Bazı yenidünya (Eriobotrya Japonica lindl.) çeşitlerinin Dörtyol (Hatay) koşullarında verim, kalite ve meyve tutum oranlarının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, bazı yenidünya çeşitlerinin Dörtyol (Hatay) koşullarında verim, kalite ve meyve tutum oranlarının belirlenmesi amacı ile 2016-2017 ve 2017-2018 vejetasyon yılları arasında Mustafa Kemal Üniversitesine ait Doç. Dr. Turan Hakan DEMİRKESER Subtropik Meyveler, Turunçgiller Araştırma ve Uygulama Alanında yürütülmüştür. Araştırmada Akko XIII, Baduna 5, Gold Nugget, Güzelyurt 1, Hafif Çukurgöbek, Lapta B2, Lapta M, Ottowianni, Sayda ve Şampiyon çeşitleri materyal olarak kullanılmıştır. İncelenen çeşilerin, fenolojik, pomolojik ve verim özellikleri ile meyve tutum oranları araştırılmıştır. Salkımlardaki ortalama tomurcuk sayısı, 99.08 (Ottowianni) ile 73.79 adet (Sayda) arasında bulunmuştur. Tomurcukların çiçek açma oranları en fazla %92.24 ile Ottowianni çeşidinde, en az %81.76 ile Lapta B2 çeşidinde bulunmuştur. Açan çiçeklerin meyve tutum oranı en fazla Şampiyon çeşidinde (%8.74) gerçekleşirken, derimi yapılan meyve sayısı da en fazla yine Şampiyon çeşidinde (%98) bulunmuştur. Çiçeklenmenin ilk başladığı evre olan Somakların görülmesi en erken Sayda çeşidinde belirlenirken, çiçeklerini ilk açan çeşit Akko XIII olmuştur. Çiçeklerin meyveye dönüşümü en erken Akko XIII, en geç Ottowianni'de gerçekleşmiştir. Meyvelerini en erken olgunlaşan çeşit yine Akko XIII olurken Lapta M en geç olgunlaşan çeşit olarak belirlenmiştir. Aynı yaştaki bitkilerde en büyük gövde çapı Lapta M çeşidinde (26.17 cm), en uzun sürgünler ise Baduna 5 çeşidinde (26.60 cm) ölçülmüştür.Ağaç başına ve gövde kesit alanına düşen en yüksek verim Şampiyon çeşidinde (168 kg/ağaç, 387.36 gr/cm²), en düşük Lapta M çeşidinde (50 kg/ağaç, 92.81 gr/cm²) bulunmuştur. Meyve ağırlığı bakımından Baduna 5 çeşidi 50.60 gram ağırlığındaki meyveleri ile dikkat çekici bulunurken en küçük meyveler 24.85 g ile Lapta M çeşidinden elde edilmiştir. Tohumu ağırlığı ve sayısı bakımından Baduna 5 çeşidi (9.59 g ve 4.50 adet) en yüksek değerleri verirken, çekirdek ağırlığı en düşük 4.85 g ile Şampiyon çeşidi olmuştur. Çekirdek sayısı en az 2.99 adet ile Gold Nugget çeşidi olmuştur. Meyve et/tohum oranı bakımından Hafif Çukurgöbek en yüksek (5.33), Lapta M en düşük (3.29) değerleri vermiştir. Meyve kalite kriterleri arasında önemli bir yere sahip olan SÇKM içeriği açısından yüksek değerler Hafif Çukurgöbek çeşidinde (%13.70), en düşük %9.82 ile Ottowianni çeşidinde ölçülmüştür. En yüksek pH değeri Lapta B2 çeşidinde (3.85) bulunurken, en düşük pH (3.42) ve en yüksek titre edilebilir asitliğin (%1.15) Lapta M çeşidinde olduğu gözlemlenmiştir. Sonuçlar denemede yer alan çeşitlerin tamamının Akdeniz ikliminde başarıyla yetiştirilebileceğini göstermektedir. Ancak denemenin yürütüldüğü Dörtyol yöresi deniz kıyısında olduğu için Karaleke hastalığı ciddi sorunlar yaratabilmektedir. Değerlendirmeye alınan çeşitlerin, kalite durumuna göre tartılı derecelendirme puanı hesaplanmış ve en yüksek puanı Akko XIII çeşidi almıştır.

The aim of this study was to determine the yield, quality and fruit set ratios of some loquat varieties in `Assoc. Prof. Dr. Turan Hakan DEMİRKESER Subtropical Fruits, Citrus Fruit Research and Application Area` in Dortyol (Hatay) conditions between the years of 2016-2017 and 2017-2018. In this research, Akko XIII, Baduna 5, Gold Nugget, Güzelyurt 1, Light Cukurgöbek, Lapta M, Lapta B2, Ottowianni, Sayda and Şampiyon cultivars were used as materials. Phenological, pomological and yield characteristics and fruit set rates of the cultivars were investigatedThe average number of buds in clusters was between 99.08 (Ottowianni) and 73.79 (Sayda). The flowering rates of the buds were found in Ottowianni cultivar with 92.24% and Lapta B2 cultivar with 81.76%. While the fruit set ratio of the blooming flowers was the highest in the Şampiyon cultivar (8.74%), the number of harwested fruits was also found in the Şampiyon cultivar (6.98%). While the first stage of flowering, the appearance of clusters, was determined the earliest in Sayda cultivar, Akko XIII was the first flowering cultivar. After flowering, fruit set was the earliest in Akko XIII, the latest in Ottowianni. The earliest ripening variety was again Akko XIII, while Lapta M was identified as the latest The largest stem diameter was measured in Lapta M cultivar (26.17 cm) and the longest shoots in Baduna 5 cultivar (26.60 cm). The highest yield per tree and trunk cross-sectional area was found in Şampiyon (168 kg/tree, 387.36 g/cm²) and the lowest Lapta M (50 kg/tree, 92.81 g/cm²).In terms of fruit weight, Baduna 5 was found remarkable with its fruits weighing 50.60 grams while the smallest fruits were obtained from Lapta M cultivar with 24.85 grams. Seed weight and number of Baduna 5 varieties (9.59 g and 4.50 units) gave the highest values, while the lowest seed weight was 4.85 g Şampiyon cultivar. The minimum number of seeds was found in Gold Nugget variety (2.99 pieces). In terms of flesh/seed ratio, Hafif Çukurgöbek gave the highest values (5.33) and Lapta M gave the lowest values (3.29). High values in terms of TSS content, which has an important place among fruit quality criteria, were measured in Hafif Çukurgöbek (13.70%) and Ottowianni cultivar with the lowest 9.82%. The highest pH value was found in Lapta B2 cultivar (3.85), while the lowest pH (3.42) and highest titratable acidity (1.15%) were observed in Lapta M cultivar. The results show that all the varieties of the experiment can be grown successfully in the Mediterranean climate. However, since the Dörtyol region where the trial is being conducted is located by the seaside, Black Spot disease can cause serious problems. The varieties evaluated according to the quality condition weighted grading score calculated and Akko XIII was the highest score.