerin algılanan yorgunluğu etkilemediği, tedavi süresi değişkenin ise algılanan yorgunluğu etkilediği belirlendi.Kontrol ve deney grubundaki hastaların diyaliz sonrası iyilik hallerine ilişkin özelliklerinin algılanan yorgunluğu etkilemeyen faktör olduğu belirlendi.Hemodiyaliz hastalarının yorgunluk düzeylerinin ve yorgunluğu etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi, hasta ve ailelerinin bu konuda eğitilmesi ve hemodiyaliz ünitelerinde hastaların yorgunluk yakınmalarına yönelik, diyaliz ünitelerinde çalışan hemşirelere masaj konusunda eğitim verilmesi önerilmiştir.

This research has been made on the hemodialysis patients to review the effects of the massage on the tirednessResearch has been made between the dates of October 2007-January 2008 in the Ege University Hemodialysis Unit and in the Special Nephrology Dialyses Centre; on the 60 patients, 30 of whom were included in the control group, and the other 30 in the experiment group, forming the sample of this research which followed pre-determined measuresIn the data collection method of this research descriptive information about the hemodialysis patients ( Add-1) and Piper Tiredness Scale in order to determine the tiredness level of the patients (Add-4) have been usedIn the evaluation of the data, percentage, one-way (ANOVA) and in the multiple ways variance analysis (manowa) t-test have been applied. By giving questionarries to the patients in the experiment group in the first interview, and their tiredness level have been determined by the Piper Tiredness Scale prior to the dialyses sequence. After the treatment, patients have all been applied back massage. The massage application has been repeated after 3 dialyses sequences in the week. Another tiredness evaluation has been made after the massage application. In the control group; the tiredness level of the patients have been determined both before and after the three dialyses sequences without the massage application with the Piper Tiredness Scale. The tiredness level results obtained by the Piper Tiredness Scale of both the experiment and control groups which have been evaluated by being compared to determine the effects of the massageAccording to our data, the tiredness points of the patients have been increased in the control group after the dialyses, the tiredness points in the experiment group after dialyses has been decreasedIt has also been found that the perception about the gender variability in the control group has affected the tiredness, on the contrary, properties like age group, educational status has not been affected on tiredness levelIt has also been found that the perception about the gender variable in the experiment group has no affected on the tiredness, on the contrary, properties like age group, educational status have affected the tiredness level in control groupProperties related to the illness like the illness period,having another illness, treatment period were among the factors which has no affected on the tiredness levelProperties related to the illness like the illness period, having another illness, treatment period were among the factors which has affected on the tiredness levelHow patients, both in the experiment and control groups, were feeling have found out to be a factor which have no affected on the perceived tirednessThe evaluation of the tiredness levels of the hemodialyses patients and the factors affecting the tiredness, educating the patients and their families in this subject and making initiatives towards the patients? tiredness levels in the hemodialyses units have been advised as a result of this research