Büyük Menderes nehrinden avlanan sazan balıklarında (Cyprinus carpio) bazı ağır metal düzeylerinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmada, Büyük Menderes Nehri'nin üç farklı bölgesinden avlanan Cyprinus carpio türüne ait balıkların kas ve karaciğer dokularındaki Lityum, Berilyum, Bor, Krom, Mangan, Kobalt, Nikel, Bakır, Çinko, Rubidyum, Kurşun, Stronsiyum, Kadminyum, Arsenik, Vanadyum ve Uranyum (Li, Be, B, Cr, Mn, Co, Ni, Cu, Zn, Rb, Pb, Sr, Cd, As, V ve U) ağır metal birikimleri incelenmiştir. Analiz edilen üç farklı bölgeye ait balıklarda ortalama ağır metal düzeyleri kas dokuda Li: 0.2579±0.00933, Be: 1.5654±0.04758, B: 1.7020±0.08111, Cr: 1.3272±0.09183, Mn: 0.3203±0.02315, Fe: 23.4205±1.55185, Co: 0.0949±0.02840, Ni: 0.6651±0.06915, Cu: 1.4317±0.25331, Zn: 12.5085±1.16400, Rb: 1.4729±0.22366, Pb: 0.4472±0.02485, Sr: 1.1816±0.5771, Cd: 0.0944±0.01386, As: 0.0267±0.01314, V: 26.0355±1.04913, U: 0.2225±0.0659 mg/l olarak bulunmuş olup, Li, Be, B, Cr, Co, Rb, Cd, V ve U düzeylerinin sınır değerlerin üstünde olduğu görülmüştür. Li, Cr, Mn, Fe, Ni, Zn, Pb, Cd, V ve U ağır metalleri karaciğerde; Be, B, Co, Rb, Sr ve As ağır metalleri kas dokusunda daha yüksek düzeyde bulunmuştur. İncelenen üç bölge arasında, ağır metal kirliliğinin en çok ikinci bölgede olduğu, üçüncü bölgenin kirliliğinin temel nedeninin, ikinci bölge olduğu görülmüştür. Her üç bölgeden avlanan balıkların insanlar tarafından tüketilmesinin sağlık açısından riskli olabileceği düşünülmektedir.

In this study, the heavy metal accumulation Lithium, Beryllium, Boron, Chrome, Manganese, Cobalt, Nickel, Copper, Zinc, Rubidium, Lead, Strontium, Cadmium, Arsenic, Vanadium and Uranium (Li, Be, B, Cr, Mn, Co, Ni, Cu, Zn, Rb, Pb, Sr, Cd, As, V and U) in the muscle and liver tissues of Cyprinus carpio fish caught from three different regions of Büyük Menderes River were investigated. Average concentrations of heavy metals in fish muscle tissue samples collected from each region investigated in mg/l were found as Li: 0.2579±0.00933, Be: 1.5654±0.04758, B: 1.7020±0.08111, Cr: 1.3272±0.09183, Mn: 0.3203±0.02315, Fe: 23.4205±1.55185, Co: 0.0949±0.02840, Ni: 0.6651±0.06915, Cu: 1.4317±0.25331, Zn: 12.5085±1.16400, Rb: 1.4729±0.22366, Pb: 0.4472±0.02485, Sr: 1.1816±0.5771, Cd: 0.0944±0.01386, As: 0.0267±0.01314, V: 26.0355±1.04913, U: 0.2225±0.0659 and the levels of Li, Be, B, Cr, Co, Rb, Cd, V and U were higher than the limit levels. Li, Cr, Mn, Fe, Ni, Zn, Pb, Cd, V and U heavy metals in liver; Be, B, Co, Rb, Sr and As heavy metals were found to be higher in muscle tissue. Results demonstrate that the third region has the highest levels of heavy metal pollution among the three regions investigated. In addition to that, the source of the heavy metal toxicity determined in the second region was found as the third region. According to obtained results, human consumption of fish caught in all three region may be risky to health.