Sosyal değişim kuramı, örgütsel adalet ve işten ayrılma niyeti ilişkisi: Yiyecek içecek işletmelerinde uygulama

Abstract

Bu araştırmanın amacı örgütsel adalet kavramının sosyal değişim kuramı aracılığıyla ölçülmesi, sosyal değişimin örgütsel adalet ile birlikte işten ayrılma niyetine etkisini, örgütsel adaletin de işten ayrılma niyetine etkisini belirlemektir. Sosyal değişim en az iki birey arasındaki alışverişi ifade etmektedir. Bu alışveriş, sosyal bilimlerde `sosyal değişim` olarak kuramsallaştırılmıştır. Bireylerin kişisel doyumlarına ulaşmalarında oldukça etkili işlevi olan `örgütsel adalet` kavramı ise örgüt içerisinde adaletin ya da haklılığın korunabilmesi için oldukça önemlidir. `İşten ayrılma niyeti` örgüt çalışanlarının işten ayrılma kararından önceki adımı ifade ettiği için yönetim literatüründe oldukça önemlidir. Söz konusu üç kavramın birbirleri arasındaki ilişkinin açıklanması yönetimin sürdürülebilirliği adına önemlidir. Araştırma Kuşadası şehir merkezinde yer alan yiyecek içecek işletmelerinde çalışmakta olan 400 kişiye yapılmıştır. Araştırmada veri toplama tekniği olarak anket tekniği kullanılmış ve paket program kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda işten ayrılma niyetinin ve özellikle örgütsel adaletin sosyal değişim kuramı aracılığıyla açıklanabileceği ve örgütsel adaletin, işten ayrılma niyetini etkilediği saptanmıştır.

The aims of this study is to explain organizational justice by social exchange theory, to determine the effects of social exchange to job quit intention and organizational justice and organizational justice to job quit intention. Social exchange defines the interaction between at least two parties. This interaction is theorized as `social exchange` in social science literature. Organizational justice which has an important function for people in terms of reaching their personal satisfaction, is crucial to protect the justice or rightfulness within the organization. Job quit intention, that is the last step of job quit behaviour is also another important concept in management literature. And explanning the relation between these three concepts is important for a sustainable management. The study covers 400 workers in restaurant establishments lacated in Kuşadası. Questionnaries were used to obtain data and they are analyzed using statistical programme. According to the results, both organizational justice and job quit intention were explained by social exchange theory and organizational justice effected job quit intention.