Akut irtifa değişimine maruz kalmış ratlarda bazı hematolojik, biyokimyasal ve oksidatif stres parametrelerinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada; akut irtifa değişimine maruz kalmış ratlarda bazı hematolojik, biyokimyasal ve oksidatif stres parametrelerin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada 1000 m irtifada doğmuş, ortalama 3 aylık ve 260-310 gr ağırlıkta olan 24 adet Wistar Albino cinsi erkek rat kullanılmıştır. Deneklere çalışma süresince standart rat yemi ve su ad libitum olarak verilmiştir. Denekler; Kontrol Grubu (K) (n=12) ve Yüksek İrtifa Grubu (Yİ) (n=12) olmak üzere 2 gruba ayrılmıştır. Kontrol Grubu (K): Sağlıklı 12 adet denek 1000 m irtifada, standart rat yemi ile 15 gün boyunca beslenmiştir. Yİ: Sağlıklı 12 adet denek 1000 m irtifada, standart rat yemi ile 15 gün boyunca beslenmiştir. Daha sonra Yİ grubunda ratlar CAT 12 Normobarik Yüksek İrtifa Simülatörü (Colorado Altitude Training, USA)'ne alınarak, 5000 m yüksekliğin simüle edildiği ortamda 12 saat akut irtifa değişimine maruz bırakılmıştır. 12 saat sonunda alınan kan örneklerinde akyuvar, alyuvar, hemoglobin, hematokrit, MDA, GSH ve NOx analizleri ile glikoz ve kortizol düzeyi araştırılmıştır. Deneklerin 12 saat süre ile akut irtifaya maruz kalması, akyuvar ve alyuvar sayıları ile hemoglobin düzeylerinde anlamlı olmayan artışlara neden olsa da, hematokrit düzeyi kontrol grubuna göre anlamlı olarak artmıştır. Yİ'de kortizol düzeyi, kontrol grubuna göre istatistiksel anlamlı olmasa da artma göstermiştir. Diğer yandan Yİ grubunda glikoz düzeyi kontrol grubuna göre anlamlı bir artış göstermiştir. Lipid peroksidasyonu göstergelerinden MDA düzeyi, Yİ grubunda anlamlı olarak artmıştır. TOS düzeyleri de MDA düzeyine paralel bir şekilde anlamlı olarak artmıştır. Yine deneklerin 12 saat süre ile akut irtifaya maruz kalmasına bağlı olarak, GSH ve TAS düzeylerinde istatistiksel anlamda olmasa da düşüş meydana gelmiştir. Çalışmamızda Yİ grubunda NOx düzeyi, kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlılık göstermese de artmıştır. Sonuç olarak; normobarik yüksek irtifa simülatörü kullanılarak gerçekleştirilen bu çalışmada, 5000 m yüksekliğin simüle edildiği ortamda 12 saat akut irtifa değişimine maruz bırakılan deneklerde, hayvan refahının olumsuz yönde etkilenerek stres tablosunun ortaya çıktığı, diğer yandan şiddetli oksidatif stresin geliştiği izlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Yüksek İrtifa, Yüksek İrtifa Simülatörü, Oksidatif Stres, Kortizol, MDA.

In this study, it has been aimed to research some hematological, biochemical and oxidative stress parameters of the rats which have been exposed to acute altitude changes. In this study, 24 Winstar Albino male rats which were born at 1000 m altitude, 3 months old on the average, at 260-310 grams weight have been used. The rats were fed with standard feed and water was given to be released. Rats; Control Group (K) (n=12) and High Altitude Group (YI) (n=12) were divided into two groups. Control Group (K): healty 12 subjects at 1000 m altitude were fed with standard rat feed for 15 days. High Altitude Group (YI): Healty 12 subjects at 1000 m altitude were fed by standard rat feed for 15 days. Afterwards High Altitude Group (YI) rats have put in CAT 12 Normobaric High Altitude Simulator (Colorado Altitude Training, USA). In this simulator, rats were exposed to 5000 meters for 12 hours. Erythrocyte, leukocyte, hemoglobin, hematocrit, MDA, GSH, NOx, glucose and cortisol levels were checked in blood samples obtained after 12 hours. Test subjects being exposed to acute altitude for 12 hours cause insignificant changes in the numbers of leukocyte, erythrocyte and hemoglobin levels. However hematocrit level has increased significantly compared to control group. The cortisol level of high Altitude group has increased but statistically not increased significantly compared to control group. On the other hand, the level of glucose in High Altitude group has significantly increased. One of the lipid peroksidation indicators, MDA level has significantly increased in High Altitude Group. TOS levels have also increased significantly paralled to MDA level. Subjects being exposed again to acute altitude for 12 hours cause decreases in GSH ve TAS levels but the decreases were not statistically significant. In this study, NOx level of the high altitude group has increased compared to control group but not statistically significant. To conclude in this study, it was observed that on one hand animal comfort has affected negatively, caused stress and on the other hand intensive oxidative stress occurred on the test subjects exposed to acute altitude change for 12 hours in an environment where 5000 m altitude was simulated by using normobaric high altitude simulator.Key Words: High Altitude, High Altitude Simulator, Oxidative Stress, Cortisol, MDA.