Organik selenyum ile desteklenen rasyonların süt ineklerinde kış ve yaz mevsimlerinde bazı biyokimyasal kan değerleri ve gebelik oranları üzerine etkisi

Abstract

Bu çalışmada yaz ve kış dönemlerinde sütçü ineklerin rasyonlarına eklenen organik selenyumun bazı biyokimyasal kan değerleri ve gebelik oranları üzerine etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmanın yaz döneminde 60 ve kış döneminde 60 olmak üzere toplam 120 inek her grupta 15 adet olacak şekilde 4'er gruba ayrılmıştır. Kontrol grubu günlük rasyonlarıyla beslenirken deneme gruplarının rasyonlarına sırasıyla 3 (1. grup), 6 (2. grup) ve 12 (3. grup) g/gün selenyum ilavesi yapılmış, bu uygulama planlanan suni tohumlamadan önceki 40 ve tohumlama sonrası 20 gün sürdürülmüştür. Tüm hayvanlardan 0, 40 ve 60. günlerde kan örnekleri alınarak malondialdehit (MDA), glutatyon (GSH) ve glutatyon peroksidaz (GSH-Px) düzeyleri belirlenmiştir.MDA düzeyleri arasında kış döneminde herhangi bir fark bulunmazken, yaz döneminde tüm gruplarda 0. gün ile 40. gün ile karşılaştırıldığında görülen farkların istatistiki olarak önemli olduğu görüldü (P<0,05). GSH düzeylerinin kış dönemindeki tüm gruplarda 60. günde en yüksek düzeylerine ulaştığı, yaz döneminde ise 2. ve 3. grupta görülen azalmanın istatistiksel olarak önemli (P<0,001) olduğu anlaşılmıştır. Kış GSH-Px bulgularının 0 ile 40. günleri karşılaştırıldığında tüm gruplarda anlamlı derecede azalma gözlenirken (P<0,001), yaz döneminde aynı günler arasında sadece kontrol grubunda anlamlı bir artış gözlenmiştir (P<0,001). Yaz ve kış mevsimleri karşılaştırıldığında MDA seviyelerinde 1. grup dışındaki tüm gruplarda gözlenen artışın istatistiksel olarak önemli olduğu gözlenmiştir (P<0,05). GSH düzeyleri için ise kontrol grubu dışındaki diğer tüm gruplarda kış ve yaz dönemlerinde gözlenen artışın istatistiksel açıdan anlamlı olduğu belirlenmiştir (P<0,05). GSH-Px değerlerinin ise 1. grup dışındaki tüm deneme gruplarında yaz ve kış döneminde belirlenen değerler arasındaki fark önemli bulunmuştur (P<0,05). Suni tohumlamadan 4 hafta sonra yapılan ultrasonografik muayenelerde gerek mevsim içi gruplar ve gerekse mevsimler arası yapılan karşılaştırmalarda gebelik oranları açısından istatistiksel fark olmadığı görülmüştür. Ancak uygulanan bu kısa süreli beslenme stratejisininde 12 g/gün selenyum takviyesinin yapılması ile gebelik oranlarında kontrol grubuna göre yazın %6,7 kışın ise %20 artış görüldüğü böylece sıcak stresine bağlı gebelik oranlarındaki düşüşleri önleyebileceği kanaatine varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Gebelik, selenyum, sıcak stresi, süt sığırı.

This study was aimed to investigate the effect of organic selenium added to dairy cows' rations on some biochemical blood parameters and pregnancy rates in summer and winter season.A total of 120 cows, 60 in the summer and winter each, were divided in 4 groups, consisting of 15 cows. The control group was fed with daily rations, and 3 (1st group), 6 (2nd group) and 12 (3rd group) g/day organic selenium was added to the rations of the experimental groups, respectively. This treatment was conducted 40 days before the planned artificial insemination and continued till 20 days afterwards. Malondialdehyde (MDA), glutathione (GSH) and glutathione peroxidase (GSH-Px) levels were determined in all animals at the 0th, 40th and 60th days.No difference was found between MDA levels in winter, but between day 0 and 40 the difference was statistically significant in all groups in summer (P<0.05). It was also found that GSH levels reached to the highest levels on 60th day in all groups during winter period and significant reduction was seen in the 2nd and 3rd groups in summer period (P<0.001). Winter GSH-Px values were significantly decreased in all groups between day 0 and 40, but a significant increase was observed in control group between the same days in summer period (P<0.001).A comparison of winter and summer seasons showed increase in MDA levels in all groups except the 1st group was statistically significant (P<0.05). In winter and summer periods GSH levels were incresed significantly in all groups except control group (P<0.05). GSH-Px values in all groups except the first group were found to be significantly different between summer and winter period (P<0.05).After 4 weeks of artificial insemination ultrasonographic scan was performed. There was no statistical difference in terms of pregnancy rates between the seasons and within groups. In conclusion, short-term supplementation of organic selenium, 12 g/day, increases pregnancy rate by 6.7% in summer and 20% in winter compared with control group. Thus selenium supplementation into the ration can improve pregancy rate during the heat stress.Keywords: Dairy cow, heat stress, pregnancy, selenium.