Dağ kekiği (Origanum syriacum L.), İstanbul kekiği(Origanum vulgare L.) ve O. syriacum X O. vulgare melezine ait uçucu yağların bazı yabancı otlara karşı biyo-herbisidal etkilerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada; Origanum syriacum L. var. bevanii (Holms) Ietswaart (Dağ kekiği), Origanum vulgare L. subsp. hirtum (Link) Ietswaart (İstanbul kekiği), bunların % 50'lik karışımı (KARIŞIM) ve O. syriacum x O. vulgare melezi (MELEZ) bitkilerinden elde edilen uçucu yağlar 0.5, 1, 2, 4, 8 ve 16 μl/petri dozlarda Amaranthus albus L. (beyaz horoz ibiği), Amaranthus hybridus L. (melez horoz ibiği), Amaranthus retroflexus L. (kırmızı köklü tilki kuyruğu), Avena sterilis L. (kısır yabani yulaf), Echinochloa colonum (L.) Link. (benekli darıcan), Hirchfeldia incana (L.) Lagr. Foss. (dev hardal), Lolium multiflorum (L.) Lam. (çok çiçekli delice), Portulaca oleracea L. (semiz otu), Setaria verticillata (L.) P. Beauv. (yapışkan ot) ve Sinapis arvensis L. (yabani hardal)'e ve bazı kültür bitkisi Capsicum annuum L. (biber), Lycopersicon esculentum L. (domates), Triticum durum L. (makarnalık buğday), Triticum aestivum L. (ekmeklik buğday) ve Zea mays L. (mısır) tohumlarının çimlenmeleri üzerine olan biyo-herbisidal (allelopatik) etkileri in vitro koşullarda araştırılmıştır. Kullanılan uçucu yağların yabancı ot ve kültür bitki tohumlarının çimlenmelerinin engellenmesi üzerine olan etkinliği dozların artışına bağlı olarak yükselmiştir. Özellikle; MELEZ uçucu yağı A. albus, P. oleracea ve L. multiflorum üzerinde, O. syriacum uçucu yağı L. multiflorum, P. oleracea ve S. verticillata üzerinde, O. vulgare uçucu yağı S. verticillata, P. oleracea ve L. multiflorum üzerinde, KARIŞIM uçucu yağı P. oleracea, S. verticillata ve A. albus üzerinde yüksek oranda etkili bulunmuştur. Uçucu yağlar çalışmada kullanılan kültür bitkilerine ait tohumların çimlenmelerini farklı oranlarda etkilemiştir. Özellikle Triticum aestivum ve Capsicum annuum'un kullanılan uçucu yağlara çok hassas olduğu tespit edilirken Zea mays'ın dayanıklı olduğu belirlenmiştir.

In this study, the bio-herbicidal (allelopathic) effects of different doses (0.5, 1, 2, 4, 8 and 16 μl/petri) of essential oils from Syrian oregano (Origanum syriacum L. var. bevanii (Holms) Ietswaart), wild marjoram (Origanum vulgare L. subsp. hirtum (Link) Ietswaart), their mixture (O. syriacum 50% + O. vulgare 50% ) and hybrid oregano(O. syriacum x O. vulgare were investigated on inhibition of seeds germination of some weed species such as Amaranthus albus L (tumble pigweed), Amaranthus hybridus L. (hybrid amaranth), Amaranthus retroflexus L. (redroot pigweed), Avena sterilis L. (sterile wild oat), Echinochloa colonum (L.) Link. (awnless barnyardgrass), Hirchfeldia incana (L.) Lagr. Foss. (hairy mustard), Lolium multiflorum (L.) Lam. (rye grass), Portulaca oleracea L. (common purslane), Setaria verticillata (L.) P. Beauv. (bristlegrass) and Sinapis arvensis L. (wild mustard) and cultural crop species such as Capsicum annuum L. (pepper), Lycopersicon esculentum L. (tomato), Triticum durum L. (durum wheat), Triticum aestivum L. (common wheat) and Zea mays L. (corn) in vitro conditions. The efficacies of both essential oils on inhibition of germination of seeds of weeds and cultural crops increased by increasing concentrations of the essential oils used. Especially, essential oil of hybrid oregano on A. albus, P. oleracea and L. multiflorum, essential oil of O. syriacum on L. multiflorum, P. oleracea and S. verticillata, essential oil of O. vulgare on S. verticillata, P. oleracea and L. multiflorum, essential oil of mixture on P. oleracea, S. verticillata and A. albus, were found to be highly effective. Essential oils showed phytotoxic effects at different ratiosto the germination of seeds of crops used. Especially, when T. aestivum and C. annuum were found to be very sensitive, Z. mays were determined to be resistant.