Öz düzenleyici öğrenmeye yönelik değerler eğitimi programının öğrencilerin akademik başarı, demokratik tutum ve yaşam boyu öğrenme kazanım algıları üzerine etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, 4. sınıf 'İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi' dersinde öz düzenleyici öğrenmeye yönelik olarak hazırlanmış değerler eğitimi programının öğrencilerin akademik başarısı, demokratik tutumları, yaşam boyu öğrenme kazananım algıları ve öğrenmedeki kalıcılık üzerine etkisinin incelenmesidir. Araştırmada, karma model araştırma desenlerinden 'Müdahale Deseni' kullanılmıştır. Çalışmada açıklayıcı ardışık desen, deneysel yapı içerisinde kullanılmıştır. Nicel boyutta hipotezleri test etmek için yarı deneysel model ve ön test- son test kontrol gruplu desen kullanılmıştır. Çalışmada, nicel verilerin toplanması için 'Demokratik Tutum Ölçeği' (DTÖ), 'Akademik Başarı Testi' (ABT), 'Öğrenmeye İlişkin Motivasyona Stratejiler Ölçeği' (ÖMSÖ/MSLQ) ve araştırmacı tarafından geliştirilen 'İlkokul Yaşam Boyu Öğrenme Kazanım Algısı Ölçekleri (İYKA) kullanılmıştır. İYKA ölçekleri 8 farklı alt ölçek (Türkçe İletişim Kazanım Algısı Ölçeği, İngilizce İletişim Kazanım Algısı Ölçeği, Matematik Kazanım Algısı Ölçeği, Fen Bilimleri Kazanım Algısı Ölçeği, Sosyal ve Beşeri Kazanım Algısı Ölçeği, Kültürel Bilinç ve Sanatsal İfade Kazanım Algısı Ölçeği, Dijital Yeterlik Algısı Ölçeği, Kişisel Gelişim Yeterlik Algısı Ölçeği) içermektedir. Nitel veriler ise öğrencilerle yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler ve ders değerlendirme formları aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Aydın ili Efeler ilçesinde orta sosyo ekonomik seviyeye sahip bir ilkokulda öğrenim gören 45 dördüncü sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışma 4. sınıf İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi' dersinde yürütülmüştür. Sınıflardan biri deney diğeri kontrol grubu olarak seçilmiştir. Deney grubu öğrencilerine ders kapsamında öz düzenlemeye yönelik değerler eğitimi programını sekiz hafta boyunca uygulanmıştır. Kontrol grubu öğrencilerine ise güncel/yürürlükte olan öğretim programında yer alan etkinlikler uygulanmıştır. Deneysel uygulamadan dört hafta önce ve dört hafta sonra veri toplama araçları ile dersi değerlendirme formları ön test-son test olarak uygulanmıştır. Deneysel uygulama sonunda deney grubu öğrencileri ile ayrıca görüşme yapılmıştır. Son olarak deney ve kontrol grubu öğrencilerin puanları karşılaştırılmıştır. Elde edilen nicel verilerin analizinde SPSS, MS Excel 2007 ve LISREL paket programları; nitel verilerin analizinde MAXQDA ve MS Excel 2007 programları kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde; ortalama, standart sapma, Mann-Whitney U, Friedman, tekrarlı ölçümlerde ANOVA istatistiki analiz yöntemleri kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise betimsel analiz yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre son test puanları karşılaştırıldığında akademik başarı, demokratik tutum ve öz düzenleme becerileri açısından deney grubu lehine anlamlı fark tespit edilmiştir. Her değişken kendi grubu içinde incelendiğinde ise deney grubunda ön test son test arasında son test lehine artış olmuş ve öğrenmede kalıcılık devam etmiştir. Yaşam boyu öğrenme kazanım algıları açısından kendi grubu içinde deney grubu öğrencilerinin son test puanlarında 8 alt yeterlik alanında artış tespit edilirken, kontrol grubunda 3 alt yeterlik alanında artış tespit edilmiştir. Deney ve kontrol grubu karşılaştırıldığında ise anlamlı fark bulunamamıştır. Deney grubu öğrencileri ile yapılan görüşmelerde, öğrencilerin çoğunlukla kullanılan materyal ve ders konularından söz ettiği, ancak öz düzenlemeye yönelik ifadelerin de dile getirildiği tespit edilmiştir. Hem deney grubu öğrencilerinin hem kontrol grubu öğrencilerinin, deneysel süreç başında ve sonunda yaptığı ders değerlendirmelerinde öğretmen özellikleri, ders ve sınıf ortamına ilişkin görüşlerin ve duyuşsal ifadelerin yer aldığı gözlenmiştir. Dikkat çeken durum ise öz düzenlemeye yönelik ifadelerin yalnızca deney grubunda ve yalnızca deneysel sürecin sonunda ifade edilmiş olmasıdır. Sonuç olarak, öğrencilere uygulanan öz düzenlemeye yönelik değerler eğitimi programının öğrencilerin akademik başarısına, demokratik tutumlarına, öz düzenleme becerilerine olumlu etki ettiği sonucuna varılmıştır. Yapılan çalışma doğrultusunda karar vericilere, programı uygulayan öğretmenlere ve araştırmacılara çeşitli önerilerde bulunulmuştur.ANAHTAR SÖZCÜKLER: Değerler Eğitimi, Öz Düzenleme, Demokratik Tutum, Yaşam Boyu Öğrenme, Program YeterlikleriBu tez kapsamında yürütülen çalışmalar TÜBİTAK 2211/A Yurtiçi Doktora Burs Programı tarafından desteklenmiştir.

The aim of this study is to investigate the effects of values education curriculum which were prepared for self-regulated learning in 4th grade 'Human Rights, Citizenship and Democracy' lesson on students' academic achievement, democratic attitudes, life long learning competence perceptions and retention. In this study, 'Intervention Design' which is one of the mixed model research designs was used. 'Sequential explanatory design were used in the experimental structure. A quasi-experimental model and a pretest-posttest control group design were used to test quantitative hypotheses.In the study, Democratic Attitude Scale (DAS), Academic Achievement Test (ABT), 'Motivated Strategies for Learning Questionnaire' (ÖMSÖ/MSLQ) and 'Primary School Life Long Learning Competence Perception Scale' (PSLCPS) developed by the researcher were used to collect quantitative data. The PCCPS scales were divided into 10 different subscales (Turkish Communication Proficiency Perception Scale, English Perception of Proficiency Perception Scale, Mathematics Proficiency Perception Scale, Perception of Science Proficiency Scale, Scale of Social and Human Competence Scale, Cultural Consciousness and Artistic Expression Perception Scale, Religious Culture and Values Competence Perception Scale, Kinesthetic and Healthy Life Proficiency Perception Scale, Digital Proficiency Perception Scale, Personal Development Competence Perception Scale). Qualitative data were collected through semi-structured interviews with students and course evaluation forms. The study group consisted of 45 fourth grade students in an elementary school with moderate socioeconomic status in Efeler district of Aydın province. The study was carried out in the 4th grade 'Human Rights, Citizenship and Democracy' lesson. One of the classes was selected as the experimental group and the other as the control group. The values education curriculum which were prepared for self-regulated learning was applied to the experimental group students for eight weeks. The activities included in the current/traditional curriculum have been applied to the control group students. Data collection tools and course evaluation forms were administered as the pre-test and post-tests four weeks before and after the experimental procedures. At the end of the experimental implementation, students were interviewed with in the experimental group. Finally, the scores of the experimental and control groups were compared. SPSS, MS Excel 2007 and LISREL statistics softwares were used to analyze the quantitative data; MAXQDA and MS Excel 2007 programs were used in the analysis of qualitative data. In the analysis of quantitative data; mean, standard deviation, Mann-Whitney U test, Friedman, repeated measures ANOVA statistical analysis techniques were used. Content analysis was performed in the analysis of qualitative data.When the final test scores were compared according to the research findings, a significant difference was found in favor of the experimental group in terms of academic achievement, democratic attitude and self-regulation skills. When each variable was analyzed within its own group, there was an increase in favor of the post test in the experimental group. This indicates that the retention of the learning continued. In terms of lifelong learning gain perceptions, there was an increase in 8 sub-competence areas in the posttest scores of the experimental group students, whereas there was an increase in 3 sub-competence areas for the control group. During the interviews with the experimental group, it was determined that the students mostly mentioned about the material used and lesson content. The statements about self-regulation were also expressed. It was observed that both the experimental group students and the control group students mentioned teacher characteristics, opinions about the lesson and classroom environment, and emotional expressions in the course evaluations at the beginning and end of the experimental process. What is noteworthy is that the expressions related to self-regulation are expressed only in the experimental group and only at the end of the experimental process. As a result, it is concluded that the values education activities based on self-regulated learning have a positive effect on students' academic achievement, democratic attitudes and self-regulation skills. In line with this model, various suggestions were made to decision-makers, teachers and researchers who applied the curriculum.KEY WORDS: Value Education, Self Regulation, Democratic Attitude, Lifelong Learning, Curriculum CompetenciesThe studies carried out within the scope of this thesis were supported by TÜBİTAK 2211/A Domestic PhD Scholarship Program.