Arsuz Ovası topraklarının temel özelliklerinin yersel dağılımının jeoistatistiksel yöntemlerle belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma ile Arsuz ovası topraklarının temel özellikleri belirlenmiş ve bu özelliklerin yersel dağılımı saptanmıştır. Çalışmada, Arsuz ovasından 0-30 ve 30-60 cm derinlikten toplam 80 adet alınan toprak örnekleri bu çalışmada materyal olarak kullanılmıştır. Ayrıca, her bir toprak örneğinin alındığı noktaların koordinatları GPS aleti ile belirlenmiştir. Toprak örneklerinde; pH, elektriksel iletkenlik (EC), kireç, organik madde (OM), tane irilik dağılımı (% kum, kil ve silt), değişebilir ve sodyum analizleri yapılmıştır. Araştırma konusu topraklara ait bütün parametrelerin tanımlayıcı istatistik analizleri (ortalama, median, en düşük ve en yüksek değerler, standart sapma, varyasyon katsayısı, çarpıklık, basıklık vb.) yapılmıştır. Değişkenlerin normal dağılım gösterip göstermediği çarpıklık (skewness) katsayılarının yorumlanması ile de değerlendirilmiştir. Topraklar ile ilgili parametrelerin uzaysal dağılımının belirlenmesinde ve haritalanmasında, son yıllarda yaygın olarak kullanılmaya başlanan Jeoistatistiksel yöntemlerden yararlanılmıştır.Yapılan t-testi sonuçlarına göre, ortalama pH değerleri değerleri üst toprakta alt topraktan daha düşük iken; EC, Na, kireç, organik madde ve kum içerikleri üst toprakta alt topraktan daha yüksek bulunmuştur. Ancak, bu farklılıklar istatistiksel açıdan önemli bulunmamıştır. Kil içeriği bakımından katmanlar arasındaki farklılıklar ise istatistiksel açıdan önemli bulunmuştur (p<0.05). Toprakların bünyesi ise çoğunlukla tındır.En uygun yarıvariyogram modeli toprakların çoğunda Guassian ve exponantial (üssel) olarak belirlenmiştir. Toprak örneklerinin tamamı kuvvetli ve orta düzeyde yersel bağımlılık göstermiştir. Toprak özelliklerinin ilişkili olabileceği en fazla uzaklıklar 850-776 m arasında değişmiştir.

In this research, basic properties of soils in Arsuz plain were determined and arranged spatial distribution. With this aim, 80 soil samples collected from two different soil depth (0-30 and 30-60 cm). The geographical coordinates of samples point in the Universal Transverse Mercerator (UTM) system will be determined with a global positioning system (GPS) receiver. Soil samples were analyzed for pH, electrical conductivity (EC), lime, organic matter (OM), texture and exchangeable sodium (Na). Summary statistics such as mean, standard deviation, minimum and maximum concentration, median, and skewness were calculated to characterize distribution of soil properties. Skewness is a measure of the degree of asymmetry of a distribution in relation to a normal distribution. Given that a normal distribution has a skewness of zero, the skewness of a dataset indicates either a tail to the right (positive skewness) or to the left (negative skewness). Spatial variability in the concentration of parameters were determined using geostatistical methods.According to results of t-test, EC, Na, lime, organic matter and sand contents in upper layer were found higher than that of subsoil while mean pH values in upper layer were found lower than that of subsoil. But this differences were not found stasitical. Differences in clay contents between layers were found important stasistical (p<0.05). Texture of the soils were generally loam, also.In the most of the soils, Guassian and exponantial models were determined the most suitable semivariogram model. In addition, the range of impacts (A), which show the maximum distance between points related, ranged from 850 m to 7776 m.