Safran (Crocus sativus L.) bitkisi üretiminin enerji kullanım etkinliğinin belirlenmesi ve tarımsal yaşam döngüsü değerlendirme

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye için ekonomik olarak önemli olan Safran (Crocus sativus L.) bitkisi üretiminde kullanılan enerji girdi-çıktıları ve çevresel emisyonlar belirlenerek, üretimin enerji etkinliğinin ve çevresel etkilerinin saptanması amaçlanmıştır. Safran üretimindeki enerji girdi ve çıktılarına bağlı olarak, yapılan üretimin enerji kullanım etkinliği, enerji verimliliği, özgül enerji, enerji üretkenliği ve net enerji üretimi değerlerine bağlı olarak belirlenmiştir. Safran üretiminde ki çevresel etkiler ise tarımsal yaşam döngüsü değerlendirme yöntemine göre saptanmıştır. Çevresel etki kategorileri CML-IA Baseline modeline göre belirlenmiştir. Çalışma sonucunda belirlenen bulgulara bağlı olarak, mevcut üretimin iyileştirilmesine yönelik çözüm önerileri verilmiştir. Safran üretiminde, 4,81 kg/ha stigma verimi için, enerji verimliliği 0,0015, özgül enerji 13580,28 MJ/kg, enerji üretkenliği 0,000007 kg/MJ ve net enerji üretimi -65226,12 MJ/ha olarak hesaplanmıştır. Stigma ve soğan verimleri (4638,15 kg/ha) birlikte hesaplandığında, enerji verimliliği 0,98, özgül enerji 14,08 MJ/kg, enerji üretkenliği 0,07 kg/MJ ve net enerji üretimi -1239,69 MJ/ha olarak belirlenmiştir. Safran stigması üretimi amacıyla safran yetiştirilmesinin tarımsal yaşam döngüsü etki değerlendirmesine göre, en fazla çevresel etkinin % 75,77 oranıyla, deniz canlılarının zehirlenmesine sebep olduğu ve yaşam döngüsü yorumlanmasına göre de % 86,79 oranıyla en fazla yerel etkiye neden olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, küresel ısınma değeri (iklim değişikliği) de, 63,52 kg CO2-eş/kgsafran (305,53 kg CO2-eş/ha) olarak hesaplanmıştır.

In this study; energy input-output and environmental emission of saffron (Crocus sativus L.) crop production and its energy efficiency and environmental effects were determined to produce the saffron crop. Energy efficiency of production, energy output/input ratio, specific energy, energy productivity and net energy yield were determined in regard to energy input-output of saffron production. Environmental effects of saffron production were assessed with agricultural life cycle assessment. Environmental effects categories were obtained with CML-IA Baseline methods. to improve the current saffron production. The results showed that the average stigma yield in saffron was 4,81 kg per ha. The energy output/input ratio was found to be 0,0015, if stigma is only taken into account. The specific energy was 13580,28 MJ/kg, while the energy productivity and net energy yield was found to be of the order of 0,000007 kg/MJ and -65226,12 MJ/ha, respectively for the saffron stigma. When stigma and onion yields (4638,15 kg/ha) were calculated together, energy output/input ratio was determined as 0,98. The specific energy was 14,08 MJ/kg, while the energy productivity and net energy yield was found to be of the order of 0,07 kg/MJ and -1239,69 MJ/ha, respectively for the saffron stigma+onion. Environmental effects causes the marine aquatic toxicity in percent 75,77 depend on the agricultural life cycle effect assessment of saffron production and local effects in percent of 86,79 its agricultural life cycle interpretation. Also, the value of global warming (climate change) was calculated as 63,52 kg CO2-eq/kgsaffron (305,53 kg CO2-eq/ha).