Türkiye`de menkul sermaye iratlarının beyanı ve vergilendirilmesi

Abstract

Para ve sermaye piyasalarında işlem gören menkul kıymetlerin sayısının, türlerinin ve yatırımcı sayısının her geçen gün artması sonucunda piyasada işlem gören sermayede meydana gelen artış, menkul sermaye iratlarının vergilendirilmesini son derece önemli bir hale getirmiştir. Türkiye'de menkul sermaye iratlarının vergilendirilmesinde temel vergilendirme yöntemi olarak kaynakta vergilendirme esası benimsenmiştir. Kaynakta vergilendirme oranlarında birçok değişikliğe gidilmiş, vergi kanunları ile birçok istisna ve muafiyetler getirilmiştir. Günümüzde menkul sermaye iratlarının vergilendirilmesi uygulaması farklı vergi oranları, farklı beyan sınırları, indirim oranları, istisna ve muafiyetlerin de etkisi ile son derece karmaşık bir yapıya sahip olmuştur.Bu çalışmanın temel amacı, menkul sermaye iratlarının vergilendirmesine ilişkin yasal düzenlemeler ve uygulamalar ile bunlara dair temel konuları açıklamaktır. Bununla ilgili Sermaye Piyasası Kanunu, Vergi Mevzuatı, Tebliğler, Bakanlar Kurulu Kararları, Mahkeme Kararları gibi birçok yasal kaynaktan yararlanılmıştır. Bu çalışmada menkul sermaye iratlarının vergilendirilmesinin daha adil, sade ve anlaşılabilir olabileceği konusunda öneriler de yapılmıştır.

The increase in capital traded on the market as a result of the increase in the number and the types of securities traded in money and capital markets together with the increase in the number of investors each passing day, has made the taxation of security incomes importance. The principle of withholding has been adopted as the main taxation practice in the taxation of the security incomes in Turkey. Many changes have been made in the withholding rates, and many exceptions and exemptions have been introduced by the tax law. Today, taxation of security incomes has a very complex structure with the effect of different tax rates, different declaration limits, discount rates, exceptions and exemptions.The main aim of this study is to explain the legal regulations and practices based on the taxation of the security incomes and elaborate concerning fundamental topics. In this study, many legal sources such as the Capital Markets Law, Tax Legislation, Communiques, Decisions of the Council of Ministers and Court Decisions were utilized. In the study, suggestions have been made on how to be more fair, simple and understandable about the taxation of security incomes.