Fruktoz ve yağdan zengin diyetin sıçan karaciğer, pankreas ve kas dokuları üzerine etkilerinin ışık mikroskop düzeyinde incelenmesi

Abstract

Amaç: Diyabetes mellitus; genç ve yetişkin nüfusun yaklaşık % 8-10'unu etkileyen ve sürekli tıbbi bakım gerektiren bir metabolik hastalıktır. Yapılan çalışmalarda son 30 yıldan beri giderek sıklığının arttığı tespit edilmiştir. Bu artışın temel nedenlerinin başında da hazır gıdalar suçlanmıştır. Bu çalışmada hazır gıdalarda en çok kullanılan yüksek yağ ve fruktozun karaciğer, pankreas ve kas doku üzerine histopatolojik etkilerini incelemek ve tip II diyabet-diyet ilişkisine farklı bir açıdan bakmak amaçlanmıştır.Yöntem: Çalışmaya Wistar albino erkek sıçanlar dâhil edildi. Hayvanlar kontrol grubu (normal sıçan yemi), yüksek yağlı grup (% 65'i yağ ) ve fruktoz grubu (% 20 fruktozlu su) olmak üzere 3 gruba bölündü. Tüm hayvanların ağırlık takibi ve kan glikoz ölçümü yapıldı. 8. Haftanın sonunda karaciğer, pankreas ve iskelet kas doku örnekleri histopatolojik inceleme için alındı.Bulgular: Yüksek yağlı grup ve fruktoz grubunda karaciğer hacim artışı tespit edildi (yağlı p<0,001, fruktoz p<0,01). Karaciğer hasarı en fazla fruktoz grubunda tespit edildi. Pankreas ve kas hasarı ise yüksek yağlı grupta en fazla bulundu. Her iki grupta da glikoz değerlerinde anlamlı artış tespit edildi (p<0,001).Sonuçlar: Bu çalışmada fruktozlu ve yüksek yağlı diyetin kan şekerini yükselttiği ve alınan kaloriden bağımsız olarak karaciğer, pankreas ve iskelet kasında hasar oluşturduğu histopatolojik olarak gösterilmiştir. Glikoz metabolizmasındaki en önemli üç organın diyetle bu şekilde etkilenmesi diyet-Tip 2 diyabet ilişkisini güçlendiren bir delil olarak düşünülebilir. Son yıllarda gittikçe tüketimi artan hazır gıdalar sayesinde yüksek yağlı ve fruktozlu diyet alımının arttığı göz önüne alınırsa hazır gıdalar, başlangıçta belirgin bir kilo artışına neden olmayıp sinsi bir şekilde diyabete zemin hazırlıyor olabilirler. Öte yandan diyet hazırlanırken içeriğin kalori hesabından daha önemli sonuçlar doğurabileceği de unutulmamalıdır.Anahtar Kelimeler: Diyabetes Mellitus, Fruktoz, Yağ, Karaciğer yağlanması, Kas, Pankreas

Objective: Diabetes mellitus is a metabolic disorder that affects approximately 8% of young and adult population and requires constant medical care. According to recent findings the frequency of this disorder has been found to be increased in last 30 years. Prepared foods have been blamed as the main reason for this increase. Therefore the present study is designed to investigate the histopathological effects of high-fat and high-fructose diets ?most common nutrient in prepared foods? on liver, pancreas and muscle tissue and look at the relationship between type II diabetes and the diet from a different point of view. Methods: Wistar albino male rats were included in the study. Animals were divided into 3 groups: control group (normal rat chow), high-fat group (oil ratio: 65%) and fructose group (fructose 20% water). Weight monitoring and blood glucose measurement of rats was performed. At the end of the 8th week liver, pancreas and skeletal muscle tissue samples were collected for histological examination.Results: In the high-fat group and high- fructose groups the liver volume increased (respectively, p <0.001, p <0.01). The most severe liver damage was determined in fructose group. However, the pancreas and muscle damage were found higher in high-fat group. Glucose levels were significantly increased in both groups (p <0.001).Conclusion: In the present study, it was shown that high fat and fructose diets caused degeneration in liver, pancreas and muscle tissues and increase in blood sugar independent from caloric intake. The degeneration in central organs of glucose metabolism with diet could support the relation between type II diabetes and diet. Recently high fat and fructose intake increased because of increased prepared (fast) food consumption. Therefore these nutrients could constitute a prediabetic environment in human body without causing a significant weight gain. In addition, when preparing diets, its components could be more important than its total calorie amount.Keywords: Diabetes Mellitus, fructose, fat, fatty liver, muscle, pancreas