Hatay ili Mersin (Myrtus communis L.) ekotiplerinin yaprak verimi ve kalitesi üzerine dikim sıklığı ve hasat zamanlarının etkisi

Abstract

Bölgenin doğal bitkilerinden biri olan ve Hatay florasında yoğun bir şekilde bulunan Mersin (Myrtus communis L.) bitkisinin, yaprak ve uçucu yağ üretimine yönelik yetiştirme olanaklarının araştırıldığı çalışmada, dikim sıklıklarının ve hasat zamanlarının yaprak verimi ve kalitesi üzerine etkileri araştırılmıştır. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi'ne ait deneme alanlarında Amik ovası ekolojik koşullarında yürütülen çalışmada Antakya, Samandağ ve Yayladağı doğal florasından temin edilen ekotipler ile yörede beyaz meyvesi için yetiştirilen kültür ekotipi olmak üzere 4 mersin ekotipi materyal olarak kullanılmıştır. Bitkilere 100 cm x 50 cm, 100 cm x 75 cm, 100 cm x 100 cm ve 100 cm x 125 cm olmak üzere 4 farklı dikim sıklığı uygulanmıştır. Denemede bitkiler senede 1 kez temmuz ayında, senede 1 kez kasım ayında ve senede 2 kez temmuz ve kasım aylarında olmak üzere üç farklı dönemde hasat edilmişlerdir. 2015 ve 2016 yıllarında, elde edilen verilere göre en uygun yaş yaprak verimi kültür formu olan beyaz meyveli ekotipten 50 x 100 cm sıklıkta dikilen parsellerde elde edilmiştir. Ayrıca kültür ekotipinin, çapalama, sulama ve gübreleme gibi kültürel işlemlere hemen cevap verdiği gözlenmiştir. Uçucu yağ oranı ve uçucu yağ verimleri açısından incelendiğinde en iyi sonuçların, Bölgemizde bahçelerde hobi amaçlı yetiştirilen ve çalışmamızda kültür ekotipi olarak adlandırılan beyaz meyveli ekotip ile 100 cm x 50 cm dikim sıklığında yetiştirilen ve Temmuz ayında hasat edilen uygulamanın en iyi sonuçları verdiği tespit edilmiştir. GC/MS analizlerine göre uçucu yağların ana bileşenleri ise; α-pinene (% 3,67 - 54,53), eucalyptol (% 4,10 - 43,16), linalool (% 1,74 - 34,71), α-terpineol (% 2,18 - 11,06), limonene (% 2,25 - 14,89), myrtenyl acetate (% <1 - 48,02), linalyl acetate (% <1 - 6,24), eugenol (% <1 - 38,69), geranyl acetate (% <1-8,78) olduğu tespit edilmiştir.

Leaf and essential oil production aimed cultivation opportunities from an abundant natural plant of Hatay flora Myrtle (Myrtus communis L.) was investigated. The effects of planting density and harvest time on leaf productivity and quality were treated as experimental factors. Myrtle ecotypes that provided from the natural flora of Antakya, Samandağ and Yayladağ districts of Hatay province, additionally an ecotype cultivated for its white fruits in the region were tested for two years in the experimental land of Hatay Mustafa Kemal University located in Amik plain. Four different planting density of which 100 cm x 50 cm, 100 cm x 75 cm, 100 cm x 100 cm and 100 cm x 125 cm were applied. Shoots of the Myrtle plants were clipped at three different time of which once in July, once in November and both in July and November.According to data obtained in 2015 and 2016, the optimum leaf yield achieved from the plots of 100 cm x 50 cm plant density of the cultivated myrtle forms with white fruits. However, the culture ecotype immediately responded to cultural processes such as hoeing, irrigation and fertilization also. The cultivated myrtle grown in the gardens as a hobby plant in the region produced the highest essential oil content and production with the applications of 100 cm x 50 cm planting density and July harvest. The GC/MS analyses revealed that the main components of the volatile oil as α-pinene (3,67 - 54,53%,) eucalyptol (4,10 - 43,16%), linalool (1,74 - 34,71%), α-terpineol (2,18 - 11,06%), limonene (2,25 - 14,89%), myrtenyl acetate (<1 - 48,02%), linalyl acetate (<1 - 6,24%), eugenol (<1 - 38,69%) and geranyl acetate (<1-8,78%).