Antakya`daki ortaöğretim öğrencilerinde obezite sıklığı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları

Abstract

Amaç: Obezite çağımızın en önemli sorunlarından biri olup, adolesan sağlığını etkileyen en önemli problemlerinden biridir. Bu çalışma ile Hatay ili Antakya ilçesinde ortaöğretim öğrencilerinde obezite sıklığını, sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını ve birbirleriyle ilişkisini araştırmak amaçlanmıştır.Yöntem: Kesitsel nitelikteki bu çalışma 2016-2017 öğretim yılında Antakya'daki ortaöğretim öğrencilerinde yapıldı. Çalışmanın evreni Hatay ili Antakya ilçesindeki 38 ortaöğretim okulu ve öğrenim gören toplam 26954 öğrenci olup, çalışmanın örneklemi çok aşamalı örneklem yöntemi ile seçilen 1088 öğrenciydi. Katılımcılara sosyodemografik özellikler, bazı alışkanlıkları ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II (SYBDÖ) bölümlerinden oluşan anket uygulanarak, boy ve kiloları ölçüldü. Analizlerde Ki-Kare, normal dağılıma uyan verilerde Student t testi, One Way ANOVA, normal dağılıma uymayan verilerde Mann Whitney-U, Kruskal Wallis, Spearman Korelasyon ve lojistik regresyon testleri kullanılarak p<0,05 önemli kabul edildi.Bulgular: Çalışmaya alınan öğrencilerde fazla kilolu olma sıklığı %17,6, obezite sıklığı %5,8 olarak bulundu. Obezite erkek öğrencilerde, özel liselerde, 9. sınıfta okuyanlarda, 14 yaşındakilerde, ebeveynleri obez olanlarda, ebeveynlerinden birinde kronik hastalık bulunanlarda, öğle yemeği yemeyenlerde, haftalık bilgisayar/tablet/televizyon başında geçirilen süre fazla olanlarda daha sık görüldü (p<0,05). Erkeklerde sağlıklı yaşam biçimi davranışları, egzersiz, beslenme, sağlık sorumluluğu alt ölçek puanları daha yüksek bulundu (p<0,05). Sağlıklı yaşam biçimi davranışları toplam puanı ebeveynlerinin eğitim düzeyi yüksek olanlarda, okula yürüyerek ulaşanlarda, kendi sağlığını iyi olarak değerlendirenler ve kendini zayıf ve normal olarak değerlendirenlerde daha yüksek bulundu (p<0,05).Sonuçlar: Obezite adolesanlarda çok yaygın görülen bir halk sağlığı sorunudur. Çevresel, kültürel, genetik birçok değişkenle ilişkilidir. Adolesanlarda obezitenin erken dönemde tanınıp, gerekli müdahalelerin derhal yapılması ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları kazandırılması toplumun sağlık düzeyinin yükseltilmesinde oldukça önemlidir.Anahtar Kelimeler: Obezite, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları, Adolesan Sağlığı

Aim: Obesity is one of the most important problems of our age and is one of the most important problems affecting adolescent health. The aim of this study is determine prevalence of obesity, healthy lifestyle behaviors and investigate the relationship between them in secondary school students in Antakya city of Hatay province.Methods: This cross-sectional study was conducted in secondary school students in Antakya during the 2016-2017 school year. The universe of the work is a total of 26954 students attending 38 secondary schools in Antakya district of Hatay province and The sample was 1088 students selected through the multistage sampling method. Participants were administered a questionnaire consisting of sociodemographic characteristics, some habits and the Healthy Lifestyle Behavior Questionnaire II and their height and weight were measured. Student's t test, One Way ANOVA was used for Chi-square, normal distribution-matched data in analyzes, Mann Whitney-U, Kruskal Wallis, Spearman Correlation and logistic regression tests on non-normal distribution data and p<0.05 is accepted important.Results: The prevalence of overweight and obesity was found to be 17.6% and 5.8%, respectively. Male gender, education in private schools, studying in 9th grade, being 14 years old, having obes parents, chronic illness in parents, skipping lunch, spending more time in computer, tablet, phone were associated with obesity (p<0.05). Healthy lifestyle behaviors, exercise, nutrition, health responsibility subscale scores were higher in males. The total scores of healthy lifestyle behaviors were high in students who have higher education levels of their parents, walk to school, assess themselves as weak and normal and well-behaved self-esteem (p<0.05).Conclusion: Obesity is a public health problem that is very common in adolescents. It is associated with many environmental, cultural, and genetic variables. Early recognition of obesity in adolescents, immediate intervention, and attitudes towards healthy lifestyle behaviors are crucial in raising the level of health in the community.Key words: Obesity, Healthy Lifestyle Behaviors, Adolescent Health