Arsuz Ovası topraklarında potasyum fraksiyonlarının yersel dağılımının jeoistatistik yöntemlerle belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Arsuz ovası topraklarının potasyum fraksiyonlarının içerikleri belirlenmiş ve bunlar arasındaki ilişkiler saptanmıştır. Ayrıca topraktaki potasyum fraksiyonlarının çalışma alanındaki yersel dağılımı belirlenmiştir. Bu çalışmada, Arsuz ovasında belirlenen 41 noktadan 0-30 ve 30-60 cm derinlikten toplam 82 adet toprak örneği alınmıştır. Toprak örneklerinde; çözünebilir potasyum (K), yararlı K, değişebilir K, alınabilir K, depo (rezerv) K miktarları belirlenmiştir. Ayrıca, toprak örneklerinde 1/2.5 toprak/su karışımında pH ve EC değerleri belirlenmiştir.Topraklara ait bütün parametrelerin tanımlayıcı istatistik analizleri yapılmıştır. Ayrıca, topraklarda potasyum fraksiyon içeriklerinin yersel dağılımının belirlenmesi ve haritalanması Jeoistatistiksel yöntemler kullanılarak yapılmıştır.Toprakların pH değerleri 7.17 ile 8.96 arasında, EC değerleri ise 154 µScm-1 ile 1154 µScm-1 arasında değişmiştir. Çalışma alanı topraklarında alınabilir K içerikleri 19.19-118.46 mg/100g, yararlı K içerikleri 9.39-78.47mg/100g, çözünebilir K konsantrasyonları 0.09-4.32 mg/100g, değişebilir K konsantrasyonları 7.00-77.75 mg/100g, depo K içerikleri ise 1.89-39.99 mg/100g arasında bulunmuştur.Toprakların K fraksiyon içeriklerinin hemen hemen tamamı normal dağılım göstermemiştir. Normal dağılım göstermeyen veri setlerine jeoistatistiksel yönetmleri uygulamadan önce logaritmik ve karekök dönüşümler yapılmıştır. toprakların önemli bir kısmında en uygun yarıvaryogram modelinin Guassian olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, noktaların ilişkili olduğu maksimum uzaklığı gösteren etki aralığı (A) değerleri ise 300 m ile 15300 m arasında değişmiştir.Anahtar Kelimeler: Arsuz ovası, topraklarda potasyum fraksiyonları, jeoistatistik, depo potasyum

In this study, contents of the potassium fractions of Arsuz plain soils were determined and the relationship between them were determined also. In addition, the spatial distribution of them in the research area were observed. In the current study, a total of 82 soil samples were collected from 0-30 and 30-60 cm depths from 41 points in Arsuz plain.Soil samples were then analyzed in order to identify different fractions of the potassium such as: water-soluble potassium (K), beneficial K, non-exchangeable K, exchangeable K, reserve K. In addition, pH and EC values were determined in 1 / 2.5 soil-water mixture in the soil samples examined. Descriptive statistical analysis of all parameters of the soil samples was conducted and geostatistical methods were used to determinethe spatial distribution and maping of potassium fraction contents in soils. The pH values of soil ranged from 7.17 to 8.96 and EC values were found between 154 µScm-1 and 1154 6Scm-1. In the study area; K contents was ranged 19.19-118.46 mg / 100 g. Besides, the fractions of potassium were revealed as: beneficial K content 9.39-78.47mg / 100g, water-soluble K concentrations 0.09-4.32 mg / 100g, exchangeable K concentrations 7.00-77.75 mg / 100g, reserve K contents 1.89-39.99 mg / 100g.Almost all of the K-fraction contents of the soils were not normally distributed. Logarithmic transformation and extraction were conducted before applying geo-statistical methods to the data sets that do not show normal distribution. Guassian model was determined the most suitable semivariogram model. In addition, the range of impacts (A), which show the maximum distance between points related, ranged from 300 m to 15300 m.Keywords: Arsuz plain, potassium fractions in soils, geostatistics, reserve potassium