Renal replasman tedavisi alan çocuklarda kemik mineralizasyon metabolizmasının değerlendirilmesi

Abstract

Son dönem böbrek hastalığı ile böbrek yetmezliği gelişmiş hastalarda kemik hastalığı sık olarak görülmektedir. Bu çalışmada böbrek nakli, hemodiyaliz (HD) ve periton diyaliz (PD) tedavisi alan çocuklarda kemik mineral metabolizmasını etkileyen faktörler, kullanılan medikal tedaviler ve biyokimyasal belirleyiciler arasındaki ilişkiyi göstermeyi planladık.Çalışmamızda Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Çocuk Nefroloji Polikliniği'nde 1998-2018 yılları arasında kronik böbrek yetmezliği tanısı alan ve böbrek nakli, HD ve PD alan hastalar alındı. Çalışmaya alınan hastaların böbrek yetmezlik nedenleri, tanı yaşları, tedavi başlangıç yaşları, cinsiyetleri, kemik mineral bozukluğu tedavisi için aldıkları ilaçlar, kan basıncı değerleri ve persentilleri, glukokortikoid kullanımı, asidoz varlığı kaydedildi. Tedavinin 0. ve 12. ayında serum üre, kreatinin, kan üre azotu (BUN), hemoglobin, hematokrit, kalsiyum (Ca), fosfor (P), albümin, kolestrol, trigliserid, alkalen fosfotaz (ALP), parathormon (PTH) ve vitamin D düzeyleri kaydedildi. Çalışmaya alınan hastalarda 12. ayda asidoz oranın düştüğünü saptadık. Böbrek nakil hastalarında 0 ve 12. aylarda hipertansiyon arasında istatistiksel olarak anlamlı azalma saptandı. Hemoglobin değerinde 12. ayda hemodiyaliz hastalarında böbrek nakil hastalarına göre anlamlı olarak düşük saptandı. Çalışmamızda üre, kreatinin ve BUN 12. ayda böbrek nakli grubunda HD ve PD grubuna istatistiksel olarak anlamlı olarak düşük saptandı. Böbrek nakil hastalarında serum üre, BUN, kreatinin değerinin Ca ve vitamin D ile negatif korelasyonu istatistiksel olarak saptandı. Üre, BUN, kreatinin ile P ve PTH arasında pozitif korelasyon saptandı. Çalışmamızda böbrek nakil hastalarında serum albumin ile Ca ve vitamin D arasında pozitif korelasyon, P ve PTH arasında negatif korelasyon saptandı. PD hastalarında serum albumin ile Ca arasında pozitif, P arasında negatif korelasyon saptadık. Çalışmamızda böbrek nakil hastalarında Ca düzeyinin ALP ve PTH ile negatif, vitamin D ile pozitif korelasyon saptadık. PD hastalarında P ile PTH arasında pozitif korelasyon saptadık. Böbrek nakil, HD ve PD hastalarında 0 ve 12. ayların değerlendirmesinde P değerinde anlamlı düşüş saptadık. PTH düzeyinin 12. ayda bakılan değerlerinde böbrek nakli hastalarında PD grubuna göre anlamlı olarak daha düşük saptarken, PTH düzeyleri 3 grupta 0 ve 12. aylar karşılaştırıldığında anlamlı olarak düşük saptadık. Kombine tedavi olarak kalsiyum içeren fosfat bağlayıcı ve kalsitriol tedavisi alan hastalarda ortalama olarak PTH seviyelerini daha az olarak saptadık, aynı zamanda ortalama olarak daha yüksek serum Ca ve daha düşük P değerleri olduğunu saptadık.Sonuç olarak, kronik böbrek hastalığı mineral kemik hastalığı (KBH-MKH) belirteçleri olan PTH, P, Ca ve ALP'nin diğer parametreler arasında korelasyonları gösterdik ve iyi bir kemik sağlığı ve büyüme için bu parametrelerin hepsinin beraber değerlendirilmesi ve tedavinin bütün olarak ele alınması gerektiğini düşünmekteyiz.Anahtar kelimeler: Kronik böbrek hastalığı, kemik mineral hastalığı, PTH, kalsiyum, renal osteodistrofi.

Bone disease is common in patients with end-stage renal disease and renal failure. In this study, we planned to show the relationship between the factors affecting bone mineral metabolism, medical treatments and biochemical markers used in renal transplantation, hemodialysis (HD) and peritoneal dialysis (PD) treatment.In our study, patients who were diagnosed as chronic renal failure between 1998 and 2018 in the Pediatric Nephrology Outpatient Clinic of Uludağ University Faculty of Medicine, Department of Pediatric Health and Diseases were included in the study and received renal transplantation, HD and PD. The causes of renal insufficiency, age at diagnosis, age at onset of treatment, sexes, drugs taken for treatment of bone mineral disorder, blood pressure values and percentiles, glucocorticoid use, presence of acidosis were recorded. Serum urea, creatinine, blood urea nitrogen (BUN), hemoglobin, hematocrit, calcium (Ca), phosphorus (P), albumin, cholesterol, triglyceride, alkaline phosphotase (ALP), parathormone (PTH) and vitamin D levels were recorded.We found that the acidosis rate decreased at 12 th month in the patients included in the study. There was a statistically significant decrease in hypertension between 0th and 12th months in renal transplant patients. Hemoglobin values were significantly lower in hemodialysis patients at 12th month compared to renal transplant patients.In our study, urea, creatinine and BUN were found to be significantly lower in the renal transplant group than in the HD and PD group at 12th month. Negative correlation of serum urea, BUN, creatinine levels with Ca and vitamin D was found statistically in renal transplant patients. A positive correlation was found between urea, BUN, creatinine and P and PTH.In our study, positive correlation was found between serum albumin, Ca and vitamin D and negative correlation between P and PTH in renal transplant patients. In PD patients, we found a positive correlation between serum albumin and Ca and a negative correlation between P.In our study, we found a negative correlation between Ca and ALP and PTH and a positive correlation with vitamin D in renal transplant patients. We found a positive correlation between P and PTH in PD patients. We found a significant decrease in P value in renal transplantation, HD and PD patients in the evaluation of 0th and 12th months. PTH levels were significantly lower in renal transplant patients compared to PD group at 12th month, whereas PTH levels were significantly lower in 3 groups when compared to 0th and 12th months. On average, we found PTH levels to be lower in patients receiving calcium-containing phosphate binders and calcitriol as a combined therapy, but we also found on average higher serum Ca and lower P values.In conclusion, we have shown correlations between other parameters of PTH, P, Ca and ALP, which are markers of chronic renal disease mineral bone disease and we think that all these parameters should be evaluated together and treatment should be considered as a whole for good bone health and growth.Key Words: Chronic kidney disease in children, bone mineral disease, PTH, calcium, renal osteodystrophy.