Evcil dişi kedilerde tam ve yarım dozlarda kullanılan GnRH analoğu implantlarının etkinliğinin davranışsal ve vaginal sitolojik bulgular açısından araştırılması

Abstract

Bu çalışmada; uzun süreli geri dönüşümlü kontrasepsiyonda kullanılan subkutan deslorelin implantı protokolünün, ev ortamında barındırılan dişi kedilerde östrusu baskılayabilme kabiliyeti, östrusun baskılandığı süreçte meydana gelen klinik seksüel davranış değişiklikleri ve vaginal sitoloji üzerine olan etkilerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Çalışma materyali 21 kediden oluşturulmuştur. Fertil ve doğurgan dişi kediler gelişigüzel gruplara ayrılmıştır. Grup-1'e 4,7 mg tam doz (n=8), Grup-2'ye 2,3 mg yarım doz (n=6) deslorelin içeren implantlar (Suprelorin®) uygulanmıştır. Grup-2'de kullanılan implantın ticari takdim şekli bulunmamaktadır. Grup-3 (n=6), kontrol grubu olarak tayin edilmiştir. Olası östrus varlığının tespiti için vazektomize erkek kedi (n=1) kullanılmıştır. İmplantasyon gününden itibaren davranışsal östrus takibi ve vaginal sitoloji muayeneleri 0., 2., 4., 6., 15., 30., 45. günlerde yapılmıştır. 40x büyütmede hücre tiplendirilmesi, 10x büyütmede ise hücre tiplerinin dağılımı ve yüzde dağılımı değerlendirilmiştir. Smearlarda görülen hücreler; bazal, parabazal, küçük intermediyer, büyük intermediyer, süperfisiyal, çekirdeksiz süperfisiyal hücreler ile eritrositler ve nötrofillerdir. Grup-1 ve Grup-2'nin hücre yoğunluğu farklıdır. Kedilerin seksüel davranışları sosyal çevrelerinde incelenmiştir ve flare-up etki saptanılmıştır. Flare-up etki istatistiksel olarak 4. gün ve 6. Gün farklılık göstermektedir (P<0.05). Tedavinin 15. günü Grup-1, Grup-2 ve Grup-3'e göre flare-up etki yönünden anlamlı düzeyde farklıdır (P<0.05). Sitolojik olarak flare-up etki Grup-1'de 6.gün, Grup-2'de 4. gün pik düzeydedir. Bu günlerde bazal ve parabazal hücreler asgari, çekirdekli ve çekirdeksiz süperfisiyal hücreler azami yoğunluktadır. Grup-1 için, seksüel aktivite parametresi 6. gün, Grup-2 için ise 4. gün pik seviyeye ulaşmıştır fakat 15. gün gruplar arasında farklılık göstermiştir (P<0.05). 30. ve 45. günlerde erkek kedi varlığına ve üreme mevsimine rağmen, östrusta olmama ve desloreline bağlı anöstrus, davranışsal bulgular tarafından doğrulanmaktadır. Sonuç olarak, deslorelin implantları başarılı bir şekilde östrusu baskılamıştır. Bu süreçte flare-up etki gözlenmiştir. Tam doz etkinliği daha önceki çalışmalarda da kanıtlanmıştır ancak yarım doza ilişkin bir çalışma bulunmamaktadır. Mevcut çalışma pratik, alternatif, güvenilir, geri dönüşümlü olmasının yanı sıra pet hayvanları için prospektif bir bakış açısı sunmaktadır. Anahtar kelimeler: Deslorelin, dişi kedi, seksüel davranışlar, Suprelorin, vaginal sitoloji.

In this study it is aimed for determination of effects of protocol of subcutaneous deslorelin implant that is used in long term reversible contraception upon capability of suppression of oestrous of domestic female cats, clinical sexual behavioural changes emerged from suppression process of the oestrous and vaginal cytology. Study material consists of 21 cats. Fertile and gynecogenic cats are split into groups randomly. Implants containing deslorelin (Suprelorin®) are applied in a way to be 4,7 mg exact dose (n=8) for Group-1; 2,3 mg semis dose (n=6) for Group 2. There is not a trade dress for implant that is used in Group-2. Group-3 (n=6) is designated for control group. In order for determination of potential presence of oestrous, vasectomized male cat (n=1) is used. Behavioural oestrous pursuit and vaginal cytology examinations are performed on 0.,2.,4.,6.,15.,30.,45., as from implantation date. Cell typology in 40x growths, distribution of cell types in 10x growth and percentage distribution is evaluated. Cells observed in smears; basal, parabasal, small intermediary, big intermediary, superficial, anucleate superficial cells, erythrocyte and neutrophils. Cell density of Group-1 and Group-2 are divergent. Sexual behaviours of cats are observed in their social environment and flare-up effect is determined. Flare-up effect statistically differs on 4th and 6th day (P<0, 05). 15th day of treatment is different in a significant way due to flare-up effect according to Group-1, Group-2, Group-3 (P<0, 05). Flare-up effect is cytologically at peak level on 6th day in Group 1, and on 4th day in Group-2. In these days basal and parabasal cells are in minimum density; nucleated and anucleated superficial cells are in maximum density. Sexual activity parameter for Group-1 is reached to peak level on 6th day and for Group-2 on 4th day; however differences between groups are emerged on 15th day (P<0,05). Anoestrus depending on deslorelin and not being on oestrous cycle is verified from behavioural findings despite presence of male cat on 30th and 45th days and breeding season. In conclusion, deslorelin implants has successfully suppressed oestrous. Flare-up effect is observed during the process. Exact dose efficiency is proved in previous studies though there is not a study about semi dose. The present study provides a prospective point of view for pet animals as well as being practical, alternative, reliable, and reversible. Keywords: Deslorelin, Queen, sexual behavior, Suprelorin, vaginal cytology.