Türkiye`de işsizlik yardımlarının bireylerin sağlık ve yaşam standartları üzerine etkisi: Bir yapısal eşitlik modellemesi

Abstract

Geleceğe ait belirsizliklerin açıklanmasında, istatistik bilimi her geçen gün daha da gelişmekte ve araştırmacılar yeni yöntemler geliştirmektedir. Geliştirilen bu teknikler arasında günden güne önem kazananlardan biri de Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM)'dir. YEM son dönemlerde sosyal bilimlerde en önemli veri analiz tekniklerinden biri olmuştur. YEM, sosyal bilimlerde teorilerin formüle edilmesi ve değişkenler arasındaki karmaşık ilişki yapılarının bir model yardımıyla açıklanmasında yaygın bir biçimde kullanılmaktadır. Bu tez çalışması Türkiye'de verilmekte olan işsizlik ödeneklerinin (yardımlarının) bireylerin sağlık göstergeleri, yaşam standartları gibi sosyal ve beşeri değişkenlerle nedensel ilişkilerini ampirik olarak test etmeyi amaçlamaktadır. Analizlerde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) `Gelir ve Yaşam Koşulları Panel Mikro Veri Seti (2007-2015)` kullanılmıştır. Yapısal Eşitlik Modellemesi, işsizlik ödeneklerinin bireylerin sağlık düzeyleri ve yaşam standartlarına olan etkisini eşanlı olarak analiz etme imkanı tanımıştır. Kurulan iki farklı modelde işsizlik yardımı öncelikle parasal değer olarak ele alınırken, ikinci modelde bireyin işsizlik yardımı alıp almamasına göre değişen bir kukla değişkeni olarak kullanılmıştır. Modeller Stata 15 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, Türkiye'de işsizlik yardımlarının bireylerin sağlık düzeylerini etkilemediğini ancak yaşam standartlarını artırmada etkin olduğunu göstermiştir.

In the explanation of the uncertainties related to the future, the science of statistics has been developed continuously and the researchers elaborate new methods. One of the models that has gained importance day by day is the Structural Equation Modelling (SEM). SEM has recently become one of the most important data analysis techniques in the social sciences. SEM is widely used in formulating theories in social sciences and in explaining complex relationship structures between variables. This study aims at empirically testing the causal relationship between unemployment benefits and social variables such as health and living standards. Turkish Statistical Institute (TURKSTAT) `Income and Living Conditions Survey Micro Panel Dataset (2007-2015)` is used for the entire analysis. Structural equation modelling has allowed us to test the simultaneous effect of unemployment benefits on health and living standards. In two different models established, unemployment benefits is firstly taken into account in monetary values and secondly is used as a dummy variable that its value changes according to beneficiary status of the individual. The models have been analyzed using Stata 15. Findings have shown that unemployment benefits have positive effect on living standards but it has no effect on health level of individuals.