Hyacinthella lineata (Steud. ex Shult & Schult.f.) chouard`ın çoğaltılması ve peyzaj mimarlığında kullanım olanakları

Abstract

Bu çalışma ile sürdürülebilir koruma ve kullanımın sağlanabilmesi için Türkiye florasında endemik olarak bulunan Hyacinthella lineata (Steud. ex Schult. & Schult.f. ) Chouard türünün generatif ve vegetatif çoğaltım yöntemleri belirlenmiş ve peyzaj mimarlığı çalışmalarında kullanım olanakları, diğer geofit türlerinin kullanım örnekleri ile karşılaştırılarak ortaya konulmuştur. Generatif çoğaltım yönteminde sekiz farklı ayda gerçekleştirilen ekim zamanlarında H. lineata tohumlarının ekimi yapılmış ve çıkışları gözlenmiştir. Gözlemler sonucunda farklı ekim zamanlarının H. lineata tohumlarının çıkış oranı üzerinde önemli düzeyde etkili olduğu saptanmıştır. Çıkış oranlarında en iyi sonuç % 32,45 ile eylül ayında görülmüştür. Vegetatif çoğaltım yöntemlerinde kontrol, bazal kesim, dörde dilimleme ve sekize dilimleme olmak üzere dört vegetatif uygulama gerçekleştirilmiştir. Yapılan işlemler sonrası inkübasyon periyodu sonrasında soğan başına yavru soğan sayısında en iyi sonuç, 5,70 adet ile sekize dilimleme uygulamasından elde edilmiştir. Dikim sonrası, çıkış yapan soğan başına yavru soğan adedi ile vejetasyon dönemi sonunda elde edilen yavru soğan adedi üzerine farklı vegetatif uygulamaların etkisi istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Sırasıyla en iyi sonuçlar 2,70 ve 5,93 adetle soğanların sekize dilimlemesi uygulamasından elde edilmiştir. Farklı vegetatif uygulamaların söküm sonrası elde edilen yavru soğanların ortalama ağırlıkları üzerine etkisinde ise en iyi sonuç, 1,99 g ile kontrol uygulamalarında belirlenmiştir.

This study, which is endemic in Turkey in order to ensure the sustainable protection and use of flora Hyacinthella lineata (Steud. ex Schult. & Schult.f. ) Chouard., generative and vegetative propagation methods of the species were determined and compared with the usage examples of other geophyte species in landscape architecture studies. In the generative propagation method, seeds of H. lineata were cultivated and their outlets were observed during the planting times performed in eight different months. As a result of the observations, it was found that different sowing times seeds of H. lineata were significantly effective on the ratio of outflow. The best result in outflow ratio is stated as september with 32.45 %. In vegetative propagation methods, four vegetative applications including control, basal cut, quartzing and eight slicing were performed. After the incubation period, the best result in bulb number of bulbils per bulb was obtained from the eight slicing application with 5.70. The effect of different vegetative applications on the number of bulbil per outgoing bulbs and the number of bulbils obtained at the end of the vegetation period were found statistically significant after planting. The best results were obtained from the application of eight slices with 2.70 and 5.93 pieces, respectively. The best results of different vegetative applications on the average weight of the bulbils obtained after dismantling are stated to be in control applications with 1.99 g.