Lise öğretmenleri ve okul yöneticilerinin emeklilik dönemine ilişkin görüşleri ile iş doyum düzeyleri arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmanın amacı lise öğretmenleri ve okul yöneticilerinin emeklilik dönemine ilişkin görüşleri ile iş doyum düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir.Araştırmanın evreni 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Aydın ili Efeler ilçesinde bulunan 21 lisede görevli 1193 öğretmen ve yöneticiden, örneklemi ise tabakalı örnekleme yöntemi ile seçilen 222 öğretmen ve yöneticiden oluşmaktadır.Araştırmanın verileri, Noone (2010) tarafından geliştirilen `Psychological and Socioeconomic Factors Influencing Men and Women's Planning for Retirement` ölçeğinin uyarlanması ile araştırmacı tarafından geliştirilen, 43 maddeden oluşan beşli Likert tipi bir ölçek olan `Emekliliğe ilişkin görüşler ölçeği` ve Weiss, Dawis, England ve Lofquist (1967) tarafından geliştirilmiş olan ve Baycan tarafından (1985) Türkçeye uyarlanan 20 maddeden oluşan beşli Likert tipi bir ölçek olan 'Minnesota iş doyumu ölçeği' kullanılarak toplanmıştır. `Emekliliğe ilişkin görüşler ölçeği`'nde `planlama, sağlık, paylaşma, mali durum ve toplam emeklilik` olmak üzere beş; 'Minnesota iş doyumu ölçeği''nde `içsel iş doyumu, dışsal iç doyumu ve genel iş doyumu` olmak üzere üç alt boyut vardır.Verilerin çözümlenmesi için SPSS 23 (Statistical Package Program for Social Sciences) programı kullanılmıştır.Verilerin çözümlenmesinde frekans, yüzde, aritmetik ortalama, t-testi, Mann Whitney U testi, One Way Anova testi, Kruskal Wallis testi ve Scheffe çoklu karşılaştırma testleri kullanılmıştır. Anlamlılık testlerinin hepsinde alfa değeri α=. 05 düzeyinde kabul edilmiştir.Araştırmanın sonucunda lise öğretmenlerinin ve yöneticilerinin iş doyum düzeylerine ilişkin görüşlerinin ortalaması içsel iş doyumu, dışsal iş doyumu ve genel iş doyumu olmak üzere her üç boyutta da `Orta Düzeyde Memnunum` derecesinde çıkmıştır. Lise öğretmenlerinin ve yöneticilerinin planlama, sağlık, paylaşma ve toplam emeklilik alt boyutlarına göre emeklilik görüşleri `Katılmıyorum` derecesinde çıkmışken, mali durum alt boyutunda `Kararsızım` derecesinde çıkmıştır. Cinsiyete, yaşa, branşlara, mesleki kıdeme, eğitim durumuna, medeni duruma, görev durumuna ve çalışılan okul türüne göre lise öğretmenleri ve yöneticilerinin iş doyum düzeyleri anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Cinsiyete, branşlara, eğitim durumuna, medeni duruma, görev durumuna ve çalışılan okul türüne göre lise öğretmenleri ve yöneticilerinin emeklilik görüşleri anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Yaşa göre lise öğretmenleri ve yöneticilerinin emeklilik görüşlerinde paylaşma, mali durum ve toplam emeklilik alt boyutlarında anlamlı bir farklılık gözlenmiştir. Mesleki kıdeme göre lise öğretmenleri ve yöneticilerinin emeklilik görüşlerinde paylaşma, mali durum ve toplam emeklilik alt boyutlarında anlamlı bir farklılık gözlenmiştir. ANAHTAR SÖZCÜKLER: İş Doyumu, Emeklilik, Öğretmen, Yönetici, Lise.

The purpose of this research is to determine the relationship between high school teachers' and school administrators' views on retirement and job satisfaction levels. The universe of the research consists of 1193 teachers and administrators in 21 high schools in the province of Aydın, Efeler in the 2016-2017 academic year and the sample consists of 222 teachers and administrators selected by stratified sampling method.The data of the study has been collected through a 43-item 5-point Likert-type scale developed by the researcher with the adaptation of `Psychological and Socioeconomic Factors Influencing Men and Women's Planning for Retirement` scale developed by Noone (2010) and the 20-item 5-point Likert-type `Minnesota Job Satisfaction Scale` developed by Weiss, Dawis, England and Lofquist (1967) and adapted into Turkish by Baycan (1985). In the `Views on retirement scale` there are five sub-dimensions, `planning, health, sharing, financial situation and total retirement`; there are three sub-dimensions, `internal job satisfaction, external job satisfaction and general job satisfaction` in the `Minnesota job satisfaction scale`.SPSS 23 (Statistical Package Program for Social Sciences) program has been used to analyze the data.Frequency, percentage, arithmetic mean, t-test, Mann Whitney U test, One Way Anova test, Kruskal Wallis test and Scheffe multiple comparison tests have been used to analyze the data. Alpha value in all significance tests has been accepted at α =. 05 level.Research results show that average of high school teachers' and administrators' views on job satisfaction levels are in the level of `Medium Level Satisfaction` in all three dimensions; internal job satisfaction, external job satisfaction and general job satisfaction dimensions. While the views of retirement according to the planning, health, sharing and total retirement sub-dimensions of high school teachers and administrators are in the level of `I do not agree`, it is in the level of `Undecided` according to the financial status sub-dimension. Job satisfaction levels of high school teachers and administrators do not show a significant difference according to gender, age, branches, vocational seniority, educational status, marital status, employment status and the school type employed. The retirement views of high school teachers and administrators do not show any significant difference according to gender, branches, educational status, marital status, employment status and the school type employed. According to age, a significant difference has been observed in the retirement views of high school teachers and administrators in sharing, financial status, total retirement sub-dimensions. According to vocational seniority, significant difference has been observed in the retirement views of high school teachers and administrators in sharing, financial status, total retirement sub-dimensions.KEY WORDS: Job Satisfaction, Retirement, Teacher, Administrator, High School.