Amik Ovası koşullarında bazı makarnalık buğday (Triticum durum Desf.) genotiplerinin morfolojik, fizyolojik ve kalite özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırma; Antakya-Hatay koşullarında, 2013-2014 yetiştirme sezonunda yürütülmüştür. Deneme, Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre dört tekerrürlü olarak kurulmuş ve 12 adet makarnalık buğday genotipi (Sarıçanak 98, Zühre, Güneyyıldızı, Svevo, Zenit, Saragolla, Cesare, Fırat 93, Levante, Burgos, PGM36, Ecem) materyal olarak kullanılmıştır. Araştırmada, başaklanma süresi, bitki boyu, metrekaredeki bitki sayısı, metrekaredeki sap sayısı, metrekaredeki başak sayısı, başak uzunluğu, başakta başakçık sayısı, başakta tane sayısı, başak tane ağırlığı, tane verimi, bayrak yaprak klorofil içeriği, bitki örtüsü sıcaklığı, hektolitre, bin tane ağırlığı, protein oranı, gluten oranı, sarılık (+b) değerleri hakkındaki veriler incelenmiştir.Genotip ortalamaları olarak; başaklanma süresi 95 - 105.7 gün, bitki boyu 105.7 - 119 cm, metrekaredeki bitki sayısı 430.7 - 460 adet, metrekaredeki sap sayısı 531.2 - 908.7 adet, metrekarede başak sayısı 478.7 - 903.7 adet, başak uzunluğu 6.1 - 9.3 cm, başakta başakçık sayısı 18.5 - 24 adet, başakta tane sayısı 54 - 92.5 adet, başakta tane ağırlığı 3 - 4.9 g, tane verimi 970.5 - 1148.4 kg/da, başaklanma dönemi klorofil 46 - 59.9 spad, erken hamur olum dönemi klorofil 45.4 - 56.4 spad, bitki örtüsü sıcaklığı 21.8 - 23.1 0C, hektolitre ağırlığı 75 - 82.1 kg, bin tane ağırlığı 42.5 - 54.9 g, protein oranı % 12.1 - 15.5, gluten içeriği % 10.7 - 14.1, sarılık (+b) değeri 14.2 - 15.5 arasında değiştiği belirlenmiştir. Araştırmada kullanılan makarnalık buğday genotiplerinden; Cesare, Ecem, PGM36 yüksek verimli, Svevo ve Fırat 93 çeşitleri ise kaliteli çeşitler olarak önerilebileceği belirlenmiştir

This research was conducted at Antakya-Hatay ecological condition in 2013-2014 growing season. Experimental design was Completely Randomized Block Design (RCBD) with four replications. Twelve durum wheat genotypes (Sarıçanak 98, Zühre, Güneyyıldızı, Svevo, Zenit, Saragolla, Cesare, Fırat 93, Levante, Burgos, PGM36, Ecem) were used as trial material. In the research, plant heading time, plant height, number of plant per square meter, number of stem per square meter, number of spike per square meter, spike length, number of spikelet per spike, number of grain per spike, grain weight pers pike, grain yield, chlorophyl content, canopy temperature, hectoliter, thousand grain weight, protein ratio, wet gluten content, yellow color index were determined.The mean values were 95 - 105.7 days for heading time, 105.7 - 119 cm for plant height, 403.7 - 460 for number of plant per square meter, 531.2 - 908.7 for number of stem per square meter, 478.7 - 903.7 for number spike per square meter, 6.1 - 9.3 6.1 for spike length, 18.5 - 24 for number of spikelet per spike, 54 - 92.5 for number of grain per spike, 3 - 4.9 for grain weight per spike, 970.5 - 1148.4 for grain yield, 46 - 59.9 for chlorophyl content at heading time, 45.4 - 56.4 for chlorophyl content at early dough, 21.8 - 23.1 0C for canopy temperature, 75 - 82.1 for hectoliter, 42.5 - 54.9 for thousand grain weight, % 12.1 - 15.5 for protein ratio, % 10.7 - 14.1 for wet gluten content, yellow color index 14.2 - 15.5 . In result, Cesare, Ecem, PGM36 high yield, Svevo and Fırat 93 varieties could be suggested as quality varieties.