Geçiş dönemindeki süt ineklerine rasyona ilaveten organik çinko verilmesinin bazı verim ve kan parametreleri üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışma geçiş dönemindeki süt ineklerine rasyona ilave olarak verilen organik çinkonun süt verimi, karaciğerde yağ asidi metabolizmasını ilgilendiren bazı kan parametreleri ve bazı reprodüktif parametreler üzerine etkisini belirlemek amacı ile yapılmıştır. Çalışmada 20 adet Holştayn ırkı süt ineği kullanılmıştır. İnekler canlı ağırlıkları, laktasyon sayıları ve vücut kondisyon skorları farklılık oluşturmayacak şekilde uygulama (Ç) ve kontrol (K) olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Çalışmanın deney aşaması ineklerin doğumuna 3 hafta kala başlamış ve doğumdan 3 hafta sonra sonlandırılmıştır. Tüm hayvanlara aynı rasyon verilmiştir. Ç grubundaki hayvanlara sabah sağımından hemen sonra 5 g organik çinko (Optimin, Throuw Nutr.) içirilmiştir.Rasyondaki tüm yem hammaddeleri Weende Analiz Sistemlerine göre kuru madde, ham kül, ham selüloz, ham yağ, ham protein, Georing ve Van Soest'e göre (1970) de ADF,NDF içeriğince analiz edilmiştir. Çalışmadaki tüm hayvanlardan doğuma göre -21, -14, -7, 0, 7, 14, 21 günlerde kan alınmıştır.Alınan kanların serumları çıkartıldıktan sonra, serumlarda total kolesterol, Trigliserit, HDL (Yüksek Dansiteli Lipid), LDL (Düşük Dansiteli Lipid), BHBA (Betahidroksibütirik Asit), NEFA (Esterleşmemiş Yağ Asitleri) analizleri yapılmıştır. Süt verimi, boşta geçen gün sayısı, gebelik başına tohumlama sayısı, doğumdan sonra ilk östrus görülmesi için geçen gün sayısı ile ilgili bilgiler ise çalışmanın yapıldığı çiftlikte bulunan Dairy Plan (Gea Farm Tech./Almanya) sürü yönetim sistemi vasıtasıyla edinilmiştir. Serum TG ve VLDL seviyesi K grubunda doğumdan önceki 2 hafta boyunca düşmüştür (p<0,05; p<0,001 sırasıyla). Serum Kolesterol ve LDL konsantrasyonu Ç grubunda doğuma 2 hafta kala ve doğum sonrası 1. hafta düşmüştür (p<0,05). Ayrıca Ç grubunda serum LDL seviyesi doğumdan 2 hafta sonrasında da düşük bulunmuştur (P<0,05). Serum HDL seviyesi çalışma boyunca önemli bir değişim göstermemiştir. Serum NEFA konsantrasyonu doğumdan 2 hafta önce Ç grubunda düşmüş olmasına rağmen doğumda yükselmiş ve doğumdan sonra iki hafta boyunca yüksek seyretmiştir(p<0,001; p<0,01; p<0,01; p<0,05 sırasıyla). Serum BHBA konsantrasyonu Ç grubunda doğuma 2 hafta kala düşmüş ve bu düşüş doğum sonrası 2. haftaya kadar kesintisiz devam etmiştir (p<0,001; p<0,01; p<0,01; p<0,01, sırasıyla). Organik çinko ilavesi süt verimini değiştirmemiştir.Gruplar arasındaki bazı döl verimi parametreleri incelendiğinde Ç grubunda boşta geçen gün sayısı, tohumlama sayısı ve doğum ile ilk östrus arası geçen gün sayısının rakamsal olarak, buzağılama aralığının ise istatiksel olarak azaldığı (p<0,05) belirlenmiştir. Sonuç olarak, geçiş dönemindeki süt ineklerine rasyona ilaveten organik çinko takviyesi yapılması ile karaciğerde yağ metabolizması üzerine olumlu etkiler olduğu, süt veriminin etkilenmediği ve döl verimi parametrelerinin ise iyileştiği kanısına varılmıştır.

This study was conducted to determine the effects of organic zinc on milk yield and some blood parameters related with liver fatty acid metabolism and some reproductive parameters in transition dairy cows. Twenty primiparous cows were used as study material. Cows assigned into two groups as control (K) and treatment(Ç). Groups were similar in live weight, parity and body condition score. Experimental part of the study has begun 3 weeks before parturition and ended at 3 weeks after parturition. All cows were consumed same diet. Organic zinc (5 g/day per head, Optimin, Throuw Ntr) orally administrated to cows in group Ç shortly after the morning milking. All feeds in diet were analyzed for crude cellulose, protein, ether extract, ash and dry matter according to Weende Analysis Systems, besides ADF and NDF according to Van Soest method. Blood samples were collected via vena jugularis from all cows on -21, -14, -7, 0, 7, 14, 21 days according to parturition and analyzed for total cholesterol (Chol), Triglycerides (TG), High density lipoproteins (HDL), Low density lipoproteins (LDL), BHBA (Betahydroxybutiric acids), NEFA (Non Esterified Fatty Acids). Milk yield, open days, rate of insemination per conception, rate of days for first oestrus after parturition were achieved from Dairy Plan herd management systems (Gea Farm Tech/Germany). Serum TG and VLDL levels decreased throughout 2 weeks before parturition in group K (p<0,05; p<0,001 respectively). Serum Chol and LDL concentrations decreased 2 weeks before and the first week after parturition in group Ç. Moreover serum LDL concentration decreased after 2 weeks from parturition in group Ç (P<0,05). Serum HDL levels was not changed between groups throughout study. Serum NEFA level decreased 2 weeks before parturition but then increased at parturition and throughout two weeks after parturition in group Ç (p<0,001; p<0,01; p<0,01; p<0,05 respectively). Serum BHBA concentration decreased from 2 weeks before to 2 weeks after parturition (p<0,001; p<0,01; p<0,01; p<0,01, respectively). Milk yield was similar between groups. Days open, insemination per conception, days from parturition to first heat were mathematically decreased, calving interval was statistically decreased in group Ç as compared group K(p<0,05). As conclusion that orally administration of organic zinc has no affect on milk yield, may improve fatty acid metabolism in liver and reproductive performance, in dairy cows throughout transition period.