Aydın ekolojisinde yetiştirilen bazı erik çeşitlerinde çiçek tozu kalite ve kantitesinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, Aydın ekolojisinde yetiştiriciliği yapılan Can erikleri grubundan Papaz çeşidi ve tozlayıcısı Aynalı çeşidi ile Japon erikleri grubundan Friar çeşidi ve tozlayıcısı Black Diamond çeşidinde çiçek tozu canlılığı, miktarı, çiçek tozu çimlenme düzeyleri ve çim borusu uzunluklarının belirlenmesi amaçlanmıştır.Aydın, erik üretiminde Can erikleri ve Japon erikleri çeşitleri ile ilk sıralarda yer almakta, ancak verim düşüklükleri de görülmektedir. Araştırmada en yüksek çiçek tozu canlılık oranı (%87,35), IKI testinde elde edilmiştir. Çeşitler arasında en yüksek canlılık oranı % 90,68 ile Friar çeşidinde saptanmıştır. Çimlenme oranı % 30'un üzerinde olan Papaz çeşidi, %15 ve %20 sakkaroz ortamlarında sırasıyla % 34,15 ve % 31,63 çimlenme göstermiştir. Bir çiçekteki anter sayısında en yüksek değeri Black Diamond çeşidi, bir anterdeki çiçek tozu sayısında en yüksek değeri (284,21 adet) Papaz çeşidi vermiştir. Bir çiçekteki çiçek tozu sayısı bakımından da çeşitler arasında en yüksek çiçek tozu miktarı 4365,00 (Aynalı) ile 7447,50 (Black Diamond) arasında bulunmuştur. En uzun çim borusu (3347µm), Black Diamond çeşidinde % 10 sakkaroz ortamında oluşmuştur. Borik asit uygulama dozlarının çim borusu uzunluğu üzerine belirgin etkisi olmamakla birlikte Black Diamond ve Friar çeşitlerinde daha uzun çim borusu elde edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre çiçek tozu çimlenme oranını ve çiçek tozu üretim miktarını artıracak uygulamalarla eriğin döllenme biyolojisine katkı sağlamak mümkün olabilecektir.Anahtar Kelimeler: Prunus cerasifera, P. salicina, çiçek tozu canlılığı, çiçek tozu çimlenmesi, çiçek tozu üretimi, çim borusu uzunluğu

In this research, it was aimed to determine the pollen viability, amount, germination rate, and pollen tube length of Papaz cultivar and its pollinator Aynalı cultivar from Can plum group, and Friar cultivar and its pollinator Black Diamond cultivar of Japanese plum group cultivated in Aydın ecology. Aydın is in the first rank in plum production with Can and Japanese plum cultivars. However, low yields are also observed. The highest pollen viability (87,35%) was obtained in the IKI test in the research. Among the varieties, the highest viability rate was 90,68% in Friar cultivar. Germination rate of over 30% in Papaz cultivar showed 34,15% and 31,63% germination at 15% and 20% sucrose concentrations, respectively. The highest number of anther per flower was found in Black Diamond cultivar. The highest number of pollen grains per anther (284,21) was found in Papaz cultivar. The number of pollen grains per flower was changed between 4365,00 (Aynalı) and 7447,50 (Black Diamond). The longest pollen tube length was obtained in 10% sucrose concentration with 3347 µm in Black Diamond cultivar. Although the boric acid application doses had no significant effect on pollen tube length, longer pollen tube length was obtained in Black Diamond and Friar cultivars. According to the obtained results, it can be possible to contribute in plum fertilization biology by applications that will increase pollen germination rate and amount of pollen production.Key Words: Prunus cerasifera, P. salicina, pollen viability, pollen germination, pollen production, pollen tube lenght