Antakya Altınçay deresinin hec-ras yazılımı ile taşkın analizi

Abstract

Taşkın olayları dünyada yaşanan en önemli afetler arasında yer almaktadır. Ülkemizde de sık görülen taşkınlar, doğal afetler nedeniyle meydana gelen can ve mal kaybı ile ekonomik zararlar bakımından depremden sonra ikinci, iklimsel afetler arasında ise birinci sırada yer almaktadır. Ülkemizde 1975-2002 yılları arasında yaşanan toplam taşkın sayısı 487 olup, toplam can kaybı sayısı 493'tür. 2003-2015 döneminde değerlendirilen toplam taşkın sayısı 722, toplam can kaybı ise 227'dir. Antakya ilçesi, konum itibari ile yüksek eğimli ve akış katsayısı yüksek olan dere yataklarının mansabında bulunan bir bölgedir. Antakya, merkezinden geçerek Asi nehrine boşalan Altınçay deresinde bazı yıllarda yaşanan taşkınlar nedeniyle, bu derede taşkın çalışmalarının yapılması ve gerekli önlemlerin alınması gereklidir. Bu çalışmada, Antakya'da yerleşim alanlarından geçen Altınçay deresinin 2, 5, 10, 25, 50 ve 100 farklı yinelenmeli taşkın debileri SCS ve DSİ sentetik yöntemlerle belirlenmiştir. Farklı yinelenme yıllarındaki taşkın debi değerleri kullanılarak dere güzergâhı boyunca oluşacak su profilinin HEC-RAS yazılımı ile benzetimi yapılmış ve taşkın riski olan alanlar istasyon bazında belirlenmiştir. Sonuçta, 2, 5, 10 yıl yinelenmeli taşkın debilerinde taşkın riski görülmemiş, fakat 25 yıl yinelenmeli taşkın debisinde 16 istasyonda, 50 yıl yinelenmeli taşkın debisinde 51 istasyonda, 100 yıl yinelenmeli taşkın debisinde ise 73 istasyonda taşkın olayı görülmüştür. Taşkın zararını azaltmak için taşkın riskli istasyonlarda dere kesit alanlarının arttırılması önerilmiştir. 2019, 49 sayfaAnahtar Kelimler: SCS yöntemi, DSİ yöntemi, HEC-RAS modeli, Taşkın analizi, Altınçay deresi

Flood is one of the most important disasters in the world. Floods, which are common in our country, are the second disaster after the earthquake in terms of loss of life and property caused by natural disasters and the first among climatic disasters. The total number of occurred flood events in our country between 1975 and 2002 is 487 and caused 493 loss of life. The total number of flood events between the 2003 and 2015 periods was 722 and the total loss of life was 227 in this time period. The district of Antakya is located downstream of the river beds with having a high slope and high flow coefficients. Because of the floods in the Altıncay creek which has been flowed through the center of Antakya, into the Asi River, it must be carried out flood studies and taken the necessary preventions for flood protection. In this study, 2, 5, 10, 25, 50 and 100 different occurrence intervals of peak flow rates of Altıncay creek passing through residential areas in Antakya were determined by SCS and DSI synthetic methods. Using the peak flood rate values at different return periods of years, the water profile along the Altıncay creek route has been simulated using HEC-RAS software and the flood risk areas were determined on a station basis. As a result, flood risk has not been observed in peak flow rates of having 2, 5, 10 years return periods, but flood events were observed 16, 51, 73 stations at a 25, 50 and 100 year return periods of peak flow rate respectively. In order to reduce flood damage, it was suggested that the cross-sectional areas in flood risk stations have to be increased.2019,49 pagesKeywords: SCS method, DSI method, HEC-RAS model, Flood analysis, Altıncay creek