Ebeveynlerin, öğretmenlerin ve yöneticilerin çocuk haklarına ilişkin görüş ve uygulamaları

Abstract

Bu araştırmanın amacı ebeveynlerin, öğretmenlerin ve yöneticilerin çocuk haklarına ilişkin görüş ve uygulamalarının incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu Aydın ili Efeler ilçesindeki bağımsız anaokullarında görev yapan 6 okul öncesi yöneticisi, 11 okul öncesi öğretmeni ve bu kurumlarda çocuğu eğitim alan 14 ebeveyn oluşturmaktadır. Araştırmanın nitel olması nedeniyle çalışma grubunun oluşturulmasında nitel gelenek içinde ortaya çıkmış olan `maksimum çeşitlilik` ilkesi göz önünde bulundurulmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme soruları kullanılmıştır. Araştırma sürecinde ham veriler görüşme esnasında ses kayıt cihazı ile kaydedilmiş, kaydedilen görüşmeler bilgisayar ortamında yazılı hale getirilmiştir. Söz konusu veriler üzerinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda ebeveynler çocuğun tanımına ilişkin çoğunlukla; çocuğu aile ile ilişkili olarak çocuk ve özgürlük olarak çocuk şeklinde tanımlarken, yöneticiler ve öğretmenler de çoğunlukla çocuğu sevgi ve saflık ile ilişkili olarak çocuk olarak tanımlamışlardır. Çocuk haklarına dair görüşleri incelendiğinde ise ebeveynlerin, öğretmenlerin ve yöneticilerin çoğunlukla çocuğun gelişim ve katılım hakkı üzerinde durduğu; yaşama ve korunma hakkına çok az değindikleri ancak bu haklar ile ilgili yüzeysel bilgiye sahip oldukları görülmüştür. Çocuk haklarına ilişkin uygulamaların sınırlı kaldığı ve somut uygulamaların katılım ve gelişim hakkı üzerine olduğu ifade edilirken, korunma hakkına oldukça düşük oranda değindikleri görülmüştür. Çocukların var olan tüm haklarının korunmasına, en temel hak olan yaşamak hakkına hiç değinilmemiştir. Araştırmanın sonucunda çocuk hakları ile ilgili ebeveynlerin, öğretmenlerin ve yöneticilerin görüşleri ve uygulamalarına dair önerilere yer verilmiştir.

The aim of this study is to examine the views and practices of parents, teachers and administrators on children's rights. The study group consists of 6 preschool administrators, 11 preschool teachers and 14 parents in Efeler district of Aydın province. Due to the qualitative nature of the study, maximum variation sampling method used in the formation of the study group. In this study, semi-structured interview questions developed by the researcher were used as data collection tools. During the research process, the raw data were recorded with the voice recorder during the interview and the recorded interviews were transcribed into the computer and descriptive analysis method was used on the data. As a result of the research; while parents define the child as child and freedom in relation to the family, administrators and teachers mostly define the child in relation to love and purity. When the views on children's rights are examined, it is seen that parents, teachers and administrators mostly focus on the child's right to development and participation; they have very little touch on the right to living and protection but have superficial knowledge of these rights. While it was stated that the implementation of children's rights was limited and concrete practices were on the right to participation and development, it was observed that the rights of protection were very low. The protection of all existing children's rights and the right to live, which is the most fundamental right, have never been mentioned. At the end of the research, the opinions and practices of parents, teachers and administrators about child rights were mentioned.